در سالهای اخیرمنابع و تسهیلات بانکی به مقدار کافی در اختیار متقاضیان قرار نمی گیرد و بانکها با مطالبات معوق و عدم بازپرداخت تسهیلات بانکی و کمبود منابع مالی مواجه شده اندکه یکی از دلایل این امر، کمبود ابزارهای مالی مدرن در کشور است. چرا که حتی در صورتی که بانکها منابع مناسبی هم در اختیار داشته باشند، در صورت پرداخت زیاد وام به دلیل عدم رشد تولید ناخالص داخلی متناسب با نقدینگی ایجاد شده، تورم بیش از حدی ایجاد خواهد شد ونقش منابع بانکی بی اثر خواهد شد. به این دلیل احتیاج به ابزارهای مالی مدرن همچون ضمانتنامه های تعهد پرداخت و اسناداعتباری است تا به عنوان جایگزین نقدینگی، نقش تامین مالی بنگاهها را بر عهده بگیرد. از سوی دیگر بسیاری از تولیدکنندگان ومتقاضیان منابع مالی ، غیر از دارایی های نقد و نقدینگی، دارای های دیگری همچون زمین، مسکن، املاک، کارخانه  و اموال دیگری دارند که بدون الزام به فروش، می توانند به رهن بانکها دراورده و به کمک امنیت و ایمنی ایجاد شده به پشتوانه بانکها، ضمانتنامه های تعهد پرداخت در وجه ذینفعان دولتی و خصوصی از بانکها دریافت کنند و با تحویل ضمانتنامه به ذی نفعان، از انها مواد اولیه، محصولات واسطه ای یا اجناس مورد نیاز خریداری نمایند و فروشندگان هم با دریافت ضمانتنامه تعهد پرداخت بانکی، مطمئن هستند که اگر خریدار توان پرداخت هم نداشته باشد، بانک با توجه به وثیقه های دریافتی، حق وی را پرداخت خواهد نمود.

این بخش ابتدا بیان مسئله و ضرورت انجام پژوهش و سپس اهداف ،سوالات و فرضیات پژوهش عنوان شده است و در آخر نیز تعریف

 مفهومی و عملیاتی ذکر شده است 

. تشریح و بیان مسئله

شرایط متغیر اقتصادی با جهت‌گیری به سمت جهانی شدن، موجبات عدم ثبات در قیمت‌ها و عدم تعادل در بازار كالاها و خدمات را به‌وجود آورده است. نتیجه این تغییرات و تحولات سریع و تأثیری كه بر بازارهای داخلی و بین‌المللی می‌گذارد، علاوه بر اینكه عدم اعتماد و اطمینان را در تصمیمات اقتصادی به‌وجود آورده است، بر تعهدات اشخاص و مؤسسات نسبت به یكدیگر شدیداً تأثیر گذاشته و لاجرم ركود ناشی از نگرانی‌ها و انتظارات روانی را موجب گردیده است.در چنین شرایطی، یکی از روش‌هایی که باعث ایجاد اعتماد و اطمینان اشخاص در ارائه خدمات به یکدیگر می‌شود، ضمانت‌نامه‌های بانکی است که سیستم‌های بانکی مجری آن هستند.تمامی شرکت‌های پیمانکاری و شرکت‌های واردات و صادرات برای تضمین انجام فعالیت‌هایشان نیاز مبرم به بانکها و موسسات مالی دارند که از آنها در برابر قراردادی که می‌بندند حمایت کنند. همچنین کارفرمایان داخلی برای تضمین انجام کار و یا درست انجام دادن آن و یا در سطح بین‌الملل، ضمانت بانکی متقابل می‌خواهند. این نوع تضمین در واقع تصمیم‌گیری را در عرصه مدیریت برای کار فرمایان راحت‌تر می‌کند. از آنجایی که ضمانت نامه‌ها برای بانک تعهدآور بوده و اهمیت آن به میزان پرداخت تسهیلات می‌باشد از این رو، شعب می‌بایستی در زمان صدور ضمانت نامه اطلاعات لازم را از ضمانت‌خواه اخذ نموده و از نظر توان مالی، ظرفیت اعتباری و توانایی ‌های وی اطمینان حاصل نماید(فقیهی،1389)

لذا این پژوهش در صدد بررسی نقش ضمانت نامه های بانکی در جذب منابع بانک ها به صورت عام و در بانک صادرات به صورت خاص می پردازد .

اهمیت موضوع و ضرورت  انجام تحقیق

تمام شرکت ها ی پیمانکاری وشرکت های واردات و صادرات برای تضمین انجام فعالیت هایشان نیاز مبرم به بانکها و موسسات مالی دارند که از آنها در برابر قراردادی که می بندد حمایت کنند و همچنین کارفرماییان داخلی برای تضمین انجام کار و یا درست انجام دادن آن و یا در کل برای شانه خالی نکردن پیمانکاران از زیر مسئولیت هایشان از آنها ضمانت بانکی میخواهند و یا در سطح بین الملل ضمانت بانکی متقابل و یا اعتبارات اسنادی میخواهند. و این نوع تضمین در واقع تصمیم گیری را در عرصه مدیریت برای کارفرمایان راحت تر می کند. هر چند که در مواردی از اینگونه ضمانت نامه ها ممکن است پیمانکاران به نوعی سوء استفاده کنند .

به طوری که اجرا و انجام تعهدات قراردادی، بدون شک از مهمترین اهداف هر قرارداد است که طرفین و متعاقدین به منظورآن و به موجب قرارداد با همدیگر مرتبط شده اند. در روابط قراردادی ملی و داخلی یک کشور، به لحاظ وجود دستگاه قضائی و نیروهای مورد نیاز برای انجام این تصمیمات، انجام تعهدات قراردادی مسئله ساده تر و اضطراب متعاقدین کمتر است، ولی در روابط بین المللی بدلیل وجود موانع عدیده طرفین قرارداد، از همان ابتدا،درجستجوی تامین کافی هستند تا به دور از هر گونه دلواپسی و اضطراب، در یک بستر امن تجاری فعالیت نمایند(شهبازی نیا،1388).

لذا این پژوهش در صدد می باشد تا ضمن بررسی نقش ضمانت نامه های بانکی در جذب منابع مالی بانک ها راهکارهایی برای ارتقا ان نیز ارائه دهد  .

1-4.سوالات تحقیق

پژوهشگران در صدد هستند تا به سوالات زیر پاسخ دهند :

1.آیا بین صدور ضمانت نامه های شرکت در مناقصه و جذب منابع  بانک رابطه معناداری وجود دارد ؟

2.آیا بین صدور ضمانت نامه های شرکت در مزایده و جذب منابع  بانک رابطه معناداری وجود دارد ؟

3. آیا بین صدور ضمانت نامه های حسن انجام کار و جذب منابع بانک رابطه معناداری وجود دارد ؟
4. آیا بین صدور ضمانت نامه های استرداد کسر وجه الضمان و جذب منابع بانک رابطه معناداری وجود دارد ؟
5. آیا بین صدور ضمانت نامه های استرداد پیش پرداخت و جذب منابع بانک رابطه معناداری وجود دارد ؟

6.کدامیک از ضمانت های بانکی اهمیت بیشتری در جذب منابع دارد ؟

1-5. اهداف تحقیق

1.بررسی نقش ضمانت های بانکی با جذب منابع بانک صادرات 

2.رتبه بندی ضمانت های بانکی اثر گذار بر جذب منابع بانک صادرات

3.ارائه راهکارهای اساسی برای افزایش جذب منابع بانک با استفاده از ضمانت های بانکی

:

انسان همواره برای عرضه کالای خود به دیگران از هرگونه ابزاری استفاده نموده و گاه این ابزار فروش کالا که با نام بازاریابی، از آن یاد شده مشکلات خاص خود را برای محیط زیست و سلامت انسان به وجود آورده است. این پژوهش با هدف تأثیرگذاری نقش زن در بازاریابی سبز با مطالعه موردی زنان فروشنده ساکن ابهر انجام گرفته است. پژوهش ازنوع توصیفی- پیمایشی و کاربردی هست. با انتخاب 60نفر نمونه از فروشندگان خانم ساکن ابهر که دارای جامعه محدود می باشند از فرمول کوکران محدود با استفاده از جدول مورگان انتخاب و با تهیه پرسشنامه استاندارد توسط نرم افزار 21SPSS  داده ها مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت .آلفای کرونباخ  0.88داده هادارای پایایی قابل قبول بودند. به وسیله آزمون کلموگروف- اسمیرنوف دارای توزیع نرمال، خطای متغیرهای مستقل بین1.5 الی2.5 بود که توسط آزمون دوربین واتسن انجام شد .رگرسیون فرضیات توسط آزمون تی- مستقل و مشخص شدن ضریب ®70% نقش زنان فروشنده ساکن ابهر تعیین شد و تأیید همه فرضیات به کمک آزمون تحلیل عاملی به اثبات رسید.

کلید واژگان: زن، بازاریابی سبز، محیط زیست، فروشنده، ارتباط سالم

فصل اول؛

کلیات پژوهش

1-بیان مسئله

2-اهمیت و ضرورت پژوهش

3-اهداف پژوهش

4-پرسش‌های پژوهش

5-فرضیه‌های پژوهش

6-روش پژوهش

7- روش گردآوری اطلاعات داده‌ها

8- تعریف واژه‌ها و اصطلاحات پژوهش

9- قلمرو پژوهش

۱-1-بیان مسئله:

در سال‌های اخیر، مسائل و مشكلات محیط‌زیستی مورد توجه بسیاری از شهروندان و دولت‌ها قرار گرفته و بیان موضوعات مربوط به آن در رسانه‌های عمومی به شكل چشمگیری افزایش یافته است. توجه به محیط‌زیست، تبدیل به یكی از اركان اصلی در تصمیم‌گیری‌های سیاسی كشورها شده و همچنین تشكل‌ها و انجمن‏های مختلفی به همراه قوانین و مقررات متنوع برای حفاظت از محیط‌زیست شكل گرفته‏. از سوی دیگر افزایش آلودگی‌ها و آسیب‌های زیست‌محیطی و در نتیجه افزایش نگرانی مردم در رابطه با محیط طبیعی پیرامونشان، شروع به خودنمایی در رفتارهای خرید و مصرف آن‌ها كرده و موجب به وجود آمدن گروه جدیدی از مصرف‌كنندگان با عنوان مصرف‌كنندگان سبز شده است. مصرف‌كنندگان سبز یا همان دوستدار محیط‌زیست به آن دسته از مصرف‌كنندگانی اطلاق می‌شود كه در رفتار خرید و فعالیت‌های مرتبط با بازار خود، تأثیر فرآیند ساخت و مصرف كالاها را بر محیط‌زیست بررسی كرده و بر این اساس تصمیم می‌گیرند. اگرچه نگرانی‌های‌ در بین مصرف‌كنندگان در حال افزایش است، با این حال تمام مصرف‌كنندگان به یك اندازه سبز نیستند و به یك میزان به خرید محصولات سبز تمایل ندارند در نتیجه، برای بازاریابی موثر محصولات سبز، استفاده از استراتژی بازاریابی هدفمند به جای بازاریابی انبوه، ضروری به نظر می‌رسد. بدین معنا كه نمی‌توان تمام مصرف‌كنندگان سبز را با یك برنامه‌ مورد هدف قرار داد، بلكه باید آن‌ها را به بخش‌هایی با ویژگی‌های مشابه تقسیم كرد و سپس متناسب با ویژگی‌ها و نیاز‌های منحصر به فرد هر بخش، آمیخته بازاریابی سبز مناسب را به كار گرفت. با توجه به آن که نقش زن در جوامع اسلامی به عنوان یک تلاشگر در کنار مردان مورد توجه قرارگرفته و از اهمیت بسیار بالایی برخوردار هست. اما در مقایسه با جامعه غرب مخصوصاً در بخش بازاریابی کالا و خدمات به عنوان یک ابزار تبلیغاتی مورد استفاده قرار می‌گیرند. با تو جه به این موضوع زن در جوامع اسلامی دارای یک سری حقوق لازم است در قوانین شرعی به آن توجه شده است. امروزه چون به دلیل وجود مشکلات اقتصادی و کاهش درآمد مردان، زنان مجبورند در کنار آنان به فعالیت‌های اقتصادی بپردازند. در شهرستان ابهر فروشگاه‌هایی وجود دارد که توسط زنان اداره می‌گردد. مسئله‌ای که در این پژوهش به آن پرداخته خواهد شد، چگونگی تأثیرگذاری نقش زن در بازاریابی سبز است با توجه به حفظ شئون اسلامی و برقراری ارتباط سالم با مشتریان، که در نوع خود قابل‌توجه است. همان طور که اشاره شد استفاده از زن در هر نقطه‌ای از جهان، به نحوی خاص و بر اساس معیارهای آن جامعه شکل می‌گیرد. در کشور اسلامی در پیام‌های بازرگانی کالاها و خدمات ظاهر می‌شوند و این نمایش به صورت اندام واره نیست، (استفاده صرف از زیبایی‌های بصری زن برای تبلیغ)، اما به نوعی مقام و جایگاه زن در «آشپزخانه» و «درون منزل» خلاصه می‌شود؛ مثلاً مرد آماده رفتن به سرکار است زن او را بدرقه می‌کند. تلویزیون خبری را پخش می‌کند که باعث نگرانی زن می‌شود؛ او از تلفن همراهش سعی می‌کند به همسرش زنگ بزندو… . در این آگهی که زن ظاهراً در حال استفاده از فناوری روز است، مدام در حال همسر داری، رسیدگی به فرزند و جایگاه اصلی وی در تمام آگهی، آشپزخانه است (اسدی و عبدی, ۱۳۹۱). آلودگی‌های زیست‌محیطی که در نتیجه تولیدات و مصارف انسانی پدید آمده، ازجمله مسائلی هستند که بارها توسط سازمان‌های فعال در این زمینه به عنوان تهدیدی برای بشر شناخته‌شده‌اند. به گفته پتی و چارتر(۲۰۰۵) در قرن جدید چالش اصلی بشر، یافتن روشی منصفانه و پایدار برای تولید، مصرف و زندگی کردن است (رعنایی کردشولی و یاری بوزنجانی, ۱۳۹۱). از آغاز زندگی بشر کار زنان وابسته و نزدیک به طبیعت بوده است. زنان به گونه‌ای غریزی می‌دانند که جامعه‌ای که به طبیعت پشت کند نابود می‌شود امروزه بسیاری از زنان می‌دانند که محیط‌زیست در همه جا مورد بهره‌برداری بیش از حد قرار می‌گیرد و تضعیف می‌شود و آلوده می‌شود. باید ارزش‌های طبیعت را درک کرد و به آن احترام گذاشت (رضایی مقدم و رضی کردمحله, ۱۳۸۹). در واقع تغییر الگوی مصرف و روی آوری به درست مصرف کردن کالاها، انرژی و منابع، بنیادی‌ترین رویکرد برای مقابله با موج مصرف، تخریب محیط‌زیست و آلودگی به شمار می‌آید.

۱-2- اهمیت و ضرورت پژوهش:

دنیای مدرن موجب افزایش آلودگی‌ها و مشکلات زیست‌محیطی و در نتیجه افزایش نگرانی مردم در رابطه با محیط‌زیست شده است. این نگرانی‌ها شروع به خودنمایی در الگوهای خرید آن‌ها کرده و موجب به وجود آمدن گروه جدیدی از مصرف‌کنندگان با عنوان مصرف‌کنندگان سبز شده است. برای بازاریابی موثر محصولات سبز، بازاریابان نیازمند تقسیم‌بندی مصرف‌کنندگان سبز به بخش‌هایی با ویژگی‌های مشابه و استفاده از آمیخته سبز متمایز برای هر بخش هدف هستند. بی‌تردید تشکل‌های زیست‌محیطی می‌توانند نقش حیاتی و موثری در بازاریابی سبز و در نهایت فرآیند توسعه پایدار داشته باشند وزنان با توجه به شناختی که از سنت و باور مردم در مناطق مختلف کشور دارند می‌توانند در زمینه‌های زیست‌محیطی به طور بسیار مؤثر عمل نمایند این تشکل‌های خودجوش با توجه به نیازهای متفاوتی تشکیل و تأسیس یافته‌اند (زرین جوی الوار, 1389). رشد سریع جمعیت و پیشرفت علوم و فناوری و توسعه صنایع و تمایل انسان به مصرف بیشتر به همراه خود افزایش مواد زائد جامد را فراهم آورده است. مواد زائد حاصل از مصرف عامل اصلی آلودگی محیط است زنان ایران می‌توانند در امر کنترل کیفیت محیط‌زیست شرکت مؤثر داشته باشند. می‌توان گفت که راه برگشتی به سمت تولید محصولات مخرب برای محیط‌زیست وجود ندارد و رفته‌رفته فشارهای دولتی، رقابتی و نگرش مشتریان، شرکت‌ها را ملزم به پیروی و به‌کارگیری رویکرد بازاریابی می‌کند. جنسیت و محیط‌زیست در ابعاد گوناگونی با یکدیگر پیوند می‌یابند. پیوندی که عموماً بر روی گروه اجتماعی زنان در کشورهای در حال توسعه و فقیر  مورد بررسی و تاکید قرارگرفته است. زنان در چنین کشورهایی به دلیل اشتغال به فعالیت‌هایی نظیر کشاورزی و سکونت در پهنه‌های محروم اجتماعی و شکننده محیطی در ارتباط مستقیم و بدون واسطه طبیعت قرار می‌گیرند. باکینگهام در کتاب جنسیت و محیط‌زیست با بررسی مطالعات زیادی حوزه‌های دیگری از پیوند میان جنسیت و محیط‌زیست را نیز مطرح می‌کند (سوزان[2]،200). ارتباط بیشتر زنان با طبیعت در میان کشورهای توسعه‌یافته به دلیل کالبد زنانه (زایمان و مادر بودن)، چگونه علم قلمروی مردانه تلقی می‌شود و دانش زنان درباره طبیعت ناچیز انگاشته می‌شود، اشکال گوناگون جنبش‌های فمینیستی و ارتباط و نحوه تعریف آنان در ارتباط با طبیعت و بسیاری از قلمروهای دیگر. باکینگهام در فصول گوناگون کتاب نشان می‌دهد که الگوهای پدرسالار همزمان  سبب محدودیت زنان می‌شوند و طبیعت را تخریب می‌کنند و به دلیل همین تخریب گسترده حیات و در نتیجه بقای خود را با مشکلات زیادی روبه‌رو ساخته‌اند چنین تحقیقی صورت نگرفته با توجه به مطالب بیان‌شده در بیان مسئله انجام این پژوهش ضروری به نظر می‌رسد.

با ورود به هزاره سوم و عصر دانش، سازمان‌های پژوهشی و دانش محوری شکل گرفته اند که بقا و حفظ مزیت رقابتیشان در بلندمدت وابسته به نوآوری در طراحی و توسعه محصولات جدید  است.(اعرابی و موسوی، 1388) با کوتاه شدن چرخه عمر محصولات در این‌گونه سازمان ها، نوآوری و توسعه محصولات جدید و نوآورانه نقش خون را برای ادامه حیات این سازمانها ایفا می نماید.(Kim & Kim, 2009)

برای سازمان هایی که در محیط متغیر و بدون قطعیت به رقابت می پردازند، نوآوری (ایجاد، انتقال، واکنش و تغییر ایده‌های خلاقانه به عمل) برای رشد، موفقیت و بقای سازمان عامل حیاتی به شمار می رود.(ملاحسینی و برخوردار، 1386) نوآوری فردی کارکنان در محیط کار، پایه اصلی ارتقای عملکرد هر سازمانی است.(ضرغامی و جعفری، 1392) با توجه به پنهان و ضمنی بودن توانمندی خلاقیت و نوآوری افراد، استفاده کارکنان از توان خلاقیت و نوآوریشان در فرایندهای شغلی نیاز به وجود رغبت و تمایل درونی آنها دارد. بر این اساس هم‌زمان با اهمیت برخورداری توانمندی خلاقیت در افراد، مطالعه بر روی مقوله انگیزه آن‌ها نیز برای به کارگیری نوآوری در مراکز تحقیقاتی از اهمیت ویژه ای برخوردار است.(Scott & Bruce, 2004) رفتار آینه ای است که افراد در آن تصاویر و برداشت های ذهنی خود را می بینند. اینکه افراد چگونه باورها و احساسات خود را به رفتارها ترجمه می کنند موضوع بسیار پیچیده ای در علم رفتار سازمانی است.( Icek Ajzen, 2005) ادراک از عدالت سازمانی یکی از عوامل مهم در شکل گیری تصویرها و دریافتهای ذهنی کارکنان از سازمان و در نتیجه تعیین کننده رفتارها و بازخوردهای آنان است. بی دلیل نیست که سازمان فضایی آمریکا(ناسا) با تمام ویژگی های منحصر به فرد خود از نظر پیشتازی در حوزه علوم و فناوری های نوین، وسعت و پیچیدگی سازمانی، در ساختار خود دفتر تنوع و برابری فرصت ها[1] را به منظور برطرف کردن موانع برقراری برابری در ناسا و با اهداف ایجاد فرصت اشتغال و توسعه شغلی برابر، و برابری در برخورداری از حمایت های مالی ناسا در تحقیقات گوناگون تشکیل داده است. در بیانیه مأموریت این دفتر، ناسا محیطی معرفی شده است که با افتخار از صدافت، تعالی، کار تیمی و انصاف و برابری پشتیبانی می کند. (Nasa Office of Diversity and Equal Opportunity(ODEO), 2014)

پژوهش حاضر با عنایت به اهمیت ادراک کارکنان از عدالت سازمانی به بررسی تأثیر این مولفه بر رفتارهای نوآورانه فردی کارکنان با توجه به نقش این کارکنان در ایجاد نوآوری سازمانی می پردازد. به این منظور پس از بررسی پیشینه تحقیقات و تعریف مدل مفهومی پژوهش، با استفاده از رویکرد مدل سازی معادلات ساختاری رابطه این مولفه ها در قالب روش حداقل مربعات جزئی و بر پایه داده های جمع آوری شده از یکی از زیرمجموعه های سازمان فضایی ایران مورد بررسی قرار می گیرد. اثبات فرضیه های این پژوهش می تواند نیاز به وجود ساختار وظیفه مندی در قبال عدالت سازمانی به خصوص در ساختار سازمان های پژوهش محور را تبیین نماید.

[1] Diversity and Equal Opportunity

«باور عامه  بخشی از توده فرهنگ مردم است که تخیّل، احساس، آرزو و اندیشه های گوناگون را از نسل به نسل دیگر منتقل­ کرده و دگرگونی معیارهای زیبا شناسی و اخلاقی هر دوره از زندگی یک قوم را آشکار می­کند. علاقه­ی روستائیان به حفظ سنّت­ها و اقتضای شیوه­ی زندگی آن­ها با طبیعت باعث افزایش تخیّل آن­هاست.

فرهنگ عامیانه و فولکلور مجموعه­ای از دانستنی­ها و باورها و رفتارهای گروهی که با موازین علمی و منطقی جامعه انطباق ندارد و اجرای آن­ها بر حسب عادت، تقلید و هم چشمی و سرگرمی است. این دانستنی­ها عبارتند از آداب و رسوم تولد، مرگ، ازدواج، نحوه­ی زندگی، کشاورزی، جشن­ها، پیشگویی­ها، خرافات، طبابت­ها، بازی­ها،آوازها، قصه­ها و سایر آداب و رسوم و اعتقادات که بیانگر چگونگی تفکر و نحوه­ی زندگی مردم در طول اعصار مختلف است.(صادقی،46:1386)

فولکلور متشکل از دو جزء folk به معنای دانش عوام و lor به معنای دانستنی­ها و دانش­ها و برای اولین­بار در انگلیس عنوان مقاله­ای قرار گرفت که درباره­ی دانش عامیانه و آداب و رسوم سنتی بود بعدها توسط رشید یاسمی مقاله­ای عنوان مقاله ای به معنای دانش عامیانه و دانستنی­های مردم انعکاس یافت.»(صادقی،1386؛46)

فرهنگ عامه از عناصر متعدد و گوناگونی بوجود آمده است. این عناصر در طول تاریخ تحولات متعددی را پشت سر گذاشته است و مبنای بسیاری از رفتارها و گفتارهای آدمیان قرار گرفته است.انسان­ها در ورای حوادث گوناگون زندگی به دنبال یافتن توجیهات مختلف بوده اند و از این رهگذر پاره­ای از باورها و اعتقادات خرافی شكل گرفته است؛ از جمله اینكه در شادی های روزگار به جشنها پرداخته­اند و یا اینكه حكمت و تجربه ی خود را در قالب امثال الحكم و افسانه ها بازگو كرده اند و…

«زندگی اقوام و ملّت‌ها، از دیرباز با فرهنگ عامّه عجین شده است. در طول تاریخ،خاصّیت طبیعی ذهن بشر او را واداشته تا برای مجهولات و

 سؤالات ذهن خود، جوابی هرچند نادرست بیابد. مردم عادی در زمینه‌های مختلف طب، نجوم، تعبیرات خواب،جادوگری و… تصوّراتی داشتند که مجموعة آن‌ها فرهنگ عامّه را تشکیل می‌دهد.فرهنگ عامّه با فرهنگ و ادب رسمی در رابطه و تعامل است و گاه جلوه‌هایی از فولکلور در متون ادبی راه می‌یابد» (طاهری،1390؛2)عناصر فرهنگ عامه به شكل های مختلف در اشعار شاعران و نویسندگان  بزرگ تجلی یافته است هر چه شاعران و نویسندگان با توده­های مردم بیشتر در ارتباط باشند، میزان بهره گیری آنان از فرهنگ عامه فزونی می گیرد؛ به همین دلایل قابوس­نامه آكنده از عناصر فرهنگ عامه است­.

-1-بیان مسئله

باورهای عامه از عناصر متعدد و گوناگونی بوجود آمده است. این عناصر در طول تاریخ تحولات متعددی را پشت سر گذاشته است و مبنای بسیاری از رفتارها و گفتارهای آدمیان قرار گرفته است.انسان­ها در ورای حوادث گوناگون زندگی به دنبال یافتن توجیهات مختلف بوده اند و از این رهگذر پاره­ای از باورها و اعتقادات خرافی شكل گرفته است؛ از جمله اینكه در شادی های روزگار به جشنها پرداخته­اند و یا اینكه حكمت و تجربه ی خود را در قالب امثال الحكم و افسانه ها بازگو كرده اند و…

1-2- اهمیت موضوع

این كه مردمان در قرن پنجم با چه افكاری می‌زیسته‌اند و اعتقاداتشان چگونه بر امور مختلف تأثیر گذاشته اهمیت موضوع را بیان می‌كند و نشان می‌دهد كه بسیاری از این باورداشت‌ها در زندگی بشر امروزی نیز جلوه كرده است. و مردم در بعضی از باورها هنوز تابع پیشینیان خود هستند. و جهان بینی‌شان براساس افكار و عقاید آن روزگاران رقم خورده است. با بررسی مواد فولكلور در قابوس­نامه بعضی از افكار و عقاید فراموش شده‌ی آن روزگار جانی دوباره می‌گیرد.

1-3- پرسشهای اصلی تحقیق

الف- میزان انعکاس باورهای  عامّه در قابوس­نامه تا چه حد است ؟

ب- آگاهی به باورهای عامّه­ی قرن پنجم چه تأثیری در درك بهتر ما نسبت به نثر این كتاب دارد؟

ج- آیا یافتن ریشه و خاستگاه موادّ باور عامه  قابل شناسایی است؟

ه- باورهای موجود در قابوس­نامه در چه درگروه‌ها وطبقاتی قابل جای‌دهی است؟

و- بررسی  بخشی از فولکلور یعنی باورهای عامیانه در این شاهکار ادبی به لحاظ جامعه‌شناسی، تاریخی، مردم‌شناسی و…چه اهمیّتی دارد؟

1-4- اهداف تحقیق

اهداف مهم و قابل ذكر این پژوهش به شرح زیر می‌باشد:

الف- بررسی میزان انعكاس باورهای عامه  در قابوس­نامه

ب- رسیدن به ریشه و منشأ عناصر موجود در این اثر

ج- آشنایی با باورهای عامّه‌ی عصر نویسنده

د- یافتن راه حلی برای درك بهتر و آسان‌تر این اثر

ه-پی بردن به این نکته که باورها، آداب و رسوم و معتقدات عامیانه هرگز اهمیّت خود را از دست نمی‌دهند و همیشه در بستر زندگی جاری هستند.

1-5- فرضیه‌های تحقیق

الف- در كتاب قابوس­نامه گستره­ی وسیعی از مواد فولكلور آمده است.

ب- بررسی باورهای عامه در قابوس­نامه نگرشی تازه نسبت به خاستگاه تاریخی و اساطیری این عناصر به ما می‌دهد.

ج- معرفی این عناصر، ما را به درك بهتری از این اثر از دیدگاه جامعه‌شناسی، مردم شناسی و تاریخ و… می‌رساند.

د- با بررسی این عناصر، می‌توان امید داشت كه جهان بینی و اعتقادات مردمان آن عصر بر ما معلوم شده.

ای برای رفتارهای بزهکارانه می تواند باشد. بویژه با نگاهی ژرف به این مسئله می توان دریافت که نوجوانان با تخریب اموال عمومی در اماکن آموزشی(مثل شکستن نیمکتها و کندکاری روی آن، نوشتن شعار و یادگاری های مختلف بر درب ودیوار)علاوه بر ایجاد چهره نامناسب فرهنگی واجتماعی و از بین بردن اموال عمومی و خصوصی وصدمه زدن به امکانات رفاهی جامعه، به نوعی تخلیه عقده های نا گشوده را بر سر این وسایل جبران می کنند(جان حسنی،1386:4).

وندالیسم عبارت است از تخریب ارادی اموال و متعلقات عمومی بصورت مداوم و مکرر. در اغلب تعاریف صاحبنظران از آن به عنوان رفتاری معطوف به تخریب و خرابکاری اموال، تاسیسات و متعلقات عمومی نام برده اند(محسنی تبریزی،1383:21).

خرابکاری را می توان، جزو  بزهکاری های ملایم به حساب آورد که معمولا از دید مراجع قضایی قابل اغماض و چشم پوشی است(محبی،1382:8). مساله بزهکاری نوجوانان و جوانان از جمله مسائل پیچیده اجتماعی است  که دنیای امروز را به شدت تحت تاثیر خود قرار داده است. این مساله از دیرباز در جامعه بشری، مورد توجه اندیشمندان بوده و هم اکنون نیز از مباحث اصلی بسیاری از دانشمندان است. مروری بر میزان جرایم در جهان، گویای این واقعیت است که بزهکاری یکی از بلایای بزرگ امروز ماست(نوربها،1377:14).

بزهکاری به معنای دقیق آن به اعمالی اشاره می کند که منع قانونی دارند و توسط نوجوانان گروه سنی 12-18 سال انجام می شوند(صفوی،1364:31). در تعریف رفتار بزهکارانه به طور کلی، اعمالی مانند قتل، دزدی، نزاع، تخریب، کلاهبرداری، تجاوز، غارت، وحشیگری و آتش افروزی به عنوان رفتار بزهکارانه تلقی شده است و تقریبا همه جوامع در تعریف آن اتفاق نظر دارند(میرفردی و همکاران،1391:186).

متاسفانه آمار دقیقی از هزینه ها، رفتارها و نمونه های رفتارهای وندالیستی در کشور ما وجود ندارد. از سویی دیگر، آگاهی و شناخت ناکافی از این پدیده اجتماعی که نتیجه فقر پژوهشی در این زمینه است، باعث شده است که مسئولان، برنامه ریزان آموزشی و متولیان امور اجتماعی، نتوانند از بروز رفتارهای وندالیستی پیشگیری و یا آن را درمان کنند(محبی، 1383:39).

توجه به مسائل اجتماعی نوجوانان و جوانان، بیش از پیش از اهمیت خاصی برخوردار است، ولی تمام اعمال وندالیستی به یک میزان، بر جامعه تاثیر نمی گذارند؛ به عبارت دیگر، کیفیت اعمال وندالیستی به یک میزان نیست. این مسأله در مورد کمیت آن نیز صدق می کند. وندالیسم نه تنها به عنوان کجروی و رفتاری بزهکارانه، بلکه به مثابه معضل یا مسأله ای اجتماعی در بسیاری از جوامع از سوی صاحبنظران و آسیب شناسان مطرح شده است(محسنی تبریزی،1383:34). هر ساله به امکانات آموزشی مدارس خسارت های جبران ناپذیری وارد می شود و از آن جا که هیچ گونه برآورد و محاسبه ای در این خصوص صورت نمی گیرد، به صورت نامحسوس است. بنابراین شناسایی رفتارهای تخریبی در محیط های آموزشی و اقدام پیشگیرانه از بروز این گونه رفتارها، تا حدودی می تواند مشکلات مکان های آموزشی را مرتفع سازد و از نظر آموزشی محیط های سالمی را برای تربیت نوجوانان و نسل آینده به وجود آورد، لذا مطالعه وندالیسم به عنوان یک آسیب جدی اجتماعی با توجه به آنکه قشر جوان، در سنین تحصیل به خصوص مقطع متوسطه قرار دارند، و شناخت عوامل موثر بر بروز این گونه رفتارها در بین نوجوانان و جوانان می تواند بستر مناسبی را برای کاهش این رفتارها در بین آنان فراهم آورد، نظر به جوان بودن جمعیت در ایران، انتظار طبیعی این است که چنین موضوعی مورد توجه فراوانی قرار گرفته باشد. در جامعه امروزی ایران با انواع مسائل و آسیب های فرهنگی، اجتماعی، سیاسی و اقتصادی، نظیر آنومی یا نابسامانی اجتماعی، بحران هویت، قانون گریزی، پرخاشگری و جنایت، تخریب منابع و آلوده سازی محیط زیست و … سروکار داریم که در مجموع، آینده این کشور را از لحاظ سلامت محیط و احساس امنیت جانی، مالی، تعاملاتی و فکری تهدید می کنند(عبدالهی،1387،23). تخریب اموال عمومی مثل کیوسک تلفن عمومی، شکستن شیشه اماکن عمومی و دولتی، دیوارنویسی، شکستن شاخه درختان، نوشتن و پاره کردن صندلی وسایط نقلیه عمومی اعم از اتوبوس، مینی بوس و تاکسی بویژه پاره کردن و نوشتن بر روی صندلی سرویس مدارس، دستکاری یا نابودی علائم راهنمایی و رانندگی، شکستن لامپها و چراغ های معابر تنها نمونه هایی از رفتار وندالیستی در شهرستان جاسک می باشد. همچنین شکستن، کنده کاری و نوشتن بر روی صندلی و دیوارهای کلاس و همینطور شکستن شیشه پنجره ها و خم کردن پره های پنکه ها، آسیب زدن به آبسرد کن و سایر امکانات در مدرسه از اعمال وندالیسم در مدارس این شهرستان می باشد. با توجه به هزینه های زیادی که در باب این مسأله تحمیل دولت وارگانهای عمومی می شود انتظار می رود چنین موضوعی مورد توجه فراوانی قرار گیرد. بنابراین پژوهشگر بر آن شد تا در بررسی خود به این سئوال پاسخ دهد که چه عواملی بر تخریب گرایی(وندالیسم) به عنوان رفتاری بزهکارانه در دانش آموزان پسر دبیرستان های شهرستان جاسک موثرند؟

[1]. Vandalism