مدتی است كه در بسیاری از محافل علمی و اجرائی كشور درباره‌ی ضرورت گسترش صنعت گردشگری سخن گفته می‌شود . ایجاد اشتغال، درآمد زائی، بهبود زیرساخت‌های اقتصادی، افزایش درآمدهای مالیاتی، ارتقای زندگی كیفیت مردم و آشنایی بافرهنگ‌های دیگر، برخی از موضوعاتی است كه بر آن‌ها تأکید می‌شود . همچنین توسعه‌ی پایدار به‌عنوان پارادایم غالب قرن بیست و یكم به‌طور روزافزونی در گفتارها و نوشتارهای صاحب‌نظران به‌عنوان تنها راه‌حل اساسی برای معضلات موجود جهانی، به‌ویژه مشكلات زیست‌محیطی مطرح می‌شود. بخش گردشگری همیشه با پژوهش‌های توسعه همراه نبوده، بلكه دل‌مشغولی عمده پژوهشگران توصیف پویایی توسعه بوده است . مسائلی از قبیل كاهش منابع و توزیع نامناسب آن، توانایی رقابت، جهانی‌شدن و امنیت ازجمله موضوع‌های عمده بحث و مذاكره بوده‌اند .
مسئله گردشگری غالباً به‌عنوان موضوعی حاشیه‌ای در كنار بحث اصلی وجود داشته است . اما در حال حاضر برنامه‌ریزی برای توسعه پایدار می‌تواند از گردشگری به‌عنوان یك راهبرد استفاده نماید. همان‌طور كه دراین‌باره گفته می‌شود رویكرد زیر بنایی كه هم‌اکنون در برنامه‌ریزی صنعت گردشگری و سایر انواع توسعه به كار می‌رود، رویكرد رسیدن به توسعه پایدار است . بر اساس روش توسعه پایدار باید منابع طبیعی، فرهنگی و سایر منابع برای استفاده مداوم در آینده حفظ شود و درعین‌حال برای جامعه‌ی كنونی سودمند و مفید باشد. صحبت در خصوص نقش صنعت گردشگری در ارتباط با سایر عوامل رشد شهری نیست، زیرا در این صورت گردشگران تنها سبب ازدحام و
تراكم بیش‌ازحد شبکه‌های معیوب و ضعیف می‌شوند، بلكه گردشگری شهری یكی از شاخه‌های صنعت گردشگری است كه باید با مطالعات شهری برای ارزیابی گذران اوقات فراغت و تفریح و گردشگری در محیط شهری همراه باشد، كه به اصلاح چرخه زندگی بینجامد . شهر لاهیجان به‌عنوان یك شهر تاریخی در ناحیه معتدل و مرطوب خزری، با داشتن نقاط قوت بسیار ازجمله مركزیت داشتن در منطقه ازنظر تاریخی و جاذبه‌های اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی و همچنین فرصت‌های بی‌شمار گردشگری تاریخی، تفریحی و طبیعت‌گردی می‌تواند تبدیل به یک‌قطب گردشگری منطقه‌ای یا حتی فرا منطقه‌ای شود . بامطالعه به روش سیستمی در شهر لاهیجان، حوزه نفوذ و منطقه‌ی پیرامونی آن و همچنین ارزیابی اثرات زیست‌محیطی صنعت گردشگری می‌توان به ارائه راهكارهای مناسب جهت حفظ طبیعت از آسیب‌ها و پایداری منابع برای آیندگان كمك كرد . امید است با تعمیم نتایج به‌دست‌آمده از این تحقیق به الگوی مناسبی برای برنامه‌ریزی گردشگری شهری به‌عنوان راهبرد توسعه پایدار دست‌یافت.
بیان مسئله و ضرورت تحقیق
مناطق شهری به‌ویژه شهرهای بزرگ از جنبه‌های مختلف برای گردشگران جاذب و دیدنی می‌باشند اما بهترین این جاذبه‌ها شامل سه دسته عمده گنجینه‌ها، نمایشگاهها و مراكز خریدوفروش بوده كه گردشگران را به‌سوی خود می‌کشند. توسعه و بهبود تجهیزات ارتباطی و اتصال شهرها با گسترش زیرساخت‌های رفت‌وآمد، روزبه‌روز بهتر می‌شود و در نتیجه با شكل گرفتن بازارهای تازه در شهرها، گردشگران به شهرها و گردشگری در مراكز شهری جذب شده و همراه با توسعه شهرها، گردشگری شهری نیز رواج می‌یابد.
شهرهایی که دارای جاذبه‌ها و تأسیسات گردشگری فراوان و غنی هستند غالباً تعداد زیادی از گردشگران را به‌سوی خود جذب می‌نمایند. هر چه میزان این جاذبه‌ها و تأسیسات بیشتر و متنوع‌تر باشد یقیناً بر ماندگاری و مدت اقامت گردشگران در شهر و درنتیجه رونق اقتصادی آن تأثیر به سزایی خواهد داشت. لاهیجان ازنظر جذابیت توریستی اهمیت زیادی دارد و سالیانه پذیرای دو میلیون گردشگر می‌باشد.
مفهوم کیفیت توریسم به توسعه پایدار مرتبط است. این شیوه به‌طور فزاینده‌ای به دو دلیل اساسی موردپذیرش واقع می‌شود. سطح بالای کیفیت توریسم ضرورتاً به معنی توریسم پرهزینه نیست بلکه به آن قسم جاذبه‌ها، امکانات و خدمات توریستی اشاره دارد که در قبال پول هزینه شده به منافع ارزشمندی بینجامد. توسعه کمی و کیفی امکانات توریستی در رقابت برای جذب توریست‌های تیزبین روشی کارآمد است. گردشگر با هر انگیزه‌ای که به شهر سفر کند نیاز به محلی برای خواب استراحت و خوراک دارد. خدمات اقامتی گردشگران شامل مجموعه‌ای از تشکیلات خوابگاهی می‌شود که امکان دارد به‌صورت استراحتگاه‌های بسیار مجلل باشد یا فقط به یک تختخواب معمولی و صبحانه ساده محدود شود. میزان تسهیلات و خدمات بازتابی از نیازها و سلیقه‌های مختلف مسافران و میزان پویایی این بازار است که می‌تواند در میزان اقامت گردشگران در شهر نیز مؤثر باشد.
برخی از شهرها فاقد زیرساخت‌های مناسب گردشگری اعم از مراکز اقامتی و پذیرایی موزه و مراکز فرهنگی هنری می‌باشد و این امر باعث کوتاه شدن دوره اقامت گردشگران در محل می‌باشد. فقدان امکانات لازم برای تفریح و گردش و سرگرم نمودن گردشگران دوره اقامت گردشگران را کوتاه می‌کند و ازنظر اقتصادی بهره‌وری بهینه رخ نخواهد داد. کمبود تنوع فضای اقامتی ازجمله مشکلات عدیده بسیاری از شهرها است.
