در بسیاری از داستانها در كنارقهرمان شخصیت همراهی وجود دارد كه به عنوان ساید كیك (كاراكتر حامی) معرفی میشود. متون بسیاری درباره قهرمان و نحوه شخصیت پردازی او نوشته شده است اما همانطور كه خواهیم دید با اینكه حضور موثر كاراكتر حامی در هرچه بهتر روایت شدن داستان آشكار است، كمتر به صورت مستقل مورد بررسی قرار گرفته است. به ویژه در مورد كاراكترهای حامی در رسانه انیمیشن، متن مدون و جامعی كه به شكل مستقل و گسترده به این مهم پرداخته باشد وجود ندارد به علت اهمیت حضور و نقش كاراكتر حامی و یا حامی در روایت داستان و مطالعه آن در فیلمهای انیمیشن سینمایی هم ضروری به نظر میرسد.
به همین دلیل در این تحقیق سعی شده است با بررسی نمونههایی از فیلمهای انیمیشن سینمایی چگونگی شخصیت پردازی و نقش كارا كترهای حامی در ساختار روایی این گونه فیلمها بررسی شود. به همین منظور ابتدا فیلمهایی بنابر آنچه در فصل مورد پژوهی شرح داده شده است، انتخاب شدهاند و همزمان با مطالعه كتب مختلف، سعی شد تا مواردی كه لازم است در فیلمها برای پاسخگویی به سوالات و پیش فرضها مورد مطالعه قرار گیرد، انتخاب شوند و در هر فیلم، مورد بررسی قرار گیرند. هدف از این تحقیق این است كه چگونگی شخصیت پردازی و همچنین سیر تحول كاركترهای حامی در انیمیشنهای سینمایی بررسی گردد تا معلوم شود كه آیا شاخصههایی برای این كاراكترها تعریف شده است یا میتوان تعریف كرد؟ و آیا همانطور كه به نظر میرسد ساختار شخصیتی و حیطه عمل مشابه دارند و یا میتوان آنها را به چند گروه ساده دسته بندی كرد؟ رابطه متقابل كاراکتر حامی با قهرمان چگونه است؟ چه نقشی در ساختار روایی داستان دارد؟ اهمیت حضور در داستان چیست؟
بررسی نمونههایی از حضور كاراكتر حامی در آثار انیمیشن و آگاهی به پاسخ این سوالات میتواند دیدگاه جامعتری را نسبت به چگونگی خلق شخصیت ها و روابط پویای بین آنها در اختیار ما قرار دهد و توانایی ما در خلق شخصیتها و روایت مناسب داستان وسعت بخشد.
در فصل اول، كاراكتر حامی تعریف شده است و سپس با تعریف انواع دیگر كاركتر، سعی شده است این تعریف جامعتر ارائه شود. انواع كاراكتر حامی به لحاظ نقش وظیفهای كه ممكن است در داستان داشته باشند عنوان و شرح داده شده است. سپس به كاركردهای حضور كاراكتر حامی در داستان پرداخته شده است، از جمله نقشی كه این كاراكتر در معرفی شخصیت اصلی دارد و همینطور نقشی كه در روایت
بهتر داستان دارد. پس از آن تاریخچه مختصری از حضور كاراكتر حامی در داستانها و ادبیات ارائه شده است.
شخصیت و ساختار روایی داستان از بسیاری ازجهات به هم وابستهاند. مطالعه اصول تعریف شده برای شخصیت پردازی مارا در درك و خلق هر شخصیت و از جمله شخصیت حامی یاری میدهد. به همین دلیل فصل دوم به اصول كلی در مورد شخصیت پردازی و ارتباط آن با ساختار فیلم میپردازد و سعی شده است ویژگیهای كاراكاتر حامی با این اصول قیاس شود در این فصل ابتدا عناصر داستان عنوان میشود وبه اهمیت ساختار و شخصیت در داستان و رابطه نزدیك بین آن دو اشاره میشود. سپس مراحل خلق شخصیت مطرح و اصول آن توضیح داده میشود. سپس مراحل خلق شخصیت مطرح و اصول آن توضیح داده میشود از آنجا كه راه درك درونیات هر شخصیت، تظاهرات بیرونی اوست و یكی از این تظاهرات بیرونی روابط هر شخصیت با دیگر كاراكترهاست. نكاتی در این مورد هم ذكر شده است و به دلیل اینكه در شخصیت پردازی بسار از كاراكترهای حامی در انیمیشنهای سینمایی، بُعد طنز پر رنگ تر است. نكاتی درباره نحوه طنز پردازی شخصیت در داستان مطرح شده است. نتیجه مطالعات همین فصل نكات مورد مطالعه در هر فیلم را (در بخش مورد پژوهی) مشخص كرده است.
همزمان با تكمیل مطالعه، فیلمها انتخاب شد و بررسی آنها آغاز گردید. نحوه انتخاب فیلمها در فصل سوم كه به مورد پژوهی اختصار دارد، بیان شده است. همانطور كه پیشتر گفته شد، موارد پژوهش از مباحثی كه در فصل دو به آن پرداخته شد به دست آمده است. از جمله بررسی نحوه شخصیت پردازی كاراكترهای حامی در قیاس با شخصیت اصلی، رابطه بین قهرمان و حامیش، میزان حضور موثر كاراكتر حامی در پیشبرد اهداف قهرمان و همین طور مطالعه نقش طنزی كه كاراكترهای حامی در فیلم دارند. در نهایت تحلیل دادههای به دست آمده از فیلمها، تحت عنوان تحلیل و بررسی آورده شده است. در این بخش تقسیم بندی سادهای از لحاظ موثر بودن كاراكترهای حامی در روایت انجام شده است. به حامیهای ضد قهرمان ها اشاره شده است همین طور گروه قهرمان با كاراكترهای حامی با قهرمان جمعی یا چند قهرمانی در داستان مقایسه شده است. در آخر شباهتها، تفاوتهای هیات فیزیكی، شخصیت و رفتار شخصیت اصلی و حامی و چگونگی رابطه بینشان توضیح داده شده است.
و در آخر فصل جمع بندی (نتیجه گیری)،مباحث مطرح شده در فصول پیشین و نتایج آن به اختصار ارائه شده است. امید است كه اطلاعات جمع آوری شده و به دست آمده از این تحقیق مورد استفاده علاقه مندان قرار گیرد.
فصل اول:
كلیات تحقیق
1-1 بیان مسئله
از همان ابتدای تولید انیمیشن تا به امروز در بسیاری از آثار انیمیشن در کنار شخصیت اصلی شخصیت وابسته وجود داشته است که رفیق همراه قهرمان داستان است و معمولا از آن به ساید کیک [1]( کاراکتر حامی ) یاد می شود . کاراکتر حامی همانطور که از اسمش بر می آید ، شخصیت مستقلی ندارد یا شاید بهتر باشد بگوییم خواست و هدف مستقلی ندارد و شخصیت و اعمالش به شخصیت اصلی وابسته است و او را در رسیدن به هدفش یاری و حمایت می کند اما در واقع ، حیطه عمل کاراکتر حامی میتواند وسیع تر از تعریف اولیه آن باشد و حتی با انواع دیگر شخصیت ترکیب شود و اهمیت و حیطه عمل بیشتری پیدا کند .
پلمن[2] در معرفی 9 نوع شخصیت که معمولاً در ژانر افسانه ای به کار می روند ، در دومین عنوان ، بعد از ضد قهرمان ، از کاراکتر حامی یا بهترین دوست نام برده است و این دلالتی بر اهمیت حضور این نوع کاراکتر در داستان است و همچنین در بسیاری از گونه های داستانی حضور دارد.کاراکتر حامی گاهی یک راز دار یا محرم اسرار هم محسوب می شود و شخصیت اصلی به وفاداری او تکیه می کند .حضور کاراکتر حامی نویسنده را در بیان هرچه بهتر و جذاب تر شخصیتها و داستان ، یاری می کند مانند انیمیشن هرکول ، پگاسوس ، اسب بالدار قهرمان از همان ابتدای تولد همراه هرکول ( شخصیت اصلی داستان ) است . مزرعه حیوانات که در استودیو جان الاس و بچلور ساخته شد از نظر محتوا و تولید نمونه مناسبی برای اکتشاف های نو آورانه در انیمیشن بود.
روند استفاده از حیوانات در انیمیشن روز به روز بیشتر می شود به نحوی که فیلمهای بسیاری در این رابطه ساخته شده ، فیلم فانتازیا از آثار کم نظیر والت دیزنی مملو از شخصیتهای حیوانی و اسطوره ای است . یکی از مزیت های مهم دیزنی پیشگامی وی در زمینه طراحی فیزیکی و روانی شخصیتهای حیوانی است که ویژگیهای انسانی به خود گرفته اند .
دیزنی در مورد حیوانات می گوید : ارتباط با حیوانات سهل تر است زیرا حیوانات بهتر می توانند با ژست و حالات خود تأثیر عواملی مثل شادمانی یا قدر شناسی و سایر احساسات درونی را نشان بدهند .
دیزنی شخصیتهای حیوانی زیادی آفریده است ، دانل داک ، میکی موس ، مینی و پلوتو ، دامبی و بامبی از مشهورترین شخصیتهای دوست داشتنی در سراسر دنیا می باشند
در راستای استفاده ازحیوانات ، اسب از زمان های گذشته مورد توجه بشر بوده است و طی قرون و اعصار متمادی تلاشهایی در جهت شناسایی هر چه بهتر از توانایی های این حیوان صورت گرفته است و با بوجود آمدن صنعت فیلم و به تبع آن انیمیشن ، این حیوان به این عرصه پای گذاشت و به مرور زمان کارگردانان به این شخصیت بیشتر توجه کردند و استفاده های مفیدی از آن به عنوان کاراکتر حامی و گاه به عنوان کاراکتر اصلی انجام شد (مانند لوک خوش شانس) تا اینکه در برخی مواقع به عنصری نجات بخش تبدیل می شود ( مانند Tangled ) .
1-2 پیشینه تحقیق
با توجه به اینکه بخش مهمی از این تحقیق با مشاهده و بررسی انیمیشن های مورد نظر میسر است منبع مشخصی که به تک تک آنها اشاره مستقیم داشته باشد وجود ندارد ، لذا در این قسمت صرفاً به برخی عناوین اشاره می شود که به نحوی با این پژوهش مطابقت دارند .
– تمیمی – ندا – پایان نامه بررسی نقش کاراکتر حامی در ساختار روایی انیمیشن های سینمایی – دانشگاه هنر – دانشکده سینما و تئاتر – بهمن 1390
– صالح – صباح – پایان نامه استفاده نمادین از حیوانات در انیمیشن – دانشگاه تربیت مدرس – زمستان 1381
– خطایی – سوسن – پایان نامه طراحی شخصیت در انیمیشن – دانشگاه تربیت مدرس- 1379
1-3 اهداف تحقیق
– بررسی طراحی کاراکتر اسب به لحاظ زیبایی شناسی فرم و جایگاه مفهومی آن در داستان
– بررسی تحلیلی طراحی اسب و شخصیت آن در داستان
– بررسی ویژگی های انسانی بکار رفته در شخصیت پردازی اسب
1-4 سوالات و فرضیات كلیدی
سوالات
- ارتباط طراحی اسب و نقش آن در داستان چیست ؟
- علت استفاده از اسب بعنوان نقش حامی ( مکمل) چیست ؟
- ویژگیهای انسانی بکار رفته در طراحی شخصیت اسب کدامند ؟ ( در انیمیشن های مورد نظر)
فرضیات :
- به نظر می رسد طراحی شخصیت اسب در داستان های انیمیشن متناسب با نقش آن ها به عنوان شخصیت حامی صورت می پذیرد .
- به نظر می رسد اسب دارای ویژگیهای خاص است که در کنار شخصیت اصلی می تواند ایفای نقش کند .
- به نظر می رسد در طراحی شخصیت اسب در انیمیشن های مورد مطالعه، ویژگیهای مشابه طراحی حالات انسانی بکار رفته است .