بسم الله الرحمن الرحیم، الحمدلله رب العالمین و صلی الله علی محمد خیر خلقه و خیر من نطق بلسانٍ عربی مبین و علی آله افضل بریّته من بعده.
و أما بعد
این پایان نامه که درصدد بررسی چگونگی تأثیرپذیری وهابیون از اسرائیلیات است مشتمل بر سه فصل است که فصل نخست آن به کلیات و مفاهیم اسرائیلیات اختصاص دارد بطوریکه با تعریف لغوی و اصطلاحی اسرائیلیات آغاز میگردد سپس تعاریف مختلف اسرائیلیات را از نظر می گذراند و أقسام اسرائیلیات را ذکر مینماید بعد از آن پیدایش اسرائیلیات را مطرح کرده و به بحث دربارة کتابهای تفسیری و اسرائیلیات و نیز کتابهای تاریخی و اسرائیلیات میپردازد و در ادامه مبدأ نفوذ اسرائیلیات و علل عمدة نفوذ اسرائیلیات در منابع اسلامی
را کنکاش مینماید و نزدیکی فرهنگ اسلام با أدیان قبل از خویش، ناآگاهی اعراب و نداشتن کتاب آسمانی، استقبال و توجه مردم عوام به قصهپردازی و نیز اعتماد بیش از حد برخی از مفسران به أخبار و روایات و… را از عوامل عمده نفوذ اسرائیلیات بر میشمارد و زمینههای گسترش اسرائیلیات را مکمل بحث پیش میداند که از مهمترین آنها میتوان به ضعف فرهنگی عرب و کنیه و دشمن یهود با مسلمانان اشاره نمود پایان بخش این فصل مباحثی همچون خطر اسرائیلیات برای فرهنگ اسلامی و پیامدهای اسرائیلیات و دیدگاههای اندیشمندان در خصوص اسرائیلیات است.
اما فصل میانی این پایاننامه به فرقهی ضالّهی وهابیت اختصاص دارد که آغازگر آن سلفیگری و مفاهیم لغوی و اصطلاحی سلفی میباشند گام بعدی این فصل معرفی احمدبن حنبل به عنوان رئیس خط سلفیگری است در ادامه عوامل تاریخی در پیدایش خط سلفیگری را مطرح مینماید بعد از آن به سلفیهی جدید یا همان وهابیت میپردازد و ابن تیمیه را به عنوان بینانگذار فکری و محمدبن عبدالوهاب را به عنوان مؤسس این فرقه معرفی می نماید و در پایان تفرقه و پراکندگی مردم، ضعف فرهنگی، دینی و اقتصادی سرزمین نجد، همکاری آلسعود، استفاده ابزاری از حرمین شریفین و… را از عوامل مؤثر در تبلیغ وهابیت برمیشمارد و به شرح و توضیح هر کدام میپردازد.
فصل فرجامی این پایاننامه به راههای تأثیرپذیری وهابیت از اسرائیلیات اختصاص داده شده است که این راهها را منحصر در سه راه از جمله اهل کتاب، مسلمانان و کتب میداند و آنجا که بحث اهل کتاب مطرح میگردد بر معرفی چهرههای برتر آنان همت میگمارد و نیز در بحث مسلمانان یا بهتر است بگوییم مسلمان نماها به معرفی چهرههای سرشناس در جعل احادیث و روایات میپردازد و دو کتاب التوحید و السنـﺔ را از تأثیرگذارترین کتابها از حیث نقل احادیث و روایات جعلی اسرائیلیات بر میشمارد در ادامه به نوع تأثیرپذیری و شکل و هیئت آن میپردازد و وهابیون را در نظریهی تشبیه و تجسم صفات خبری باری تعالی متأثر از یهودیان و مروّجان فرهنگ اسرائیلیات میداند و انواع نظریههای موجود در ارتباط با صفات خبری خداوند را متذکر میشود و از آنجا که وهابیون در نظریهی تجسیم متأثر از یهودیان و آنان نیز از تورات متأثر هستند به بحث پیرامون خداوند در تورات میپردازد و توصیف انسانوار و توصیف به کمالات و اوصاف فراطبیعی خداوند در تورات را با ذکر نمونههایی برای هر یک از آن عناوین شرح و توضیح میدهد و نیز تجسیم در میان یهودیان را از نظر میگذراند بعد از آن به دیدگاه وهابیت در کیفیت صفات الهی که در صفات و رؤیت و تجسیم خلاصه میگردند، میپردازد.
سپس نمونههایی از ویژگیهای خدای وهابیان همچون داشتن دست و نشستن بر بالای عرش را ذکر مینماید و به نقد هر کدام از آنها میپردازد و در پایان نتایج حاصله از تحقیق و تفحص را بیان میکند.