.estp-changedby-essin a{color:#0040FF !important}

- طرح‌های سدسازی:

۱- پروژه چند منظوره سان روکی^[۱] (جزیره لوزان –فیلیپین) و سد مسجد سلیمان

سد سان روکی که به منظور کنترل سیلاب پایین دست، تامین آب کشاورزی و تولید انرژی احداث شده است، دوازدهمین سد خاکی مرتفع دنیاست و به لحاظ توان نیروگاهی ظرفیت تولید آن ۳۴۵ مگاوات است. مدت اجرای این طرح ۴ سال (۲۰۰۲-۱۹۹۸) بوده است. این سد دارای سازه خاکی، ارتفاع ۲۰۰ متر و طول ۱۱۰۰ متر است و بدین لحاظ قابل مقایسه با سد مسجد سلیمان می‌باشد. سد مسجد سلیمان که با هدف تولید انرژی الکتریکی و کنترل سیلاب احداث شده است بلندترین سد خاکی ایران بوده و دارای توان نیروگاهی با ظرفیت ۱۰۰۰ مگاوات است. سازه سد مسجد سلیمان خاکی، ارتفاع سد  ۱۷۷ متر و طول آن ۴۸۰ متر می‌باشد. دوره اجرای این طرح ۱۳ سال (۱۳۸۳-۱۳۷۰) یعنی کمی بیش از ۳ برابر استاندارد جهانی آن بوده است.

۲-  پروژه سد بتنی دو قوسی ارتان چین و سد کارون ۳

سد ارتان چین که به منظور تولید انرژی احداث شده است، در نوع خود مرتفع ترین سد دنیاست. ظرفیت مخزن این سد ۱۰۹ × ۹/۵ مترمکعب و ارتفاع سد ۲۴۰ متر است. مدت اجرای این طرح ۷ سال و سه ماه (۱۹۹۹-۱۹۹۱) بوده است. میزان انرژی خروجی این سد برابر ۱۷۰۰۰ گیگاوات ساعت و ظرفیت نیروگاهی آن ۳۳۰۰ مگاوات (۶ واحد ۵۵۰ مگاواتی) است که بدین لحاظ با سد بتنی دو قوسی کارون ۳ قابل مقایسه می‌باشد. این سد که با هدف کنترل سیلاب و تولید انرژی احداث شده است با ظرفیت نیروگاهی ۲۰۰۰ مگاوات (۸ واحد ۲۵۰ مگاواتی) دارای انرژی خروجی برابر ۴۰۰۰گیگاوات ساعت است. ارتفاع سد ۲۰۵ متر و ظرفیت مخزن آن ۱۰۹ × ۷۵۰/۲ مترمکعب است. مطالعات اولیه این طرح در سال ۱۳۵۷ شروع شده و طول دوره اجرای آن ۱۵ سال (۱۳۸۵-۱۳۷۰) بوده است که بیش از ۲ برابر استاندارد جهانی آن بوده است.

- طرح‌های تولید مس: طرح مس  Birla (هندوستان ـDAHJ) و طرح ذوب مس خاتون آباد (استان کرمان)

این طرح هندی که با هدف تولید ۰۰۰/۱۰۰ تن مس با بهره گرفتن از تکنولوژی کشور فنلاند طراحی و ساخته شده بود طی مدت ۳ سال (۱۹۹۶-۱۹۹۳) به اتمام رسید. در مقابل طرح ذوب مس خاتون آباد کرمان که با هدف تولید ۰۰۰/۸۰ تن مس آندی از کنسانتره در سال ۱۳۷۲ با پیمانکاری شرکت NFC (چین) مراحل طراحی و اجرای آن شروع شد پس از گذشت ۱۱ سال در شریور ماه ۱۳۸۳ به بهره‌برداری رسید. همچنین طرح مس  سونگون (اهر – آذربایجان) نیز یکی دیگر از طرح‌های تولید کنسانتره مس با ظرفیت ۱۵۰۰۰۰ تن بوده است که مطالعات اولیه آن در سال ۱۳۷۳ شروع شده و مراحل اجرایی آن طی سال‌های ۱۳۷۸-۱۳۸۴ به طول انجامیده است.

.estp-changedby-essin a{color:#0040FF !important}

به GSCM به عنوان بزرگ ترین چالش قرن ۲۱ بنگرید، پیش بینی می شود در آینده نزدیک وجود دو کلمه «سبز» و «محیط زیست» در سیستم های مدیریت زنجیره تامین، یک عنصر رقابتی مهم به شمار می رود و کشور چین در این میان نقش عمده ای را بازی می کند(اسکات ، ۲۰۰۰).

شاید با بحث در مورد زنجیره تامین سبز به اذهان تنها ممانعت استفاده از مواد شیمیایی سمی و خطرناک یا کاهش انتشار آلاینده ها یا ضایعات به محیط زیست خطور کند. اگرچه این موارد مهم هستند اما اهمیت و مزایای مدیریت زنجیره تامین سبز محدود به کاهش مصرف مواد سمی و خطرناک یا کاهش آلاینده های مضر نمی شود. اصول مدیریت زنجیره تامین سبز می تواند برای تمام بخش های یک سازمان به کار گرفته شود و اثرات آن می تواند در تمام زمینه های ملموس و ناملموس گسترش یابد (استیولز ، ۲۰۰۲).

تا کنون در جهان اقدامات بسیاری در تحقیق و توسعه محصولات زیست محیطی (دوست دار طبیعت) انجام گرفته که استفاده از مواد پرخطر را محدود کرده است، و مدیریت زنجیره تامین سبز به عنوان یک استراتژی برای شرکت های پیشگام مثل Dell، HP، SONY، IBM و غیره می باشد. این پدیده بر این مفهوم دلالت دارد که شرکت ها در حال حاضر این مسئله را درک نموده اند که آگاهی محیطی می تواند یک منبع برای مزایای رقابتی آنها باشد. مدیریت زنجیره تامین سبز همچنین می تواند کارایی و همکاری را میان شرکای کاری و شرکت های رهبر افزایش دهد و به افزایش کارکرد محیطی، کاهش ضایعات و صرفه جویی در هزینه کمک کند (هو و هسو ، ۲۰۱۰). مدیریت زنجیره تامین که تمام فعالیت های مرتبط با تبدیل جریان کالا از مرحله ماده خام تا تحویل به مصرف کنندگاه نهایی را به موازات جریان اطلاعات در سرتاسر زنجیره تامین در بر می گیرد، تاثیر مهمی بر محیط زیست دارد. پرداختن به مدیریت زنجیره تامین سبز به دلایل زیر دارای اهمیت است (چینی فروش و شیخ زاده، ۱۳۸۹):
• ایجاد مطلوبیت و رضایتمندی از نظر زیست محیطی در سراسر زنجیره تامین و دستیابی به بازار جدید از طریق عرضه محصولات سازگار با محیط زیست.

• کاهش هزینه از طریق صرفه جویی در منابع، هزینه سوخت، تعداد ساعت کارگران، حذف ضایعات و بهبود بهره وری.

• بهره مندی از مزایای رقابتی از طریق خلق ارزش برای مشتریان و رضایت مندی و وفاداری مشتریان نسبت به محصولات و نهایتاً افزایش سود آوری بنگاه.
از دیدگاه استیولز (۲۰۰۲) می توان مزایای انطباق با مدیریت زنجیره تامین سبز را به سه دسته مادی، غیر مادی و احساسی تقسیم کرد:
مزایای مادی: مدیریت زنجیره تامین سبز به کاهش هزینه های تامین کنندگان، تولید کنندگان و مشتریان کمک می کند و به کاهش مصرف انرژی و منابع در جامعه منجر می شود.

.estp-changedby-essin a{color:#0040FF !important}

کلمه کاداستر از کلمه یونانی Katastichon به معنی “دفترچه یادداشت” گرفته شده است، این واژه در طول زمان در زبان لاتین به “Capitastrum” تغییر یافته است و یونانی‌ها و رومی‌ها آن را برای تعیین محدوده زمین‌ها و میزان اخذ مالیات به کار می‌بردند. در قرن هجدهم در کشورهای صنعتی، همپای تحولات اقتصادی و اجتماعی، نحوه استفاده از زمین (کاربری زمین) و تعیین مشخصات آن مورد توجه خاص قرار گرفت و به تدریج به روش‌ها و تکنیک‌های دقیق‌تری برای ثبت مشخصات زمین و مالکیت آن به کار گرفته شد[۱]،  که تحت عنوان کاداستر معروف گردید.[۲]

در واقع، کاداستر تایید جغرافیایی نظام ثبت مالکیت زمین است. هدف کاداستر باید تضمین آن باشد که قطعات در رابطه جغرافیایی صحیح باهم نشان داده شوند و مرزهایشان به طور صحیح و به گونه‌ای که موثر در رسیدن به اهداف ثبت مالکیت زمین باشد، تعیین شوند. بنابراین استفاده از کاداستر دستیابی به یک نظام اطلاعاتی را که شامل دو قسم اطلاعات است فراهم می‌کند: یک قسم، نقشه‌های جغرافیایی که نشان دهنده سایز و موقعیت همه قطعات زمین هستند و قسم دیگر متن ثبت شده‌ای که شامل وضعیت حقوقی هر قطعه زمین می‌باشد

ثبت زمین و کاداستر ارتباط قوی‌ای باهم دارند و می‌توانند مکمل هم باشند. این ارتباط به اندازه‌ای است که برخی ترکیب نظام عینی و کاداستر را سبب ایجاد یک نظام جدید ثبت املاک دانسته‌اند و از آن با نام‌های مختلفی چون “نظام جامع ثبت زمین[۳]”  "نظام کاداستر[۴]” ، “نظام مدیریت زمین[۵]” یادکرده اند.

به نظر می‌رسد یادکردن از کاداستر به عنوان یک نظام جامع ثبت زمین و یا مدیریت آن چندان صحیح نیست. چه آن که کاداستر صرفا یکی از ابزارهایی است که در نظام ثبت عینی برای رسیدن به اهدافش کاربرد دارد.[۶]
در کتاب «مبسوط در ترمینولوژی حقوق» اثر دکتر مـحمد جعفر جعفری لنگرودی ذیل «کاداستر» چنین آمده است:

۱ ـ مجموعه دفاتر‌ و اسنادی که دلالت بر مساحت اراضی زراعی و غیر زراعی واملاک و نقشه و حدود تفصیلی آن‌ ها در مناطق مختلف کشور کند و هدف آن‌ ها تعیین نماید.

۲ ـ مالیات‌های اراضی بر ارزش و منافع آن‌ ها و ثبت صحیح املاک و حذف تعارض اسناد مالکیت است.

۳ ـ نفس اقدام‌ راجع به کارهای مربوط به امور را گویند. اعراب آن را کاداستر (ارقه بر وزن غرفه) گویند.

معنی واژه کاداستر بـرای عـامه مردم ایران نامأنوس و ناآشنا است و متأسفانه بسیاری از افراد تحصیل‌ کرده‌ و حتی بعضی مسؤولان نیز اطلاع‌ دقیق‌ از‌ معنی و مفهوم این واژه ندارند. ولی با توجه به اهمیت و نقش مستقیم کاداستر در زندگی فـردی و اقـتصادی واجتماعی جامعه لازم‌ است‌ آحاد‌ مردم و متصدیان امور با مفهوم کاداستر و اهمیت‌ آن در تثبیت موقعیت املاک و ارتباط جغرافیایی املاک با یکدیگر آشنایی لازم را داشته باشند. دراین مختصر، سعی شده تعریفی از‌ کاداستر‌ و نیز رونـد اجـرای آن و تـاریخچه کاداستر درجهان و ایران‌ و نهایتا تأثیر آن در رفـع اخـتلافات و دعاوی ملکی بیان شود.

در ماده یک آیین‌نامه حدود و وظایف و تشکیلات‌ کاداستر‌ مصوب ۱۵ دیـ‌ماه ۱۳۷۹درخـصوص تـعریف نقشه کاداستر آمده؛ به مجموعه عملیات فنی، مهندسی، ممیزی، ثبتی و حقوقی در مورد‌ املاکی‌ اطلاق مـی‌شود کـه جریان ثبتی آن خاتمه یافته اعم از این که دردفتر‌ املاک‌ ثبت‌ شده یا نشده باشد به جـهت آنـ‌که مـحدوده و موقعیت املاک را مشخص نماید و ارتباط‌ جغرافیایی‌ آن‌ ها را با یکدیگر نشان دهد و به مـنظور ثـبت مـالکیت و تسهیل در‌ حل‌ و فصل دعاوی ملکی و ثبت املاک و سایر موارد مربوط به املاک اجرا گردد.

لکن بند اول از ماده یک قانون جامع کاداستر کشور مصوب ۱۲/۱۱/۱۳۹۳ مجلس شورای اسلامی، کاداستر یا همان حدنگار را بدین صورت تعریف می کند: ” حدنگار (کاداستر): فهرست مرتب شده اطلاعات مربوط به قطعات زمین است که مشخصه‌ های زمین مانند اندازه، کاربری، مشخصات رقومی، ثبتی و یا حقوقی به نقشه بزرگ مقیاس اضافه شده است. “

.estp-changedby-essin a{color:#0040FF !important}

نقشه کاداستر در مفهوم گسترده به معنای کاداستر چند منظوره می‌باشد که کلیه دارائیهای غیر منقول یک کشور را در بر می‌گیرد. در این مفهوم تمامی نقاط یک کشور از سند مالکیت دیجیتال و نوین برخوردار می‌باشد و در واقع سیستم جامع اطلاعات زمین به وجود می‌آید. سیستم اخیر از طریق ارائه داده‌های فیزیکی، فضایی، ثبتی و حقوقی، باعث توانمند سازی مکانی شده و عامل بهبود مدیریت زمین می‌شود. مدیریت زمین یا زمین داری نیز با توسل بر اطلاعات پایه ای، بستر مناسبی را برای تصمیم گیری مدیریتی، اقتصادی و عمرانی به وجود آورده و باعث آمایش سرزمینی می‌گردد.

در مفهوم گسترده از کاداستر تمامی اراضی، املاک، جنگل ها، مراتع، جاده ها، صنایع و… کدگذاری شده و اطلاعات فنی و خوبی هریک از آنها از طریق سامانه الکترونیکی و پایگاه داده‌های مکانی هرآن به روز و به هنگام می‌شود.[۱] به عبارت دقیقتر هدف از کاداستر ملی شناسنامه دار نمودن دارایی‌های غیر منقول و هویت بخشی به آنها هست تا از این طریق نه تنها امکان مدیریت کلان مکانی فراهم گردد، بلکه از امکان سودجویی، رانت خواری و… نیز جلوگیری می‌شود.

از آنجایی که حقوق کاداستر از جمله زیر شاخه‌های حقوق ثبت بوده و موضوعی فرا رشته‌ای با جمع داده‌های مربوط به علوم زمینی و منابع طبیعی، علوم جغرافیا و زیست محیطی و نهایتا علم حقوق دارد، لذا بجاست تا برخی از مفاهیم مشابه و یا مرتبط با موضوع، به اختصار احصاء و توشیح گردند.

۱٫ مفاهیم مشابه (زیرمجموعه)

مقصود از مفاهیم مشابه کلیه مفاهیم داخل در تعریف حقوقی کاداستر و نقشه کاداستر است. این مفاهیم مشتمل بر مفهوم “لایه‌های کاداستر"، “عملیات کاداستر” و “نقشه” است. در زیر به تبیین مفاهیم اخیر پرداخته خواهد شد.

۱ـ۱٫ نقشه

“نقشه عبارت است از تصویری اورتوگونال (اشعه تصویر موازی و قائم از منطقه ای) از زمین که به اندازه معینی کوچک شده (مقیاس) و بر یک سطح افقی نشان داده می‌شود"[۲]  بنابراین تعریف کاشف به عمل می‌آید که در نقشه علاوه بر انعکاس مختصات زمین ـ به لحاظ موقع و موضع ـ صفات غیر هندسی آن نیز (بنابه ماهیت و هدف از تهیه نقشه) قید می‌گردد.

ملاحظه می‌گردد که سیر تحول عینیت نقشه از مرحله آنالوگ سنتی (نقشه‌های کاغذی) تا نقشه‌های دیجیتالی، که مزیت چند لایه‌ای و چند بعدی را در آنها فراهم آورده است، قابل استناد است. نقشه کاداستر از نوع نقشه‌های غالبا دیجیتالی با مقیاس بزرگ می‌باشد، چه اینکه نقشه‌ها از نقطه نظر اندازه به سه قسم “مقیاس کوچک"، “مقیاس متوسط” و “مقیاس بزرگ” تقسیم می‌شوند و نقشه کاداستر از نوع اخیر می‌باشد.

نقشه‌ها انواع گوناگونی دارند که بنا به هدف و ماهیت شان به نقشه‌های نظامی، زمین شناسی، خاک شناسی، گیاه شناسی، آب شناسی، تاریخی، آماری، توریستی، شهری و… تقسیم می‌شوند. لکن نقشه‌های کاداستری جزو نقشه‌های پیشرفته از نقشه‌های ثبتی به شمار می‌روند.

۲ـ۱٫ لایه‌های کاداستر

مطابق ماده ۳ آیین نامه اجرایی ماده ۱۵۶ قانون ثبت ـ که برابر قانون جامع کاداستر منسوخ گردیده ـ به مجموعه اطلاعات حقوقی، هندسی و فنی نقشه‌های کاداستر، لایه‌های کاداستر گفته می ـ شود. لذا لایه‌های کاداستر در بردارنده هرگونه اطلاعات ناشی از نقشه‌های کاداستری می‌باشد.

۳ـ۱٫ عملیات کاداستر

عملیات کاداستر مشعر بر عملیات فنی و نقشه برداری از املاک و داراییهای غیر منقول است، مراحل عملیات فنی به قرار زیر می‌باشد.

ـ ایجاد شبکه نقاط نقشه برداری

ـ عکسبرداری هوایی

ـ عملیات اندازه گیری

ـ نقاط کنترل زمینی

ـ تبدیل عکس به نقشه و تهیه نقشه فتوگرامتری

ـ تهیه نقشه زمینی و عملیات تکمیل زمینی

ـ استخراج اطلاعات ماهیتی و حقوقی املاک

ـ ورود اطلاعات مزبور به کامپیوتر

ـ پلاک گذاری ثبتی

ـ ایجاد لایه عرصه و نهایتا تهیه نقشه کاداستر

.estp-changedby-essin a{color:#0040FF !important}

تخلفات ثبتی دارای ماهیتی متفاوت با جرایم ثبتی هستند و از لحاظ مرجع رسیدگی و پاسخ یا واکنش نسبت به آن نیز کاملا با هم متفاوت هستند.

این تخلفات به جز یک مورد و آن هم صدور سند مالکیت معارض که توسط کارکنان ثبت اسناد و املاک ارتکاب می­یابد، سایر تخلفات مورد بحث توسط صنف مشخص یعنی سردفتران و دفتریاران دفاتر اسناد رسمی ارتکاب می­یابند در حالی که جرایم ثبتی توسط سردفتران و کارکنان دفاتر اسناد رسمی امکان پذیر است.

برخی از تخلفات ثبتی عبارتند از: تخلفات مربوط به اداره دفترخانه مانند غیبت غیر مجاز و تمرد از دستورات مقامات مافوق و ثبت سند خارج از حوزه فعالیت و مأموریت دفاتر اسناد رسمی و…[۱]

۳٫ ویژگی های جرایم ثبتی

برخی از مهم‌ترین ویژگی‌های جرایم ثبتی در این بند مورد اشاره قرار می‌گیرند[۲]

در نظام تقنینی کیفری ایران، جرایمی که رفتار مادی مرتکب آن‌ ها متشکل از ترک فعل باشد، به ندرت به چشم می‌خورد و اصولا قانونگذار ایرانی تمایل چندا نی به جرم انگاری ترک فعل از خود نشان نمی‌دهد، اما در زمینه جرایم ثبتی، ترک فعل‌های چندی وجود دارد که قانونگذار اقدام به جرم انگاری آنها کرده است.

خصوصیت مرتکب در بسیاری از جرایم دارای اهمیت است. با این توضیح که معمولا مستخدمان و کارکنان سازمان ثبت اسناد و املاک کشور و دفاتر اسناد رسمی یا متولی اوقاف مرتکب جرم ثبتی میشوند.

در بسیاری از جرایم زیرمجموعه این عنوان، جنبه خصوصی جرم غلبه داده شده است و به عبارت دیگر، جرم قابل گذشت اعلام شده است. حتی در مواردی که طبع جرم چنین اقتضایی ندارد. برای نمونه، در مواد ۱۰۵ به بعد قانون ثبت، تقاضای ثبت ملک در حکم کلاهبرداری تلقی شده است، اما بر خلاف جرم کلاهبرداری که غیرقابل گذشت است، ماده ۱۱۱ قانون ثبت، ثبت ملک غیر را داخل در جرایم قابل گذشت دانسته است.

[۱] محمدی، سید جلیل؛ جرائم ثبتی، همدان، نشر همسفر، ۱۳۸۸، چاپ اول، صص ۸۹ و ۹۰

[۲]. برای آگاهی بیشتر نگاه کنید به: حاجیانی گل بینی، علی، نگاهی به جرایم ثبتی و جایگاه آن در حقوق جزای اسلامی، مجله کانون سردفتران و دفتریاران، شماره ۲۵٫ برای نمونه، نگاه کنید به: پرونده‌های کلاسه ۸۳/۴ب ۲۹۲ دادسرای مجتمع قضایی شهید محلاتی؛ یکی از نقاط برجسته این پرونده، وجود یک کارمند ثبت در بین متهمان است که به تسهیل زمینه ارتکاب جرم کمک زیادی کرده است.