: کنترل اجتماعی در همة جوامع و گروهها اعمال میشود، اما چگونگی و نحوه اعمال آن در فرهنگهای مختلف متفاوت است. طبق نظریة شرمساری بازپذیرکننده، جامعه باید محیطی فراهم بیاورد که در آن پذیرش متخلف و برگشت او به جامعه، به عنوان هدف اصلی دنبال گردد. نظریة شرمساری بازپذیرکننده، رهیافتی نئودورکهایمی است که بر نقش نیروهای ساختاری و فرهنگی در انسجام اجتماعی و جرم تأکید میگذارد. این نظریة، عدسیهای جدیدی پیش روی جامعه قرار میدهد و پیشنهادات و راهکارهای متفاوتی را در حوزههای گوناگون نهادی از جمله خانواده، مدرسه، محله، پلیس، دادگاه و … عرضه میدارد.
اهداف: اهداف تحقیق حاضر عبارتند از: آزمون تجربی و بررسی تأییدپذیری هر کدام از ابعاد نظریة شرمساری بازپذیرکننده، ساخت ابزارهای (مقیاسهای) اندازهگیری، بررسی رابطة ابعاد شرمساری بازپذیرکننده با ابعاد بزهکاری، استفاده از متغیرهای میانگر، بررسی کاربستپذیری نظریة شرمساری بازپذیرکننده، بررسی و آزمون مدلهای مختلف تحلیلی، بسط نظریة شرمساری و بررسی دلالتهای سیاستی نظریة شرمساری بازپذیرکننده.
چهارچوب نظری: در تحقیق حاضر برای تییین بزهکاری از نظریة تلفیقی شرمساری بازپذیرکننده بریث ویت استفاده شده است. طبق نظریة شرمساری بازپذیرکننده، قویترین راهکار جرم حاوی دو عنصر اساسی است: شرمساری و بازپذیری. مطابق نظریه شرمساری بازپذیرکننده، جوامع در صورتی جرم کمتری خواهند داشت که شرم را به نحو موثری در زمینة جرم به کار ببندند. میزان خشونت در جامعه زیاد خواهد بود اگر رفتار خشونتآمیز شرمآور نباشد؛ نرخ تجاوز به عنف بالا خواهد بود اگر مردها بر آن افتخار و مباهات بورزند؛ جرایم یقهسفید رایج خواهد بود اگر قانونشکنی نه شرمآور، که زرنگی محسوب شود.
روش: این تحقیق، به روش پیمایش و متغیرمحور انجام یافته است. تمامی دانشآموزان دختر و پسر دبیرستانی سال سوم مشغول به تحصیل در شهر تبریز در نیمه اول سال تحصیلی 94-1393 جمعیت تحقیق این پژوهش را تشکیل میدهند. برای انتخاب نمونه، از روش نمونهگیری تصادفی طبقهای چندمرحلهای استفاده شده است. اندازه نمونه جمعاً برابر با 835 نفر تعیین گردید. به منظور تجزیه و تحلیل دادهها و آزمون فرضیهها از ضرایب همبستگی، آزمون تحلیل واریانس و مدلسازی معادلات ساختاری استفاده شده است.
یافتهها و نتایج: یافتههای این تحقیق نشان میدهد که میانگین بزهکاری دانشآموزان در سطح دبیرستانهای شهر تبریز، در یک طیف 5 درجهای 04/2 بوده است. نتایج نشان داد که شرمساری و انگزنی اثر مستقیم بر بزهکاری ندارند، ولی دارای اثر غیرمستقیم بر بزهکاری میباشند. بازپذیری نه دارای اثر مستقیم و نه دارای اثر غیرمستقیم بوده است. بههمپیوستگی خانوادگی دارای اثر مستقیم و منفی، ولی فاقد اثر غیرمستقیم بوده است. همالان بزهکار هم دارای اثر مستقیم و هم دارای اثر غیرمستقیم بر بزهکاری بوده است. فشار دارای اثر مستقیم بر بزهکاری، ولی فاقد اثر مشروطکننده بر بزهکاری بوده است. در مجموع، متغیر همالان بزهکار و ارزشهای اخلاقی، بیشترین ضریب تأثیر را بر بزهکاری، در مدل معادلات ساختاری نشان دادهاند.
دلالتهای سیاستی: سیاست «جنبشهای اجتماعی» در سطح کلان و «عدالت ترمیمی» در سطح خرد از جمله مهمترین دلالتهای سیاستی تحقیق حاضر به شمار میروند. در سطح مدارس، در کشورهای گوناگون از مدلهای برنامهای عدالت ترمیمی استفاده شده است که سه مورد از آنها عبارتند از: حلقهها، میانجیگری دوستان و هیئت منصفه همسالان. در این رهیافت، به جای اینکه قواعد رفتاری توسط معلم تجویز یا تحمیل شود، به دانشآموزان فرصت داده میشود تا خود چگونگی خلق و ایجاد اجتماع مثبت را کشف نمایند. جلسات کلاسی روزانه به دانشآموزان امکان میدهد تا احساسات خود را به اشتراک بگذارند، در مورد مسائل کلاسی بحث نمایند و یاد بگیرند که چگونه مسائل خود را در یک فضای اخلاقی و دموکراتیکتر حل و فصل نمایند. مدل عدالتِ ترمیمیِ انضباط در مدارس، نویدبخش امکانات بیشتری برای کاهش بینظمی، قلدری و خشونت است.
کلیدواژهها: شرمساری، شرمساری بازپذیرکننده، انگزنی، بههمپیوستگی، اجتماعگرایی، عدالت ترمیمی، بزهکاری
فهرست مطالب
عنوان صفحه
فصل اول: طرح موضوع………………………………………………………………………………………………………………… | 2 |
1-1 بیان مسأله ……………………………………………………………………………………………………………………………… | 2 |
1-2 اهداف تحقیق………………………………………………………………………………………………………………………….. | 12 |
1-2-1 هدف کلی…………………………………………………………………………………………………………………………… | 12 |
1-2-2 اهداف فرعی……………………………………………………………………. ……………………………………………….. | 12 |
1-3 سوالات تحقیق………………………………………………………………………………………………………………………… | 12 |
1-3-1 سوال اصلی تحقیق………………………………………………………………………………………………………………. | 12 |
1-3-2 سوال فرعی تحقیق………………………………………………………………………………………………………………. | 12
|
2 فصل دوم: پیشینة تحقیق…………………………………………………………………………………………………………….. | 15 |
2-1 پیشینه تجربی………………………………………………………………………………………………………………………….. | 15 |
2-1-1 پژوهشهای داخلی ……………………………………………………………………………………………………………. | 15 |
2-1-2 پژوهشهای خارجی……………………………………………………………………………………………………………. | 15 |
2-1-2-1 آزمونهای غیرمستقیم نظریة شرمساری بازپذیرکننده……………………………………………………………… | 16 |
2-1-2-2 آزمونهای مستقیم نظریة شرمساری بازپذیرکننده…………………………………………………………………… | 19 |
2-1-2-2-1 جرایم یقه سفید…………………………………………………………………………………………………………… | 20 |
2-1-2-2-2 تخلفات مجرمانه خرد………………………………………………………………………………………………….. | 20 |
2-1-2-2-3 بزهکاری نوجوانان………………………………………………………………………………………………………. | 22 |
2-1-2-2-4 قلدری……………………………………………………………………………………………………………………….. | 23 |
2-1-2-3 طرح آزمایشی شرمساری بازپذیرکننده……………………………………………………………………………….. | 25 |
2-1-2-4 جمع بندی، تحلیل و نتیجه گیری از پیشینة تحقیقات تجربی…………………………………………………. | 28 |
2-2 پیشینه نظری……………………………………………………………………………………………………………………………. | 33 |
2-2-1 مروری بر تعاریف شرم و مفاهیم مرتبط با آن………………………………………………………………………….. | 33 |
2-2-1-1 شرم……………………………………………………………………………………………………………………………….. | 33 |
2-2-1-2 رشد شرم……………………………………………………………………………………………………………………….. | 35 |
2-2-1-3 گناه……………………………………………………………………………………………………………………………….. | 37 |
2-2-1-4 رابطه شرم و گناه…………………………………………………………………………………………………………….. | 38 |
2-2-1-5 شرمساری و شرم به مثابه تجربه هایی مخرب……………………………………………………………………… | 38 |
2-2-1-6 شرمساری و شرم……………………………………………………………………………………………………………. | 39 |
2-2-1-7 سه نوع تلقی از شرم……………………………………………………………………………………………………….. | 42 |
2-2-1-7-1 شرم به مثابه تهدید اجتماعی………………………………………………………………………………………… | 43 |
2-2-1-7-2 شرم به مثابه شکست شخصی……………………………………………………………………………………….. | 43 |
2-2-1-7-3 شرم به مثابه تهدید اخلاقی…………………………………………………………………………………………… | 44 |
2-2-2 تئوریهای مرتبط با شرم………………………………………………………………………………………………………… | 46 |
2-2-2-1 تئوریهای روان شناختی……………………………………………………………………………………………………. | 46 |
2-2-2-1-1 هلن لوئیس…………………………………………………………………………………………………………………. | 46 |
2-2-2-2 تئوریهای روان شناسی اجتماعی………………………………………………………………………………………… | 47 |
2-2-2-2-1 نقش احساسات نقش پذیری تأملی در تسهیل کنترل اجتماعی…………………………………………… | 49 |
2-2-2-2-2 جورج هربرت مید………………………………………………………………………………………………………. | 50 |
2-2-2-2-3 چارلز هورتون کولی…………………………………………………………………………………………………….. | 51 |
2-2-2-2-4 اروینگ گافمن…………………………………………………………………………………………………………… | 52 |
2-2-2-2-5 توماس شف……………………………………………………………………………………………………………….. | 53 |
2-2-2-3 تئوری های جامعه شناختی……………………………………………………………………………………………….. | 58 |
2-2-2-3-1 جرج زیمل…………………………………………………………………………………………………………………. | 58 |
2-2-2-3-2 امیل دورکیم……………………………………………………………………………………………………………….. | 59 |
2-2-2-3-3 نوربرت الیاس…………………………………………………………………………………………………………….. | 60 |
2-2-2-3-4 میشل فوکو…………………………………………………………………………………………………………………. | 63 |
2-2-2-3-5 رندال کالینز………………………………………………………………………………………………………………… | 65 |
2-2-2-3-6 جاناتان ترنر………………………………………………………………………………………………………………… | 66 |
2-2-3 جمع بندی و نتیجه گیری پیشینة تجربی و نظری تحقیق……………………………………………………….. | 67
|
3 – فصل سوم: چهارچوب نظری تحقیق………………………………………………………………………………………… | 70 |
3-1 بنیادهای نظریه جرم شناختی……………………………………………………………………………………………………. | 70 |
3-1-1 خصوصیات نظریه ها…………………………………………………………………………………………………………… | 70 |
3-2 نظریه های ترکیبی…………………………………………………………………………………………………………………… | 72 |
انواع ترکیب نظری………………………………………………………………………………………………………………………….. | 73 |
3-3 نظریة شرمساری بازپذیرکننده……………………………………………………………………………………………………. | 79 |
3-3-1 تلقی از فرد در نظریه بریث ویت…………………………………………………………………………………………… | 84 |
3-3-2 حوزه ها و قلمروهای تبیینی نظریه بریث ویت………………………………………………………………………… | 85 |
3-3-3 مفاهیم کلیدی نظریة شرمساری……………………………………………………………………………………………… | 86 |
3-3-3-1 به هم پیوستگی………………………………………………………………………………………………………………. | 86 |
3-3-3-2 اجتماع گرایی…………………………………………………………………………………………………………………. | 87 |
3-3-3-3 شرمساری………………………………………………………………………………………………………………………. | 90 |
3-3-3-4 شرمساری بازپذیرکننده…………………………………………………………………………………………………….. | 91 |
3-3-3-5 انگ زنی/داغ ننگ……………………………………………………………………………………………………………. | 92 |
3-3-3-6 خرده فرهنگ های مجرمانه……………………………………………………………………………………………….. | 92 |
3-3-4 خلاصه و جمع بندی نظریة شرمساری بازپذیرکننده…………………………………………………………………. | 95 |
3-4 دلالت های شرمساری بازپذیرکننده برای کنترل اجتماعی………………………………………………………………. | 98 |
3-4-1 نظریة هنجاری در برابر نظریة تبیینی………………………………………………………………………………………. | 100 |
3-4-1-1 سیاست های جنبش اجتماعی……………………………………………………………………………………………. | 101 |
3-4-1-2 عدالت ترمیمی………………………………………………………………………………………………………………… | 102 |
3-5 عدالت ترمیمی چیست؟……………………………………………………………………………………………………………. | 102 |
3-5-1 اصول عدالت ترمیمی…………………………………………………………………………………………………………… | 104 |
3-5-2 ترمیم مادی و ترمیم نمادی…………………………………………………………………………………………………… | 106 |
3-5-3 عدالت ترمیمی و نظریة شرمساری بازپذیرکننده بریث ویت………………………………………………………. | 106 |
3-5-4 اصلاح عدالت جوانان و عدالت ترمیمی…………………………………………………………………………………. | 107 |
3-5-5 منافع ششگانه عدالت ترمیمی………………………………………………………………………………………………. | 108 |
3-5-6 برنامه های ترمیمی………………………………………………………………………………………………………………. | 109 |
3-5-7 مفهوم عدالت در اسلام…………………………………………………………………………………………………………. | 110 |
3-5-7-1 عدالت در قانون جزای اسلامی………………………………………………………………………………………….. | 111 |
3-5-7-2 منزلت انسان و اهمیت اجتماع در آیین دادرسی اسلامی………………………………………………………… | 112 |
3-5-7-3 گذشت، شفقت و توبه در قوانین اسلامی……………………………………………………………………………. | 113 |
3-6 مسیرهای جرح و تعدیل نظریه شرمساری…………………………………………………………………………………… | 115 |
3-6-1 فشار به مثابه عامل مشروط کننده…………………………………………………………………………………………… | 115 |
3-7 فرضیات و مدل تحقیق…………………………………………………………………………………………………………….. | 117 |
3-7-1 فرضیه های مربوط به شرمساری: ………………………………………………………………………………………….. | 118 |
3-7-1-1 شرمساری والدین ارتباط مستقیم و منفی با بزهکاری دارد…………………………………………………….. | 118 |
3-7-1-2 شرمساری والدین از طریق افزایش انتظار شرم، موجب کاهش بزهکاری می گردد…………………… | 118 |
3-7-1-3 شرمساری والدین از طریق افزایش ارزشهای اخلاقی، موجب کاهش بزهکاری می گردد………….. | 118 |
3-7-2 فرضیه های مربوط به بازپذیری…………………………………………………………………………………………….. | 118 |
3-7-2-1 بازپذیری والدین ارتباط مستقیم و منفی با بزهکاری دارد. ……………………………………………………. | 118 |
3-7-3 فرضیه های مربوط به انگ زنی……………………………………………………………………………………………… | 118 |
3-7-3-1 انگ زنی والدین ارتباط مستقیم و مثبت با بزهکاری دارد……………………………………………………… | 118 |
3-7-3-2 انگ زنی والدین از طریق افزایش همالان بزهکار، موجب افزایش بزهکاری می گردد………………. | 118 |
3-7-4 فرضیه های مربوط به به هم پیوستگی…………………………………………………………………………………….. | 118 |
3-7-4-1 به هم پیوستگی خانوادگی ارتباط مستقیم و منفی با بزهکاری دارد…………………………………………. | 118 |
3-7-4-2 به هم پیوستگی خانوادگی از مسیر تأثیر گذاری بر شرمساری والدین، با بزهکاری ارتباط غیرمستقیم و منفی دارد…………………………………………………………………………………………………………………… | 118 |
3-7-4-3 به هم پیوستگی خانوادگی از مسیر تأثیر گذاری بر بازپذیری والدین، با بزهکاری ارتباط غیرمستقیم و منفی دارد……………………………………………………………………………………………………………………. | 118 |
3-7-4-4 به هم پیوستگی خانوادگی از مسیر تأثیر گذاری بر انگ زنی والدین، با بزهکاری ارتباط غیرمستقیم و منفی دارد……………………………………………………………………………………………………………………………………. | 118 |
3-7-5 فرضیه های مربوط به همالان بزهکار……………………………………………………………………………………… | 118 |
3-7-5-1 همالان بزهکار ارتباط مستقیم و مثبتی با بزهکاری دارد………………………………………………………… | 118 |
3-7-5-2 همالان بزهکار از طریق کاهش انتظار شرم، موجب افزایش بزهکاری می گردد……………………….. | 118 |
3-7-5-3 همالان بزهکار از طریق کاهش ارزشهای اخلاقی، موجب افزایش بزهکاری می گردد. …………….. | 118 |
3-7-6 فرضیه های مربوط به فشار…………………………………………………………………………………………………… | 118 |
3-7-6-1 فشار ارتباط مستقیم و مثبتی با بزهکاری دارد………………………………………………………………………. | 118 |
3-7-6-2 اثر انگ زنی والدین بر بزهکاری کمتر از اثر مشروط آن تحت شرایط فشار بالا است. به عبارتی تأثیر انگزنی روی بزهکاری بر اساس میزان فشار، تفاوت می یابد…………………………………………………………. | 118 |
3-7-6-3 اثر شرمساری والدین بر بزهکاری کمتر از اثر مشروط آن تحت شرایط فشار پایین است. به عبارتی تأثیر شرمساری والدین روی بزهکاری بر اساس میزان فشار، تفاوت می یابد……………………………….. | 118 |
4 فصل چهارم: روش……………………………………………………………………………………………………………………. | 121 |
4-1 روش……………………………………………………………………………………………………………………………………… | 121 |
4-2 تصریح مفاهیم و نحوه سنجش متغیرها………………………………………………………………………………………. | 122 |
4-2-1 متغیر وابسته تحقیق……………………………………………………………………………………………………………… | 122 |
4-2-2 متغیرهای مستقل………………………………………………………………………………………………………………….. | 132 |
4-2-2-1 به هم پیوستگی خانوادگی………………………………………………………………………………………………… | 132 |
4-2-3 متغیرهای میانجی………………………………………………………………………………………………………………… | 132 |
4-2-3-1 شرمساری………………………………………………………………………………………………………………………. | 135 |
4-2-3-2 بازپذیری………………………………………………………………………………………………………………………… | 136 |
4-2-3-3 انگ زنی…………………………………………………………………………………………………………………………. | 137 |
4-2-3-4 همالان بزهکار………………………………………………………………………………………………………………… | 137 |
4-2-3-5 انتظار شرم………………………………………………………………………………………………………………………. | 139 |
4-2-3-6 پایبندی به ارزشهای اخلاقی……………………………………………………………………………………………… | 139 |
4-2-4 متغیر مشروط کننده……………………………………………………………………………………………………………… | 140 |
4-2-4-1 فشار………………………………………………………………………………………………………………………………. | 141 |
4-2-5 متغیرهای زمینه ای……………………………………………………………………………………………………………….. | 143 |
4-2-5-1 جنس…………………………………………………………………………………………………………………………….. | 143 |
4-2-5-2 خاستگاه اجتماعی-اقتصادی والدین…………………………………………………………………………………… | 143 |
4-2-5-3 نوع مدرسه……………………………………………………………………………………………………………………… | 144 |
4-3 جمعیت تحقیق………………………………………………………………………………………………………………………… | 144 |
4-4 روش نمونه گیری و تعیین حجم نمونه………………………………………………………………………………………. | 144 |
4-5 واحد تحلیل، واحد مشاهده و سطح تحلیل…………………………………………………………………………………. | 147 |
4-6 اعتبار و پایایی تحقیق……………………………………………………………………………………………………………….. | 147 |
4-6-1 اعتبار سازه………………………………………………………………………………………………………………………….. | 148 |
4-6-1-1 اعتبار متغیرهای شرمساری، بازپذیری و انگ زنی………………………………………………………………… | 148 |
4-6-1-2 متغیر به هم پیوستگی……………………………………………………………………………………………………….. | 152 |
4-6-1-3 همالان بزهکار………………………………………………………………………………………………………………… | 153 |
4-6-1-4 پایبندی به ارزشهای اخلاقی…………………………………………………………………………………………….. | 154 |
4-6-1-5 انتظار شرم………………………………………………………………………………………………………………………. | 155 |
4-6-1-6 بزهکاری گذشته نگر……………………………………………………………………………………………………….. | 156 |
4-6-2 پایایی…………………………………………………………………………………………………………………………………. | 158 |
4-7 روش های آماری تجزیه و تحلیل داده ها……………………………………………………………………………………. | 162
|
5 فصل پنجم: نتایج و یافته های تحقیق………………………………………………………………………………………….. | 165 |
5-1 نتایج توصیفی تک متغیره پژوهش……………………………………………………………………………………………… | 165 |
5-1-1 متغیرهای زمینه ای………………………………………………………………………………………………………………. | 165 |
5-1-1-1 جنس…………………………………………………………………………………………………………………………….. | 165 |
5-1-1-2 معدل سال قبل………………………………………………………………………………………………………………… | 165 |
5-1-1-3 تحصیلات والدین……………………………………………………………………………………………………………. | 166 |
5-1-1-4 منزلت شغلی پدر…………………………………………………………………………………………………………….. | 167 |
5-1-1-5 درآمد خانواده…………………………………………………………………………………………………………………. | 168 |
5-1-1-6 ساختار خانواده……………………………………………………………………………………………………………….. | 169 |
5-1-1-7 محل سکونت………………………………………………………………………………………………………………….. | 169 |
5-1-1-8 محل تولد……………………………………………………………………………………………………………………….. | 170 |
5-1-1-9رشته تحصیلی پاسخگویان…………………………………………………………………………………………………. | 170 |
5-1-1-10 نوع مدرسه محل تحصیل……………………………………………………………………………………………….. | 170 |
5-1-2 متغیرهای مستقل……………………………………………………………………………………………………………….. | 171 |
5-1-2-1 شرمساری………………………………………………………………………………………………………………………. | 171 |
5-1-2-2 بازپذیری………………………………………………………………………………………………………………………… | 172 |
5-1-2-3 انگ زنی………………………………………………………………………………………………………………………… | 174 |
5-1-2-4 به هم پیوستگی……………………………………………………………………………………………………………….. | 175 |
5-1-2-5 همالان بزهکار ………………………………………………………………………………………………………….. | 177 |
5-1-2-6 پایبندی به ارزش های اخلاقی………………………………………………………………………………………….. | 178 |
5-1-2-7 انتظار شرم……………………………………………………………………………………………………………………… | 179 |
5-1-2-8 فشار………………………………………………………………………………………………………………………………. | 180 |
5-1-3 متغیر وابسته………………………………………………………………………………………………………………………… | 183 |
5-1-3-1 بزهکاری گذشته نگر و بزهکاری آینده نگر………………………………………………………………………… | 183 |
5-1-3-2 بزهکاری گذشته نگر بر حسب جنس………………………………………………………………………………… | 185 |
5-1-3-3 بزهکاری آینده نگر بر حسب جنس…………………………………………………………………………………… | 186 |
5-1-3-4 توزیع درصد پاسخگویان در مقیاس کل بزهکاری و ابعاد آن به تفکیک جنس………………………… | 188 |
5-2 آمارههای دو متغیری………………………………………………………………………………………………………………… | 190 |
5-2-1 رابطة جنس با بزهکاری……………………………………………………………………………………………………….. | 190 |
5-2-2 رابطة خاستگاه اجتماعی-اقتصادی با بزهکاری………………………………………………………………………… | 190 |
5-2-3 رابطة ساختار خانواده با بزهکاری………………………………………………………………………………………….. | 191 |
5-2-4 رابطة محل سکونت با بزهکاری……………………………………………………………………………………………. | 192 |
5-2-5 آزمون تفاوت میانگین برای متغیرهای مستقل بر حسب جنس…………………………………………………… | 193 |
5-2-6 رابطة رشته تحصیلی با بزهکاری……………………………………………………………………………………………. | 195 |
5-2-7 روابط همبستگی بین بزهکاری گذشته نگر و بزهکاری آینده نگر………………………………………………. | 201 |
5-2-8 روابط همبستگی بین ابعاد مختلف بزهکاری و متغیرهای مستقل……………………………………………….. | 202 |
5-2-9 مدل تحلیل مسیر…………………………………………………………………………………………………………………. | 204 |
5-2-9-1 اثرات مستقیم………………………………………………………………………………………………………………….. | 206 |
5-2-9-2 اثرات غیرمستقیم…………………………………………………………………………………………………………….. | 207 |
5-2-9-3 اثرات کل……………………………………………………………………………………………………………………….. | 208 |
5-2-10 مدل معادلات ساختاری بزهکاری………………………………………………………………………………………… | 210 |
5-2-10-1 مدل معادلات ساختاری بزهکاری کل………………………………………………………………………………. | 210 |
5-2-10-1-1 اثرات مستقیم و غیرمستقیم متغیرها بر متغیر وابسته بزهکاری در بین جمعیت کل………………. | 216 |
5-3 نتایج آزمون فرضیات……………………………………………………………………………………………………………….. | 218
|
6 فصل ششم: نتیجه گیری و پیشنهادات………………………………………………………………………………………….. | 220 |
6-1 نتایج تحقیق……………………………………………………………………………………………………………………………. | 220 |
6-1-1 دلالتهای تجربی………………………………………………………………………………………………………………….. | 220 |
6-2 بحث و نتیجه گیری ……………………………………………………………………………………………………………… | 231 |
6-3 پیشنهادات ……………………………………………………………………………………………………………………………… | 253 |
6-3-1 پیشنهادات پژوهشی……………………………………………………………………………………………………………… | 253 |
6-3-2 پیشنهادات اجرایی و سیاستی………………………………………………………………………………………………… | 254 |
6-3-2-1 سطح خرد (فردی) …………………………………………………………………………………………………………. | 254 |
6-3-2-2 سطح میانی (سازمانی) …………………………………………………………………………………………………….. | 255 |
6-3-2-3 سطح کلان (جامعه ای) …………………………………………………………………………………………………… | 257 |
6-4 محدودیت های تحقیق……………………………………………………………………………………………………………… | 258 |
منابع و مآخذ………………………………………………………………………………………………………………………………… | 260 |
پیوستها………………………………………………………………………………………………………………………………………….. | 279 |
فهرست شکلها
عنوان صفحه
شکل 2-1: مدل رشد شرم 36
شکل 2-2: چرخة شرم 57
شکل 3-1: سطح تحلیل، جرم و مجرمیت 71
شکل 3-2: نمودار کنترل-فشار ترکیبی الیوت. 76
شکل 3-3: مدل دوسویة ورود بزهکاران در بدو نوجوانی 77
شکل 3-4: خلاصة نظریه شرمساری بازپذیرکننده 94
شکل 3‑5: ترکیب نظریات برچسب زنی، فرصت و نظریه خرده فرهنگی توسط نظریة شرمساری 97
شکل 3-6: اصول بنیادی عدالت ترمیمی 105
شکل 3-7: مدل تحلیلی تحقیق 119
شکل 4-1: مدل سنجش شرمساری بازپذیرنده: تحلیل عاملی- تأییدی 151
شکل 4-2: مدل سنجش به هم پیوستگی: تحلیل عاملی- تأییدی 153
شکل 4-3:مدل سنجش همالان بزهکار: تحلیل عاملی- تأییدی 154
شکل 4-4:مدل سنجش پایبندی به ارزش های اخلاقی: تحلیل عاملی- تأییدی 154
شکل 4-5: مدل اصلاح شدة سنجش پایبندی به ارزش های اخلاقی: تحلیل عاملی- تأییدی 155
شکل 4-6: مدل سنجش انتظار شرم: تحلیل عاملی- تأییدی 156
شکل 4-7: مدل سنجش بزهکاری آینده نگر: تحلیل عاملی- تأییدی 157
شکل 5-1: مدل تحلیل مسیر در بین افراد به هم پیوسته 205
شکل 5-2: مدل تحلیل مسیر در بین افراد نابه هم پیوسته 206
شکل 5‑3: مدل معادلات ساختاری بزهکاری 211
فهرست جدول ها
عنوان صفحه
جدول 3‑1: قلمروهای تبیین در نظریة بریث ویت 85
جدول 4‑1: ابعاد، مولفه ها و معرفهای متغیر بزهکاری 131
جدول4‑2: ابعاد و گویه های متغیر به هم پیوستگی خانوادگی 132
جدول4‑3: گویه های متغیر شرمساری 136
جدول4‑4: معرف ها و گویه های متغیر بازپذیری 136
جدول4‑5: گویه های متغیر انگ زنی 137
جدول 4‑6: ابعاد و گویه های متغیر همالان بزهکار 139
جدول4‑7: گویه های متغیر انتظار شرم 139
جدول4‑8: معرف های متغیر پایبندی به ارزش های اخلاقی 140
جدول 4‑9: ابعاد، مولفه ها و گویه های متغیر فشار 142
جدول4‑10: جمعیت تحقیق به تفکیک جنس و نواحی 144
جدول 4‑11: حجم نمونه تحقیق برحسب دانشآموز به تفکیک جنس و نواحی آموزشی 146
جدول 4‑12: حجم نمونه تحقیق برحسب کلاس به تفکیک جنس و نواحی آموزشی 146
جدول 4‑13:تحلیل عاملی: آزمون KMO و بارتلت 148
جدول 4‑14: تحلیل عاملی: واریانس تبیین شده 149
جدول 4‑15: تحلیل عاملی: ماتریس چرخش یافته 150
جدول 4‑16: نتایج تحلیل عوامل تأییدی ساختاری نظری وسیلة اندازه گیری و مشخصات اعتبار و پایایی مدل اندازه گیری و بار گویه های متغیرهای مکنون تحقیق 160
جدول5‑1:توزیع فراوانی پاسخگویان بر اساس جنس 165
جدول5‑2: فراوانی پاسخگویان بر حسب رشته و معدل تحصیلی 166
جدول5‑3: شاخصهای مرکزی و پراکندگی متغیر معدل تحصیلی 166
جدول5‑4: فراوانی پاسخگویان بر حسب میزان تحصیلات والدین 167
جدول5‑5: آمارهای مرکزی و پراکندگی شاخص تحصیلات والدین 167
جدول5‑6: فراوانی پاسخگویان بر حسب میزان منزلت شغلی پدر 168
جدول5‑7: آمارهای مرکزی و پراکندگی شاخص منزلت شغلی پدر 168
جدول5‑8: فراوانی پاسخگویان بر حسب میزان درآمد 169
جدول5‑9: فراوانی پاسخگویان بر حسب ساختار خانواده 169
جدول5‑10: فراوانی پاسخگویان بر حسب محل سکونت 170
جدول5‑11: فراوانی پاسخگویان بر حسب محل تولد 170
جدول5‑12: فراوانی پاسخگویان بر حسب رشته تحصیلی 170
جدول5‑13: فراوانی پاسخگویان بر حسب نوع مدرسه 171
جدول5‑14: درصد توزیع فراوانی پاسخگویان بر حسب شرمساری والدین 172
جدول5‑15: شاخصهای مرکزی و پراکندگی متغیر شرمساری والدین 172
جدول5‑16: درصد توزیع فراوانی پاسخگویان بر حسب بازپذیری والدین 173
جدول5‑17: شاخصهای مرکزی و پراکندگی متغیر بازپذیری والدین 174
جدول5‑18: درصد توزیع فراوانی پاسخگویان بر حسب انگزنی والدین 175
جدول5‑19: شاخصهای مرکزی و پراکندگی متغیر بازپذیری والدین 175
جدول5‑20: درصد توزیع فراوانی پاسخگویان بر حسب متغیر به هم پیوستگی 176
جدول5‑21: شاخص های مرکزی و پراکندگی متغیر به هم پیوستگی 176
جدول5‑22: درصد توزیع فراوانی پاسخگویان بر حسب متغیر همالان بزهکار 177
جدول5‑23: شاخصهای مرکزی و پراکندگی متغیر همالان بزهکار 177
جدول5‑24: درصد توزیع فراوانی پاسخگویان بر حسب متغیر پایبندی به ارزشهای اخلاقی 178
جدول5‑25: شاخصهای مرکزی و پراکندگی متغیر پایبندی به ارزشهای اخلاقی 179
جدول5‑26: توزیع فراوانی نسبی پاسخگویان بر حسب متغیر انتظار شرم 180
جدول5‑27: شاخص های مرکزی و پراکندگی متغیر انتظار شرم 180
جدول5‑28: درصد توزیع فراوانی پاسخگویان بر حسب متغیر فشار 181
جدول5‑29:شاخصهای مرکزی و پراکندگی متغیر فشار 182
جدول5‑30: درصد توزیع فراوانی پاسخگویان بر حسب متغیر بزهکاری گذشته نگر و بزهکاری آینده نگر 184
جدول 5‑31: شاخصهای مرکزی و پراکندگی متغیر بزهکاری سابق و بزهکاری فرافکنی شده 185
جدول 5‑32: درصد توزیع فراوانی نسبی پاسخگویان بر حسب متغیر بزهکاری گذشته نگر به تفکیک جنس 186
جدول 5‑33: درصد توزیع فراوانی پاسخگویان بر حسب متغیر بزهکاری آینده نگر به تفکیک جنس 187
جدول 5‑34: درصد توزیع فراوانی پاسخگویان بر حسب مقیاس کل بزهکاری گذشته نگر و بزهکاری آینده نگر و ابعاد آن به تفکیک جنس 189
جدول5‑35: بزهکاری پاسخگویان بر اساس جنس 190
جدول5‑36: رابطة خاستگاه اجتماعی-اقتصادی با بزهکاری 191
جدول5‑37: بزهکاری پاسخگویان بر اساس ساختار خانواده 192
جدول5‑38: بزهکاری پاسخگویان بر اساس محل سکونت 192
جدول 5‑39: جدول آزمون تفاوت میانگین برای متغیرهای مستقل بر حسب جنس پاسخگویان 194
جدول5‑40: میانگین نمرات بزهکاری و زیرمقیاس های بزهکاری بر حسب رشته تحصیلی 195
جدول 5‑41: آزمون تفاوت میانگینها: آزمونهای پس از تجربه (Post Hoc) برای مقادیر تقلب امتحانی در بین پسران 196
جدول 5‑42: آزمون تفاوت میانگینها: آزمونهای پس از تجربه (Post Hoc) برای مقادیر مصرف مواد در بین پسران 197
جدول5‑43: آزمون تفاوت میانگینها: آزمونهای پس از تجربه (Post Hoc) برای مقادیر کجروی جنسی در بین پسران 197
جدول 5‑44: آزمون تفاوت میانگینها: آزمونهای پس از تجربه (Post Hoc) برای مقادیر بزهکاری در بین پسران 198
جدول5‑45: آزمون تفاوت میانگینها: آزمونهای پس از تجربه (Post Hoc) برای مقادیر خشونت در بین دختران 198
جدول 5‑46: آزمون تفاوت میانگینها: آزمونهای پس از تجربه (Post Hoc) برای مقادیر وندالیسم در بین دختران 198
جدول 5‑47: آزمون تفاوت میانگینها: آزمونهای پس از تجربه (Post Hoc) برای مقادیر تقلب امتحانی در بین دختران 199
جدول 5‑48: آزمون تفاوت میانگینها: آزمونهای پس از تجربه (Post Hoc) برای مقادیر کجروی جنسی در بین دختران 199
جدول 5‑49: آزمون تفاوت میانگینها: آزمونهای پس از تجربه (Post Hoc) برای مقادیر بزهکاری در بین دختران 200
جدول5‑50: ضرایب همبستگی بین بزهکاری گذشته نگر و بزهکاری آینده نگر 201
جدول5‑51: ضرایب همبستگی پیرسون بین متغیرهای مستقل تحقیق و ابعاد بزهکاری 203
جدول5‑52: اثرات مستقیم متغیرهای مستقل بر متغیرهای وابستة بر حسب افراد به هم پیوسته و افراد نابه هم پیوسته 207
جدول5‑53: اثرات غیرمستقیم متغیرهای مستقل بر متغیرهای وابستة بر حسب افراد به هم پیوسته و افراد نابه هم پیوسته 208
جدول5‑54: اثرات کل متغیرهای مستقل بر متغیرهای وابستة بر حسب افراد به هم پیوسته و افراد نابه هم پیوسته 209
جدول5‑55: آماره های برازش مدل در بین کل جمعیت 212
جدول 5‑56: جدول ضرایب تأثیر متغیرهای مدل معادلات ساختاری در بین نمونه کل 215
جدول5‑57: اثرات مستقیم و غیرمستقیم متغیرهای مستقل بر متغیر وابستة بزهکاری در بین جمعیت کل 217
جدول 5‑58: آزمون فرضیه های تحقیق 218
جدول 6‑1: تفاوتهای مدلهای آمرانه با مدل های ترمیمی 245
جدول 6‑2: مدلهای برنامه ای عدالت ترمیمی در مدارس 248