باید توجه داشت این نوع قرار داد بیع پیش فروش ساختمان تنها منحصر به مورد مذکور در فوق و در طرح‌های انبوه سازی متصف به صفات مذبور می‌تواند رایج باشد و در سایر طرح‌های ساخت آپارتمان و از جمله ساخت تک آپارتمان‌ها و یا ساخت آپارتمان‌هایی که چند واحد مسکونی در یک طبقه و رو به یک منظره قرار نمی‌گیرند نمی‌تواند قابل تحقق باشد. چرا که قواعد بیع عین معین ‌در مورد آن‌ ها جاری بوده و وجود ‌آپارتمان مورد فروش را در هنگام انعقاد بیع از ضروریات می‌شمارد.

 

همین وضعیت ‌در مورد اجاره اموال غیر منقول نیز جاری است. چنان که قیمت اجاره اموال غیر منقول به علت موقعیت و ابعاد و مساحت و میزان نو یا کهنه و شیک یا غیر شیک بودن واحد مسکونی مورد نظر با هم تفاوت دارد. اما در هتل‌هایی که اتاق‌های متعدد رو به یک منظره با اوصاف مشابه مثلاً دو خوابه بودن، رو به حرم بودن و …. وجود دارد. اجاره مال مثلی قابل تحقیق است که می‌تواند به صورت اجاره عین کلی تحقق یابد و مؤجل موظف باشد یک اتاق با اوصاف مذکور در قرار داد به مستأجر تحویل دهد و صورتی که چنین اتاقی تحویل نگردید موجر موظف به تحویل فرد دیگر با همان مشخصات خواهد بود.

 

شاید به همین دلیل است، که در برخی آرای دادگاه‌ها که در این زمینه صادر گردیده مشاهده می‌شود که آپارتمان‌های پیش فروش شده را به عنوان مال مثلی تلقی کرده و تسامح عرفی و دید مردم را نسبت به شباهت آن‌ ها صحیح دانسته و بیع را نسبت به آن محرز می‌دانند و در نتیجه در مواردی که فروشنده اقدام به انتقال آپارتمان به غیر نماید او را ملزم به تحویل آپارتمانی از نوع مشابه می‌کنند.

 

انواعی از بیع نیز وجود دارد که به لحاظ موضوع و ماهیت در قسم بیع کلی فی الذمه جای می‌گیرد. اما از حیث پاره ای شرایط با بیع کلی متفاوت است که به آن خواهیم پرداخت. از آن جمله می‌توان از «عقد سلف» یا «سلم» نام برد. در واقع آنچه در فقه ما تحت عنوان قرار داد پیش فروش از آن یاد می‌شود «بیع سلف یا سلم» می‌باشد. بیع سلف عبارت است از «فروختن مالی که توسط بایع به ذمه گرفته شده و مضبوط می‌باشد (یعنی نوع و اوصاف ان معین است) در مقابل مال معلومی (ثمن) که در مجلس عقد قبض می‌شود و تحویل مبیع تا مدت معلومی به وسیله وثیقه خاصی معلوم و مشخص می‌گردد» (شهید ثانی، ۱۴۲۶، ص ۹۱).

 

مشتری بیع سلف را (مسلم) و فروشنده را «مسلم الیه» و مالی که پیش فروش می شودرا «مسلم فیه» می‌گویند.

 

فقها و حقوق ‌دانان در باب بیع سلف شروطی را ذکر نموده‌اند که باید رعایت گردد.

 

از جمله این شروط می‌توان ابتدا به ذکر جنس مبیع اشاره نمود. منظور از مبیع در بیع سلف حقیقت نوعیه ای است که افراد متعدد ذیل آن جای می‌گیرند، مانند گندم و جو (شهید ثانی، ۱۴۲۶، ق.ص ۹۲) به عبارت دیگر مبیع در بیع سلف باید مال مثلی باشد که به صورت کلی فی الذمه در تعهد بایع بیع سلف قرار گیرد. شرط دوم بیان اوصاف مبیع می‌باشد. منظور از وصف در اینجا اوصافی است که موجب رفع جهالت از آن نوع مبیع نسبت به سایر انواعش می‌باشد. و در آن قیمت نقش اصلی را ایفا می‌کند. شرط سوم قبض ثمن در مجلس بیع سلف می‌باشد. این ثمن باید به طور کلی در مجلس قبض شود و در صورتی که در بیع سلف شرط شود، بعضی از ثمن به صورت مؤجل باشد بیع نسبت به ثمن حال و هم نسبت به ثمن مؤجل باطل خواهد شد. چرا که در بعض مؤجل بودن ثمن تبدیل به بیع کالی به کالی می‌شود و در بعض حال، معین نیست چه مقدار از مبیع در مقابل ثمن حال و چه مقدار در مقابل ثمن مؤجل قرار دارد. (شهید ثانی، ۱۴۲۶ ق، ص ۹۸٫ الموسوی الخمینی، ۱۴۱۰ ق، ص ۲۲۵؛ نجفی، ۱۹۸۱ م، ج ۲۴، ص ۲۸۹).

 

شرط چهارم این است که مبیع در صورت نیاز ثمن به وسیله پیمانه یا وزن یا عدد معلوم و مشخص شود. شرط پنجم این که مدت برای تحویل کالا دقیقاً معین گردد. نهایتاًً شرط ششم این خواهد بود که مبیع به هنگام فرا رسیدن زمان تحویل «فراوان» یافت شود. (شهید ثانی، ۱۴۲۶، ص ۹۷). شروط مذکور را پاره ای دیگر از فقها و حقوق دانان نیز یاد آور شده‌اند.

 

حالا سؤال اینجا است، که با در نظر گرفتن این اوصاف آیا می‌توان آپارتمانی را که هنوز ساخته نشده است قرار داد پیش فروش آن را تحت عنوان بیع سلف منعقد نمود؟

 

برای پاسخ ‌به این سؤال بررسی چند شرط از شروط گفته شده ضروری به نظر می‌رسد. نخست اینکه گفته شد، مبیع در قرار داد بیع سلف باید از نوع مثلی بوده و به صورت کلی فی الذمه در تعهد بایع سلف قرار گیرد. حال آنکه ما می‌دانیم آپارتمان موضوع قرار داد پیش فروش ساختمان یک مال قیمی است، که تنها باید به صورت عین معین مورد خرید و فروش قرار گیرد. مثلی بودن مبیع قرار داد سلف را از شرط نهایی مذکور در این قرار داد نیز می‌توان استفاده نمود، چرا که گفته می‌شود مبیع هنگام فرا رسیدن زمان تحویل باید «فراوان» یافت شود. چنین خصیصه ای تنها ‌در مورد اموال مثلی که دارای اشباه و نظایر فراوان هستند قابل تحقیق است، چرا که مال قیمی تنها یک نسخه دارد. ضمناً آنچه می‌تواند در ذمه قرار گیرد، کلی است. در بیع سلف نیز مسلم فیه در ذمه مسلم الیه است. لذا مورد آن باید کلی باشد. اما در صورتی که مسئله مثلی بودن واحدهای پیش فروش شده مطرح باشد همانند موردی که واحدهای آپارتمانی در حالت انبوه سازی شبیه هم به حساب می‌آیند و میتوان آن را مال مثلی به حساب آورد این شرط یعنی مثلی بودن مال پیش فروش شده در بیع سلف حل خواهد گشت و از این جهت و پیرامون این دسته از واحدهای آپارتمانی پیش فروش آن به طریق بیع سلف امکان پذیر خواهد بود.

 

۳-۱-۲٫ روش­های و شیوه ­های تأمین منابع مالی خارجی

 

تأمین منابع مالی خارجی چه به صورت قرضی و چه به صورت غیرقرضی عمدتاًً مورد نیاز بنگاه­های دولتی و خصوصی کشور بوده گرچه این منبع می ­تواند با تلفیق با ابزارهای موجود تأمین کننده بخشی از منابع مالی مورد نیاز دولت­ها نیز باشد. طبق تعریف و بر اساس شاخصه­ های تقسیم ­بندی روش­ها و منابع تأمین مالی و شرح وظایف قانونی و اساسنامه­ای سازمان سرمایه ­گذاری ناظر بر نهاد متولی تشویق و حمایت از سرمایه ­گذاری­های خارجی و تسهیل و ‌تجهیز کننده تسهیلات مالی خارجی، آنچه مورد بحث و بررسی است تامین مالی با منشأ خارجی و انواع روش­ها و زیر روش­های این فرایند است.

 

بر اساس یک تقسیم ­بندی عمومی و کلی، تأمین منابع مالی خارجی در دو شکل و روش قرضی و غیرقرضی متصور است که مرز تفکیک کننده آن ها عمدتاًً ناظر بر چگونگی ضمانت ریسک­های تجاری طرح و نقش و تعهدات دولت در پوشش این دسته از ریسک­ها است. گرچه تفاوت­های ساختاری و عملیاتی دیگری نیز ‌به این دو روش وجود دارد که اهم این تفاوت­ها در قالب جدول زیر قابل مشاهده است.

 

جدول ۳-۳- مقایسه و تفاوت­های اساسی روش­های قرضی و غیرقرضی

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

روش­هـای غیر قرضـــی روش­هـای قرضـــی ریسک­های تجاری بر عهده سرمایه­ گذار خارجی و شریک داخلی وی و ریسک­های داخلی با دولت است تمامی ریسک­های مربوطه طرح بر عهده دریافت کننده منابع مالی و دولت است تنها تضمین پرداخت خسارت ناشی از مداخلات دولت (مصادره، ملی کردن، وضع قوانین و مقررات مستقیما مخل

 

سرمایه ­گذاری، نقض قراردادها و تعهدات دولت بر عهده دولت است

تضمین بازپرداخت تمام منابع دریافتی و سود و
هزینه­ های مترتب بر آن توسط دولت (در نهایت تقبل تمام ریسک­های اعتباری توسط دولت) بازگشت سرمایه پس از اجرا و به سودآوری رسیدن طرح و از محل عواید حاصل از فروش محصولات آن بازپرداخت وام بدون ارتباط با اجرا یا عدم اجرای طرح امکان برگذاری مناقصه رقابتی بین ­المللی و حصول اطمینان از هزینه کرد بهینه منابع مالی و مدیریت کارآمد آن توسط بخش خصوصی اعطای وام اغلب مشروط به خرید از تولیدکنندگان ماشین آلات و ارائه­دهندگان خدمات کشور اعطا کننده استفاده قطعی از منابع دریافتی به دلیل منافع سرمایه­ گذار و نظارت عالیه هیات سرمایه ­گذاری خارجی و سازمان سرمایه­گذاری عدم اطمینان از استفاده مناسب از منابع دریافتی دارای آثار مثبت بر شاخص­ های اعتبار مالی و تراز پرداخت­های کشور و مشوق ورود سرمایه خارجی بیشتر دارای آثار منفی بر شاخص­ های اعتبار مالی کشور و تراز پرداخت­ها و تضعیف کننده پتانسیل اخذ وام از خارج توسط دولت

جدول مقایسه­ ای فوق نشان می­دهد که با توجه به مزایای نسبی روش­های غیر قرضی و سرمایه ­گذاری خارجی در مقابل روش­های استقراضی لازم است سیاست­های کلان و برنامه ­های راهبردی کشور در حوزه تامین منابع مالی خارجی بر روش­های اخیر متمرکز گردد. این همان رویکردی است که در اهداف کمی تعیین شده در برنامه چهارم توسعه ونیز در برنامه پنجم توسعه و به ویژه در ماده ۱۱۱ آن متبلور است. علاوه بر این، استفاده از روش­های استقراضی تامین مالی خارجی از قبیل استفاده از منابع بانک­های تجاری خارجی، بانک­های توسعه­ای بین ­المللی، انتشار اوراق مشارکت ارزی و کمک­های رسمی توسعه­ای دولت­های خارجی نیز همچنان به عنوان منابع مالی مکمل در دستور کار دولت­ها باقی خواهد ماند و در مصارف مقتضی و فعالیت­های متناسب با ماهیت و هزینه فایده این روش­ها قابل بهره ­برداری خواهد بود.^[۱۴۳]

 

۳-۱-۲-۱٫ ویژگی­ها و مختصات روش­های تامین مالی خارجی غیر قرضی

 

همان گونه که در جدول بیان شد نحوه ارائه تضمین­ها و تعهدات دولت در قبال ریسک­های تجاری طرح­هایی که از طریق منابع مالی خارجی تامین مالی می­شوند وجه تمایز اصلی روش­های استقراضی و غیر قرضی هستند. به طور خلاصه ‌می‌توان شاخصه­ های زیر را به عنوان ویژگی­های اصلی روش­های غیر قرضی و سرمایه ­گذاری خارجی دانست:

 

* متضمن تعریف و اجرای فعالیت­های اقتصادی و مولد باشد.

 

* متضمن مالکیت و مناسبات بلند مدت بوده و سرمایه­ گذار به منفعت دائمی بیندیشد.

 

* متضمن وجود ریسک تجاری برای سرمایه­ گذار باشد.

 

* برگشت سرمایه و منابع از عملکرد اقتصادی طرح صورت گیرد.

 

* متکی به تضامین بانکی و دولتی نباشد.

 

* ورود سرمایه با منشاء خارجی صورت گیرد.

 

* سرمایه­ گذار حق رأی‌ مؤثر در مدیریت شرکت داشته باشد.

 

* ویژگی­های اشاره شده خود منجر به انتقال و ایجاد منافعی برای اقتصادهای میزبان سرمایه ­های خارجی
می­شوند و توامان در سطح خرد و بنگاه نیز آثار مثبت و تحولات ساختاری به وجود می ­آورند. این تاثیرات و مزایای مکتسبه اقتصادها و بنگاه­های میزبان سرمایه ­گذاری خارجی را ‌می‌توان در قالب جدول به شرح ذیل خلاصه نمود:^[۱۴۴]

 

 

پورتس– سن سن برنر^[۳۴](Sensenbernner,portes)1323:1993

پوتنام، ( Putnam)، ۶۷:۱۹۹۵فوکویاما، (Fukuyama)، ۱۰:۱۹۹۵بلی وو، اوریلی، وید (Belliueau Wade ^[۳۵] O:Reilly,)، ۱۵۷۲:۱۹۹۶توماس^[۳۶]،( Thomas) ، ۱۱:۱۹۹۶اینگل هارت^[۳۷]،( Inglehart)، ۱۸۸:۱۹۹۷اینگل هارت^[۳۸]،( Inglehart)، ۱۸۸:۱۹۹۷فوکویاما ،(Fukuyama)،۱۹۹۷پنار^[۳۹]، ( Pennar)، ۱۵۴:۱۹۹۷برهم و راهن^[۴۰]، ( Rahn , Brehm)،۹۹۹:۱۹۹۷بورت، ( Burt)، ۳۵۵:۱۹۹۷

ناهاپیت و گوشال

 

(Nahapiet & Ghosal

 

۱۹۹۸، ۲۴۳

پورتس^[۴۱]،(Ports)، ۱۹۹۸، ۶پورتس^[۴۲]،(Ports)، ۱۹۹۸، ۶“سرمایه اجتماعی توانایی کنش گران در تضمین منافع ‌صرفا به علت عضویت آنان در شبکه های اجتماعی یا سایر ساختارهای اجتماعی است”.وول کاک^[۴۳]، ( Woolkock ) ، ۱۹۹۹، ۱۸“سرمایه اجتماعی شامل اطلاعات ، اعتماد، و هنجارهای دو سویه ذاتی شبکه های اجتماعی هر فرد است”.نوکه^[۴۴]، (Nnoke)،۱۸:۱۹۹۹

“سرمایه اجتماعی فرایندی است که کنش گران اجتماعی طی آن فرایند شبکه ارتباطات درون و بین سازمان را برای دستیابی به منابع سایر کنش گران اجتماعی خلق و بسیج

 

می نمایند”.

وول کاک و نارایان^[۴۵]، ( Woolcock & Narayan)،۲۲۵:۲۰۰۰“سرمایه اجتماعی عبارت است از هنجارها و شبکه هایی که به مردم برای کنش جمعی یاری می رساند. مهم آن نیست که چه می‌دانی مهم آن است که چه کسی را می شناسی”.دایره المعارف MIA ، ۱۴۹:۲۰۰۱“سرمایه اجتماعی مانند سرمایه طبیعی واژه ای است که از سوی اقتصاددانان بورژوا برای اشاره به عوامل برونی که به سرمایه داده هایی می افزاید یا به وسیله ستانده هایی از آن می کاهد و قادر به از بین رفتن توسط سرمایه و یا گنجانیدن در درون سرمایه است، به کار می رود”.“سرمایه اجتماعی مانند سرمایه طبیعی واژه ای است که از سوی اقتصاددانان بورژوا برای اشاره به عوامل برونی که به سرمایه داده هایی می افزاید یا به وسیله ستانده هایی از آن می کاهد و قادر به از بین رفتن توسط سرمایه و یا گنجانیدن در درون سرمایه است، به کار می رود”.“سرمایه اجتماعی ایده ای است که اکنون در ایالات متحده و دراروپا گرچه به معانی و نتایج و آثار گوناگون، اما به گستردگی تمام مورد بحث قرارمی گیرد و به کار می رود. در سنت ایالات متحده، سرمایه اجتماعی بر پایه انسجام اجتماعی، اجتماع محلی گرایی و مشارکت مردم سالارانه محلی شکل می‌گیرد و متکی به ارزش ها و هنجارهای جامعه مدنی است. اما سرمایه اجتماعی در نگاه اروپایی بیشتر نهاد محور است که بر روابط در درون خانواده و سرمایه اجتماعی ناشی از آن و حقوق و مسئولیت های فرد در درون سازمان های اجتماعی تأکید می‌کند”.“اقتصاددانان غالبا به ملاطی که جامعه را به هم می پیوندد سرمایه اجتماعی گویند”.“به بیان کلی سرمایه اجتماعی به ارزش ها و هنجارهایی مرتبط است که از پیوندها و روابط متقابل گروهی و اجتماعی تفاهم شده مردم نشأت گرفته و به نوبه خود پدید آورنده آن پیوندها و روابط نیز محسوب می‌شوند”.روزالیندادواردز ^[۴۶](Rosalind Edwards)، ۸۱:۲۰۰۴“به بیان کلی سرمایه اجتماعی به ارزش ها و هنجارهایی مرتبط است که از پیوندها و روابط متقابل گروهی و اجتماعی تفاهم شده مردم نشأت گرفته و به نوبه خود پدید آورنده آن پیوندها و روابط نیز محسوب می‌شوند”.چای یووا و دیگران ،( Chay yue et.al wah) ، ۱:۲۰۰۵“سرمایه اجتماعی با در اختیار قرار دادن دانش مفید ‌در مورد فرصت های موجود آن هم از طریق شبکه پیوندها کنش های افراد درون ساختار اجتماعی را تسهیل می‌کند”.موریل مینات^[۴۷] ،( Murille Mignot) ،۱:۲۰۰۵” سرمایه اجتماعی موضوعی مربوط به سازمان اجتماعی است و منبع بالقوه ارزش محسوب می شود که میتوان آن را برای اهداف راهبردی و منفعت محور مهار کرد و تبدیل نمود” .

۲-۲-۴- نقش سرمایه انسانی و افراد در سرمایه اجتماعی سازمان

 

تئوری سرمایه انسانی بیان می‌دارد که افراد انتخاب های عقلانی، را برای سرمایه گذاری بیشتر در زمان، تلاش و پول، آموزش، تحصیلات و تجربه، انجام می‌دهند. سرمایه انسانی قابل جابجایی بوده و متعلق به سازمان ها نیست زیرا کارکنان، مالکان سرمایه انسانی هستند که ‌در مورد میزان سرمایه گذاری در سرمایه انسانی تصمیم می گیرند، سرمایه انسانی از طریق سرمایه گذاری ها در افزایش دانش، مهارت، استعدادها و دانستنی های افراد ایجاد ارزش می کند. یک نوع سرمایه گذاری در سرمایه انسانی، تحصیلات است به گونه ای که در سطوح بالاتر تحصیلات منعکس کننده سرمایه گذاری بیشتر در سرمایه انسانی است. همچنین اعتقاد بر این است که سن، شکل دیگری از سرمایه انسانی است. به طوری که کارکنان جوان تر می‌توانند زمان و تلاش بیشتری را برای افزایش شایستگی های خود، در مقایسه با کارکنان مسن تر اختصاص دهند.(لین و هانگ^[۴۸] ، ۲۰۰۵ ، ص ۱۹۴ ) مباحث سرمایه انسانی و سرمایه اجتماعی تشریح می‌کنند که چگونه مدیران بر ارزش های بیشتری دست می‌یابند. بعضی مدیران از درآمدهای بالا خشنود می‌شوند و برخی از پیشرفت سریع تر، گزارشات سرمایه اجتماعی حاکی از وجود تفاوت هایی در سطح توانایی افراد است. بعضی مدیران از اهمیت ویژه ای برخوردار می‌باشند مدیرانی که پاداش بیشتری دریافت می‌کنند زیرک ترند و یا تجربه بیشتری دارند. سرمایه اجتماعی بر ارزشی که مدیر از طریق دیگران به دست می آورد متمرکز است. نابرابری ها از تفاوت در زمینه هوش، تحصیلات و از ارشدیت و جایگاه مدیر در ساختار اجتماعی ناشی می شود. بخشی از ارزشهایی که مدیر به سازمان می افزاید ناشی از توان هماهنگ نمودن افراد دیگر برای شناسایی فرصت ها جهت افزایش ارزش و بهره برداری بیشتر از فرصت ها می‌باشد . اصول مرتبط با ساختارهای مطمئن شبکه ارتباطات که موجب افزایش توانایی مدیران برای شناسایی و توسعه فرصت ها از طریق سرمایه اجتماعی می‌گردد عبارتند از:

 

۱ – سرمایه اجتماعی از سرمایه انسانی متفاوت است. سرمایه اجتماعی، خصوصیتی است که بین افراد ایجاد

 

می شود در حالی که سرمایه انسانی خصوصیات افراد است سرمایه گذاریهایی که سرمایه اجتماعی را ایجاد

 

می‌کند، اساسا از سرمایه گذاری هایی که به وسیله سرمایه انسانی ایجاد می شود متفاوتند.

 

۲- سرمایه اجتماعی مکمل مفهومی سرمایه انسانی است جایی که سرمایه انسانی به توان فردی اشاره دارد سرمایه اجتماعی به فرصت ها اشاره دارد. بیشتر مدیران سرمایه اجتماعی از طریق سرمایه انسانی شان به نتایج بهتری دست می‌یابند زیرا می‌توانند از این طریق فرصت ها را شناسایی و توسعه دهند. ( تیمبرلک^[۴۹] ، ۲۰۰۵ ، صص ۳۸-۳۷ ) شاید مهمترین و بدیع ترین تحولی که ظرف سی سال گذشته در آموزه های اقتصاد آموزش اتفاق افتاده ،پدید آمدن این نظر بوده است که مفهوم سرمایه فیزیکی به همان معانی که در ابزارها ماشین آلات و دیگر تجهیزات تولیدی به عینیت می‌یابد را میتوان به سرمایه انسانی تعمیم داد. درست همان‌ طور که سرمایه فیزیکی با تغییراتی در مواد مختلف برای شکل دادن به ابزارهایی به وجود می‌آید که کارشان تسهیل تولید است، سرمایه انسانی هم با تغییراتی در اشخاص ایجاد می شود، بدین معنی که این تغییرات اخیر، مهارت ها و قابلیت هایی در اشخاص پدید می آورند که آن ها را قادر می‌سازند تا به شیوه های تازه ای عمل کنند.

 

معین فرد(۱۳۹۰) در تحقیقی به مطالعه بررسی وضعیت صنعت گردشگری ورزشی در ایران پرداخت. مؤلفه های هشت گانه توسعه صنعت گردشگری ورزشی کشورشامل ، مدیریت و هماهنگی ،حمایت های سیاسی و قانونی ،بازاریابی ،زیرساخت ها، اماکن و تأسیسات ،شناخت قابلیت ها و ظرفیت ها ،تحقیقات و پژوهش ،فرهنگ سازی و ایجاد انگیزش و آموزش و تعلیم نیروی انسانی در وضعیت موجود و مطلوب مقایسه و اولویت بندی گردید . این تحقیق نشان داد که بین وضعیت موجود و مطلوب مؤلفه های هشت گانه صنعت گردشگری ورزشی کشور تفاوت معناداری وجود دارد و نتایج زیر حاصل شد :

 

۱-در مجموع از دیدگاه مدیران و متخصصان گردشگری و ورزشی کشور ،مؤلفه «زیرساخت ها و اماکن و تأسیسات »در وضعیت موجود با میانگین ۱/۹۳۴ دارای اهمیت کم و در وضعیت مطلوب ،با میانگین ۴/۳۸ دارای اهمیت خیلی زیاد است که مهمترین مؤلفه در توسعه صنعت گردشگری کشور محسوب می شود و بیش ترین اهمیت را در این تحقیق به خود اختصاص داده است .

 

۲-یافته های این تحقیق همچنین نشان داد مؤلفه «شناخت قابلیت ها و ظرفیت ها» در وضعیت موجود با میانگین ۱/۹۶۳ دارای اهمیت کم و در وضعیت مطلوب با میانگین ۴/۳۵ دارای اهمیت خیلی زیاد است . از دیدگاه پاسخ دهندگان تحقیق ،مؤلفهبازاریابی در وضعیت موجود با میانگین ۱/۹۴۴ دارای اهمیت کم و در وضعیت مطلوب با میانگین ۴۳ ۴/دارای اهمیت خیلی زیاد است. .

 

۳-نتایج این تحقیق همچنین نشان داد مؤلفه «حمایت های سیاسی و قانونی »که از طریق سازمان های دولتی و نهادهای قانون‌گذار حکومتی انجا م پذیر است ،در وضعیت موجود با میانگین ۹۶۰/۲ دارای اهمیت متوسط و در وضعیت مطلوب با میانگین ۴/۳۳ دارای اهمیت خیلی زیاد است ،که نشان دهنده ضرورت توجه مسئولان دولتی و سیاست گذاران کشور به تصویب و اجرای قوانین حمایتی در این باره است .خوشبختانه ،نسبت به سایر مؤلفه ها در وضعیت موجود دارای امتیاز بیش تری است .لازم به ذکر است که تنها مؤلفه ای که در وضعیت موجود پاسخ دهندگان این تحقیق دارای اهمیت متوسط ارزیابی شد (سایر مؤلفه ها را کم اهمیت دانستند) مؤلفه« حمایت‌های سیاسی و قانونی» است که در حال حاضر وضعیت بهتری را در بین سایر عوامل دخیل در توسعه گردشگری ورزشی کشور دارد و نشان دهنده این مطلب است که مسئولان و قانونگذاران کشور از اهمیت موضوع گردشگری و توسعه آن چندان بی خبر نیستند و جای امیدواری است که در آینده شاهد حمایت های آنان در این زمینه و شکوفایی این صنعت در کشور باشیم .

 

۴-«تعلیم و آموزش نیروی انسانی »مؤلفه مهم دیگری است که در توسعه صنعت گردشگری ورزشی کشور مشارکت دارد .از دیدگاه پاسخ دهندگان این مؤلفه در وضعیت موجود کشور با میانگین ۱/۸۸۳ دارای اهمیت کم است و در وضعیت مطلوب با میانگین ۴/۳۴است. ثابت شد این مؤلفه در توسعه این صنعت دارای اهمیت خیلی زیاد است .لذا ،با توجه به شکاف نسبتاً زیاد بین وضع موجود و مطلوب ،تربیت نیروی انسانی متخصص و آشنا با این حوزه باید در راهبردهای توسعه صنعت گردشگری ورزشی کشور لحاظ شود.

 

۵- از دیدگاه پاسخ دهندگان این تحقیق ،مؤلفه «تحقیق و پژوهش »در وضعیت موجود با میانگین ۹۸/۱دارای اهمیت کم ارزیابی شد .همچنین ،ثابت شد این مؤلفه در وضعیت مطلوب با میانگین ۴/۲۷ دارای اهمیت خیلی زیاد است .فاصله قابل توجه بین وضعیت موجود و مطلوب در این مؤلفه ، نشان دهنده نیاز به تحقیقات و پژوهش های بیش تر درباره شناخت بهتر این حوزه و آثار آن است .

 

۶-از دیدگاه مدیران و متخصصان گردشگری و ورزش کشور ،مؤلفه« فرهنگ سازی و ایجاد انگیزش »در وضعیت موجود با میانگین ۱/۹۶۶ کم اهمیت ارزیابی شد .همچنین ،مشخص شد این مؤلفه در وضعیت مطلوب با میانگین ۴/۲۴ دارای اهمیت خیلی زیاد است .‌بنابرین‏ ،یافته های پژوهشی حاضر ضمن تأکید بر اهمیت فرهنگ سازی و ایجاد انگیزش در توسعه گردشگری ورزشی ،بر فاصله معنادار بین وضعیت موجود و مطلوب این مؤلفه در کشور اشاره دارد .

 

۷-در نهایت ،از دیدگاه پاسخ دهندگان این تحقیق ،مؤلفه« مدیریت و هماهنگی »در وضعیت موجود با میانگین۱/۸۲۹ کم اهمیت ارزیابی شد .همچنین مشخص شد این مؤلفه در وضعیت مطلوب با میانگین ۸۱ ۴/دارای اهمیت خیلی زیاد است .‌بنابرین‏ ، یافته های تحقیق حاضر ،ضمن تأکید بر اهمیت مؤلفه مدیریت و هماهنگی در توسعه صنعت گردشگری ورزشی ،فاصله معنادار بین وضعیت موجود و مطلوب این مؤلفه در کشور را نیز ثابت می‌کند .

 

کوزه چیان (۱۳۹۰) طی پژوهشی به بررسی مهم ترین جاذبه های طبیعی ورزشی مؤثر بر توسعه گردشگری ورزشی کشور از دیدگاه کارشناسان ورزشی و گردشگری پرداخت. یافته های این تحقیق نشان داد، در ایران جاذبه هایی که کمتر تحت تأثیر پدیده فصلی بودن قرار می گیرند و در نتیجه فصل گردشگری طولانی تری دارند و فعالیت های متنوع تری نیز در آن ها انجام می‌گیرد، اهمیت بیشتری در توسعه گردشگری ورزشی کشور دارند.

 

۱_ از دیدگاه کارشناسان ورزشی، «جاذبه های مربوط به ورزش های ساحلی، آبی و تابستانی»با بار عاملی ۷۷/۰، «جاذبه های مربوط به ورزش های زمستانی» با بار عامل ۷۵/۰ و «جاذبه های مربوط به کوهنوردی و غار نوردی» با بار عاملی ۷۰/۰ ، از اهمیت بیشتری در توسعه گردشگری ورزشی کشور برخوردارند.

 

۲_ از دیدگاه کارشناسان آژانس های گردشگری، «جاذبه های مربوط به ‌بیابان‌گردی و کویرنوردی» با بار عاملی ۸۵/۰ ، «جاذبه های مربوط به شکار و صید» با بار عاملی ۸۴/۰ و «جاذبه های مربوط به دامنه نوردی و طبیعت گردی» با بار عاملی ۷۶/۰ ، اهمیت بیشتری در توسعه گردشگری ورزشی کشور دارند.

 

۳_ از دیدگاه کارشناسان سازمان میراث فرهنگی و گردشگری، «جاذبه های مربوط به ورزش های ساحلی،آبی و تابستانی» با بار عاملی ۸۶/۰، «جاذبه های مربوط به کوهنوردی و غارنوردی» با بار عاملی۸۳/۰، «جاذبه های مربوط به دامنه نوردی و طبیعت گردی»با بار عاملی ۸۲/۰ «جاذبه های مربوط به آب گرم و طبیعت درمانی»با بار عاملی ۸۰/۰ ، از مهم ترین جاذبه های طبیعی ورزشی در توسعه گردشگری ورزشی کشور ما هستند؛

 

۴_ از دیدگاه مجموع سه گروه از کارشناسان حوزه ورزش و گردشگری، «جاذبه های مربوط به دامنه نوردی و طبیعت گردی» با بار عاملی ۷۹/۰ ، «جاذبه های مربوط به ورزش های ساحلی، آّبی و تابستانی» با بار عاملی ۷۸/۰ و «جاذبه های مربوط به ‌بیابان‌گردی و کویرنوردی» و «جاذبه های مربوط به شکار و صید» با بار عاملی ۷۵/۰ ، اهمیت بیشتری در توسعه گردشگری ورزشی در سطح کشور دارند و «جاذبه های مربوط به آب گرم و طبیعت درمانی» با بار عاملی ۶۷/۰ و «جاذبه های مربوط به ورزش های زمستانی» با بار عاملی ۵۶/۰، از نظر اهمیت در رده آخر قرار گرفته اند.

در پژوهشی ‌در زمینه بررسی کتب درسی تعلیمات اجتماعی دوره ابتدایی از منظر میسان توجه به کارآفرینی ‌به این نتیجه رسیدند که در مطالعات اجتماعی پایه سوم به بعد اقتصادی توجه زیادی شده است به مؤلفه اجتماعی و عقلانی در حد متوسط پرداخته ‌شده است و به بعد عاطفی خیلی کم‌توجه شده است و به مؤلفه سازمانی در بیشتر مباحث توجه شده است. در مطالعات پایه چهارم ابتدایی بیشترین توجه به مؤلفه عقلانی بوده است و میزان توجه به مؤلفه‌های اجتماعی، سازمانی، اقتصادی در حد متوسط پرداخته ‌شده است به بعد عاطفی بسیار کم‌توجه شده است. در مطالعات پایه پنجم ابتدایی بیشترین توجه به بعد عقلانی شده است و میزان توجه به مؤلفه‌های اقتصادی و اجتماعی در حد متوسط می‌باشد و به مؤلفه‌های سازمانی و عاطفی کمتر توجه شده است؛ که با توجه به تغییر کتب مطالعات اجتماعی مقطع ابتدایی امکان مقایسه با این پژوهش امکان‌پذیر می‌باشد.در پژوهشی ‌در زمینه بررسی کتب درسی تعلیمات اجتماعی دوره ابتدایی از منظر میسان توجه به کارآفرینی ‌به این نتیجه رسیدند که در مطالعات اجتماعی پایه سوم به بعد اقتصادی توجه زیادی شده است به مؤلفه اجتماعی و عقلانی در حد متوسط پرداخته ‌شده است و به بعد عاطفی خیلی کم‌توجه شده است و به مؤلفه سازمانی در بیشتر مباحث توجه شده است. در مطالعات پایه چهارم ابتدایی بیشترین توجه به مؤلفه عقلانی بوده است و میزان توجه به مؤلفه‌های اجتماعی، سازمانی، اقتصادی در حد متوسط پرداخته ‌شده است به بعد عاطفی بسیار کم‌توجه شده است. در مطالعات پایه پنجم ابتدایی بیشترین توجه به بعد عقلانی شده است و میزان توجه به مؤلفه‌های اقتصادی و اجتماعی در حد متوسط می‌باشد و به مؤلفه‌های سازمانی و عاطفی کمتر توجه شده است؛ که با توجه به تغییر کتب مطالعات اجتماعی مقطع ابتدایی امکان مقایسه با این پژوهش امکان‌پذیر می‌باشد.در پژوهشی باهدف تحلیل محتوای کتاب‌های مدل آموزش کارآفرینی (KAB) از بعد میزان توجه به نگرش کارآفرینانه اجر اشد. نتایج نشان داد که درمجموع کتاب‌های مدل ، (KAB) ،۷۱۹مرتبه به بعد شناختی نگرش کارآفرینانه توجه شده که از این تعداد، ۲۷۱ مرتبه (۳۹/۶۷ درصد) همراه با توجه به بعد عاطفی نگرش کارآفرینانه و ۱۱۷ مرتبه (۱۶/۲۷ درصد) علاوه بر دو بعد شناختی عاطفی به بعد رفتاری نگرش کارآفرینانه نیز توجه نموده است.همچنین در این کتاب‌ها ۸۲ مرتبه به مؤلفه خلاقیت، ۱۴۰ مرتبه به مؤلفه فرصت شناسی، ۱۸ مرتبه به مؤلفه اعتمادبه‌نفس، ۳۹ مرتبه به مؤلفه توفیق طلبی و ۴۴۰ مرتبه به مؤلفه ریسک‌پذیری در بعد شناختی توجه شده است.در موردبررسی تحلیل محتوای کتب فارسی مقطع ابتدایی ‌در زمینه کارآفرینی انجام دادند ‌به این نتایج دست یافتند که با بهره گرفتن از روش تحلیل محتوا، میزان توجه به نگرش کارآفرینانه در ابعاد شناختی، نگرشی و عاطفی در کتاب‌های فارسی دبستان، نتایج پژوهش نمایان گر آن بود که از مجموعه ابعاد بررسی‌شده نگرش کارآفرینانه در کلیه کتاب‌ها، خلاقیت و نوآوری از بیشترین و تشخیص فرصت از کمترین فراوانی برخوردار بود.در پژوهشی به بررسی و تحلیل محتوای کتب درسی پایه پنجم دبستان با توجه به پرورش مهارت‌های کارآفرینی است و به روش توصیفی انجام‌شده است که ۴ کتاب تعلیمات اجتماعی، فارسی بخوانیم، فارسی بنویسیم و علوم تجربی پایه پنجم ابتدایی به عنوان نمونه انتخاب شدند. نتایج نشان می‌دهد که مؤلفان به بعضی از مهارت‌ها مانند مهارت نوشتاری، ارتباطات کلامی، روابط انسانی و راه‌اندازی کسب‌وکار در کتب پنجم دبستان بیشتر توجه ‌داشته‌اند و به برخی از مهارت‌ها مانند بازاریابی، تصمیم‌گیری، مدیریت کسب‌وکار و نظارت و ارزیابی محیط توجه کمتری ‌داشته‌اند و به مهارت‌های فنی بیشتر از مهارت‌های مدیریتی توجه شده است.در پژوهشی به بررسی و تحلیل محتوای کتب درسی پایه پنجم دبستان با توجه به پرورش مهارت‌های کارآفرینی است و به روش توصیفی انجام‌شده است که ۴ کتاب تعلیمات اجتماعی، فارسی بخوانیم، فارسی بنویسیم و علوم تجربی پایه پنجم ابتدایی به عنوان نمونه انتخاب شدند. نتایج نشان می‌دهد که مؤلفان به بعضی از مهارت‌ها مانند مهارت نوشتاری، ارتباطات کلامی، روابط انسانی و راه‌اندازی کسب‌وکار در کتب پنجم دبستان بیشتر توجه ‌داشته‌اند و به برخی از مهارت‌ها مانند بازاریابی، تصمیم‌گیری، مدیریت کسب‌وکار و نظارت و ارزیابی محیط توجه کمتری ‌داشته‌اند و به مهارت‌های فنی بیشتر از مهارت‌های مدیریتی توجه شده است.

۱-در پژوهشی باهدف تحلیل میزان توجه به محتوای کتاب‌های درسی دوره راهنمایی کشور به انواع مؤلفه‌های فرهنگ کار و ابعاد سه‌گانه نگرش (عاطفی، شناختی، رفتاری) شش سؤال اصلی در این پژوهش موردبررسی قرارگرفته است؛ که یافته های پژوهش به شرح ذیل است:

 

۲-درمجموع کتاب‌های دوره راهنمایی به ترتیب در کتاب‌های حرفه‌وفن به ترتیب ۱۷۱ مرتبه توجه به مؤلفه‌های کار، تنها در ۳۱ درصد موارد به همه ابعاد نگرش فرهنگ کار توجه شده است. فرایند مذکور در کتاب تعلیمات اجتماعی از ۳۱۶ مرتبه توجه تنها ۴۱ درصد در کتاب‌های علوم تجربی و از مرتبه توجه فقط در ۷۸ مورد بوده است در کتاب‌های فرهنگ اسلامی، ادبیات فارسی ۳۰ و ۳۲ مرتبه به بعد شناختی مؤلفه‌های فرهنگ کار توجه شده است و به سایر موارد مذکور توجه نشده است.

 

۳-فرایند مذکور بر اساس سه‌پایه تحصیلی بیانگر آن است که در کتاب‌های پایه اول دوره راهنمایی، تنها ۳۰ درصد به مؤلفه‌های فرهنگ کار توجه شده است؛ و در کتاب‌های پایه دوم ۶۸ درصد و در کتاب‌های پایه سوم راهنمایی ۳۹ درصد به طور کامل به همه ابعاد نگرش کارآفرینانه توجه شده است.

 

۴-درمجموع کتاب‌های دوره راهنمایی ۵۹۸ مرتبه به بعد شناختی نگرش فرنگ کار، ۱/۶۵ درصد به بعد عاطفی و ۳/۳۶ درصد به‌به بعد رفتاری فرهنگ کار توجه شده است؛ که از این میان ۷/۳۸ درصد اشاره مستقیم و ۹/۶۰ درصد اشاره غیرمستقیم بوده است که نشان‌دهنده میزان توجه به فرهنگ کار در کتب مقطع راهنمایی است.

۸دکتر مهدی سبحانی نژاد و رضا همایی۱۳۸۲

۱-در پژوهشی باهدف تحلیل میزان توجه به محتوای کتاب‌های درسی دوره راهنمایی کشور به انواع مؤلفه‌های فرهنگ کار و ابعاد سه‌گانه نگرش (عاطفی، شناختی، رفتاری) شش سؤال اصلی در این پژوهش موردبررسی قرارگرفته است؛ که یافته های پژوهش به شرح ذیل است:

 

۲-درمجموع کتاب‌های دوره راهنمایی به ترتیب در کتاب‌های حرفه‌وفن به ترتیب ۱۷۱ مرتبه توجه به مؤلفه‌های کار، تنها در ۳۱ درصد موارد به همه ابعاد نگرش فرهنگ کار توجه شده است. فرایند مذکور در کتاب تعلیمات اجتماعی از ۳۱۶ مرتبه توجه تنها ۴۱ درصد در کتاب‌های علوم تجربی و از مرتبه توجه فقط در ۷۸ مورد بوده است در کتاب‌های فرهنگ اسلامی، ادبیات فارسی ۳۰ و ۳۲ مرتبه به بعد شناختی مؤلفه‌های فرهنگ کار توجه شده است و به سایر موارد مذکور توجه نشده است.

 

۳-فرایند مذکور بر اساس سه‌پایه تحصیلی بیانگر آن است که در کتاب‌های پایه اول دوره راهنمایی، تنها ۳۰ درصد به مؤلفه‌های فرهنگ کار توجه شده است؛ و در کتاب‌های پایه دوم ۶۸ درصد و در کتاب‌های پایه سوم راهنمایی ۳۹ درصد به طور کامل به همه ابعاد نگرش کارآفرینانه توجه شده است.