کشور ایران بدلیل برخورداری از تمدنی بزرگ و پیشینه تاریخی چند هزار ساله و شرایط اقلیمی مناسب یکی از ده ها کشور باستانی و تاریخی جهان است.
استان گیلان نیز بدلیل برخرداری از آب و هوای معتدل و نیز مناطق ییلاقی مستعد از جمله دیلمان که همواره مورد توجه طبیعت گردان قرار گرفته و شاهد انبوه مسافران در این استان و منطقه می باشیم. و همچنین بدلیل شرایط گوناگون اقلیمی و شکل هندسی راه، شیب، پیچ و خم جاده ای، توپوگرافی، اقلیم و امکانات اقامتی و رفاهی اسکان و ماندگاری گردشگران این قطعه گویای توجه قابل توجه ای می باشد. به هر صورت در دنیای امروز شرایط اقلیمی و حمل و نقل از اهمیت بسزایی برخوردار است بویژه راه های زمینی در تکنولوژی حمل ونقل جاده ای بسیار قابل ملاحظه است زیرا بسیاری از نقاط دنیا و کشور ما امکان استفاده از حمل و نقل آبی و هوایی وجود ندارد. هزینه جابجایی با هواپیما بالا بوده و در همه شهرها فرودگاه دایر نیست ولی اکثریت مردم می توانند از وسایل نقلیه جاده ای استفاده نمایند. توسعه کارخانجات ساخت اتومبیل های سواری– اتوبوس– کامیون و کامیونت در چند سال اخیر و ارائه تسهیلات بانکی جهت خریداران و تولید بیشتر
اتومبیل از یکسو و رواج فرهنگ استفاده از اوقات فراغت (بخاطر ماشینی شدن زندگی و رشد توسعه شهرها و خستگی روحی) از طرف دیگر ترددهای جاده ای در ایران روز به روز بیشتر کرده است. به رغم افزایش بزرگراهها و احداث بیشتر هنوز بسیاری از راه های زمینی از امنیت کافی برخوردار نبوده و تصادفات رخداد در محورهای ارتباطی هنوز قابل ملاحظه است. طبق اعلام پزشکی قانونی (در 3 ماه اول 1383 حدود 14700 هزار نفر از مردم دچار سانحه حاصل از تصادف اتومبیل و موتورسیکلت شده اند که حدود 64 درصد آنها از قشر جوان بوده اند). بدیهی است در صورتی که تصادفات منجر به فوت یا جرح شدید افراد شود، بخش قابل توجه ای از نیروی انسانی مملکت از دست رفته و از نظر اقتصادی هزینه های زیادی به بخش دارو و درمان، نیروی کار به بودجه کشور تحمیل می کند.
یکی از عوامل مهم تصادفات، عوام طبیعی نظیر (پستی و بلندی و شیب نقاط کوهستانی، گردنه ها– وقوع سیل– زلزله، عناصر اقلیمی مانند باران – برف، مه گرفتگی، تابش شدید نور خورشید، تاریکی شب و کاهش دید و …) می باشد. عوامل دیگر را می توان جزو عوامل انسانی محسوب نمود. مثل بیاحتیاطی رانندگان، مشکل مدیریت جاده ای، کمبود علائم جاده ای و نقص وسایل نقلیه و غیره. استان گیلان یکی از استان های پرجمعیت کشور می باشد. و به دلیل برخورداری از عناصر محیطی زیبا، جاذبه های توریستی زیادی دارد. بدین لحاظ تردد در محورهای استان قابل ملاحظه می باشد. محورهای درون شهری و برون شهر شهرستان دیلمان بعنوان نقطه اتصال شرق به غرب گیلان است. به همین سبب در این تحقیق، عوامل تصادفات آن مورد بررسی قرار می گیرد. تأکید این رساله بر نقش و اثر عوامل اقلیمی بر تصادفات این محورهای دیلمان می باشد. چون عناصر اقلیمی، هر یک می تواند به نحوی بر تصادفات جاده ای تأثیر داشته باشد. در این تلاش شده تا ترتیب اولویت هر یک از عناصر (براساس داده های موجود) مشخص گردد.
که بر همین اساس این پایان نامه برای ارائه راهکارها و کاهش و کنترل تصادفات در 5 فصل تدوین یافته فصل اول کلیات تحقیق، فصل دوم مبانی نظری تحقیق، فصل سوم مشخصات جغرافیایی محدوده مورد مطالعه، فصل چهارم یافته های تحقیق و فصل پنجم جمع بندی، نتایج و پیشنهادات و منابع و مآخذ.
1 بیان مسئله
ایمنی عبور و مرور یکی از اصول اساسی مهندسی ترافیک و برنامه ریزی حمل و نقل می باشد بطوری که در کشورهای توسعه یافته همگان باتوسعه سایر بخشهای مهندسی ترافیک، موضوع ایمنی نیز مورد توجه قرار می گیرد و با انجام مطالعات و فراهم آوردن تمهیدات لازم سعی شده است که تصادفات و پیامدهای ناشی از آن را تا حد ممکن به حداقل برساند. از موضوعات قابل توجه در برنامه ریزی و طراحی جاده ها و راههای جدید، بررسی آثار پدیده های اقلیمی در مقیاس محلی، بر حمل و نقل جاده ای است، هدف، تأمین ایمنی و سلامتی دائم استفاده کنندگان و همچنین حفظ ارزش اقتصادی جادهها است. در واقع جاده ها شریان حیاتی جامعه و در ارتباط مستقیم با شرایط جوی می باشد و اثرات آن را به خوبی بر روی آن می توان مشاهده نمود. بطوری که اگر شرایط جوی مناسب باشد میزان تردد به حداقل رسیده و یا موجب بسته شدن راه می گردد.
کشور ایران بخش عظیمی از فلات ایران را شامل می شود که در عرض های متوسط منطقه معتدله نیمکره شمالی واقع شده است. وجود تنوع توپوگرافی از حیث گسترش و همچنین ارتفاع سبب شده که ویژگیهای مناطق مختلف از نظر پارمترهای اقلیمی متفاوت باشد و در واقع عامل توپوگرافی ویژگیهای اقلیمی مانند مختلف را دگرگون کرده است. شبکه راه های کشور از بخش های مختلف این رشته کوهها و از ارتفاعات عبور می کند و اغلب راه های کوهستانی در شمال غرب و مرکز ایران در ماههای سرد سال پوشیده از برف بوده و به لحاظ برودت بیش از حد هوا، سطح راهها بخبندان است.
استان گیلان به دلیل وجود بارندگی های شدید و سایر عوامل جوی و با توجه به مخاطرات و حوادث جانی و مالی جبران ناپذیر ناشی از وضعیت بد جوی به وجود آمده در سالهای اخیر در اکثر جاده ها ی ارتباطی به ویژه مناطق کوهستانی استان، لزوم تاسیس یک شبکه ایستگاه های هواشناسی جاده ای که بتواند کلیه برنامه های دیده بانی و تجزیه تحلیل مورد نیاز جهت ارائه خدمات مربوط به امور حمل و نقل اقتصادی و اجتماعی را انجام دهد ضروری می باشد. لذا منطقه مورد مطالعه نیز از این حیث مستثنی نبوده و لزوم مطالعه و بررسی عناصر اقلیمی و تأثیر آن بر افزایش و کاهش تصادفات جاده ای در محور دیلمان امری ضروری خواهد بود