:

شهرنشینی و مدنیت که نوع تکامل یافته زندگی اجتماعی است با محدودیت‌های اجتماعی زیادی مواجه است. نحوه و شکل زندگی در شهر امر طبیعی و ذاتی نیست و مساله تعلیمی و آموزشی است که دارای دو طرف است از یک سو مدیران و مسئولان شهری عهده‌دار تعلیم دائم زندگی شهری هستند و از سوی دیگر شهرنشینان مکلفند برای ادامه حیات مطلوب در شهر فرهنگ شهرنشینی را بیاموزند و فرزندان خود را با محدودیت‌های ناشی از فرهنگ آشنا سازند. رسانه‌ها از جمله تلویزیون، بروشور، کتاب، نشریات، نرم‌افزار، پایگاه اینترنتی، کتابچه‌های آموزشی و . . . نقش مهمی را در بالا بردن فرهنگ شهروندی دارند. سازه شهروندی در بردارنده مجموعه حقوق و تکالیفی است که اعضای جامعه نسبت به یکدیگر، نهادها و جامعه دارند. شهر سکونت گاهی بزرگتر از روستا و دارای قوانینی متفاوتتر از آن می باشد. مهمترین نماد شهر، شهرداری آن است. نوع طراحی ساختمان شهرداری که ساختمانی است اداری برای شناسایی شهریت یک شهر بسیار مهم است. فضای اداری اغلب به عنوان حیطه یک فعالیت با حدودش تعریف می شود. ممکن است این فضا فعالیت های متعدد و متفاوتی را در بر گیرد. فعالیت هایی که بطور همزمان و یا در پی هم انجام میگیرند و حدود آن را مجموعه ای از دیوارهای حجیم و با خطوط موجود در کف سازی تعیین می کند.

در این میان ساختمان های دولتی و عمومی یکی از مهمترین ارگان های یک شهر می باشند، از این رو طراحی خاص و مکان یابی چنین پروژه هایی از اهمیت بالایی برخوردار می باشد. هر ساختمان عمومی در یک شهر می تواند نماد آن نهاد بوده و نقش عملکردی ایفا کند، از بین این ساختمان های اداری و دولتی ساختمان شهرداری نقشی ویژه و متفاوت دارد، زیرا محل رجوع بسیاری از مردم جهت حل مسائل شهری و ساختمانی خود می باشد. شهرداری ها نیز در زیر مجموعه فضاهای اداری طبقه بندی می شوند و تابع قوانین و مقرارت فضاهای اداری می باشند.

امروزه سهولت و سرعت در انجام وظایفی که همواره در حال تغییر است، در طراحی نقش تعیین کننده را بر عهده دارد. فعالیت های اداری می بایست به منظور ابقای خود تغییر کند. به همین ترتیب می بایست مراحل طراحی بر اساس این تغییرات و نیز بر اساس قوانین موجود برای کارمندان و روابط کاری میان آنها تغییر کند، بنا بر این در جهت تطبیق این فعالیت های نوین باید فضاها وسیع تر فرض شوند.

پروژه حاضر با عنوان « طراحی ساختمان شهرداری شهر خامنه با رویکرد فرم گرا » در شهر خامنه در استان آذربایجان شرقی به فاصله 70 کیلومتری از غرب تبریز واقع است که مساحت آن 6700. متر مربع و برای 70 نفر کارمند می باشد. با توجه به اهمیت شهر خامنه چه از لحاظ

 سیاسی و چه از لحاظ فرهنگی و تاریخی،فرم و شکل ساختمان شهرداری این شهر حائز اهمیت می باشد که ساختمان فعلی به هیچ وجه این نیازها را پاسخ نداده است. لذا در طراحی ساختمان شهرداری شهر خامنه رویکرد فرم گرایی در نظر گرفته شد تا بتوان در طراحی این ساختمان بهترین نتیجه را از نظر فرم و شکل بنا گرفت.

فصل اول: کلیات

1-1- بیان مسئله

شهر مانند یك موجود زنده محتاج نظم و ترتیب سیستمی و فعال و پویاست، در صورتیكه هریك از سلولهای این پیكر بدرستی كار نكند مطمئنا موجبات ناراحتی یا بیماری را فراهم ساخته و در نتیجه نا آرامی و بیقراری و فرسودگی و خمودگی و . . . . را به دنبال داشته و زندگی را سخت و دشوار میكند.

 به قول حكیم ابوالقاسم فردوسی

 ” چو عضوی به درد آورد روزگاردگر عضوها را نماند قرار تو كز محنت دیگران بی غمی نشاید كه نامت نهند آدمی “

 نظم و تربیت شهری شهروندان در شهر باعث راحتی و آسایش و زندگی آنان است.

برقراری این نظم نیازمند وجود مراکز و سازمانهای مختلفی است که از اصلی ترین این سازمانها، شهرداری هر شهر می باشد. شهرداری ها بمانند مغز یک شهر طراحی هر شهر را کنترل می کنند. تاریخچه تاسیس شهرداری در ایران که نخست نام بلدیه را بر خود داشت  به سال  1283(ه. ش) بر می گردد که قانون بلدیه در این سال به تصویب مجلس شورای ملی رسید.

 این سازمان علاوه بر کنترل طراحی شهر وظایف دیگری نیز دارند که برخی از این وظایف به شرح زیر است:

– پاکیزه نگاه داشتن شهر

– جمع آوری و حمل زباله شهری

– صدور مجوزهای ساخت و ساز شهری

– دریافت عوارض شهری

– برقراری نظم در شهر

مشخص است که این وظایف رفت و آمد مراجعه کنندگان بسیاری را در طول روز در پی خواهد داشت. بصورتی که میتوان گفت تمامی شهروندانی که اقدام به ساخت مسکن در شهر میکنند گذری بر شهرداری شهر خواهند داشت. از سوی دیگر در عرف جامعه مهمترین ساختمان اداری یک شهر ساختمان شهرداری شهر می باشد. لذا این موارد نقش نوع طراحی ساختمان شهرداری هر شهر در شناسایی فرهنگ و اهمیت و پیشرفت آن شهر را نشان میدهد.

پروژه حاضر با عنوان ” طراحی ساختمان شهرداری شهر خامنه با رویکرد فرم گرایی ” در محدوده شهر خامنه در شهرستان شبستر به مساحت6700 متر مربع و برای 70 نفر کارمند می باشد.

 از آنجا که شهر خامنه از قدیمی ترین شهرهای استان آذربایجانشرقی می باشد که تاریخ تاسیس شهرداری این شهر به سال 1314 هجری شمسی باز میگردد که از این لحاظ در رتبه  دوم بعد از شهر تبریز قرار دارد که این بر اهمیت شهرداری این شهر افزوده است. از دیگر ویژگیهای شهر خامنه می توان به شخصیتهای مهم و سیاسی منتسب به این شهر و همچنین فرهنگ بالای مردم این شهر که بیش از 98 درصد مردم این شهر باسواد می باشند و پسوند  فرهنگی را به شهر خامنه اختصاص داده اند اشاره نمود.

بنابراین، این ویژگی ها که اهمیت این شهر و در پی آن اهمیت شهرداری این شهر را نشان می دهد وجود یک ساختمان فاخر را می طلبد، اما در واقع این چنین نمی باشد. ساختمان یک طبقه حال حاضر شهرداری خامنه ساختمانی نسبتا قدیمی است که در سال 1366 هجری شمسی تجدید بنا گردیده است که به هیچ عنوان در خور وشأن شهر خامنه نمی باشد. لذا با توجه به مطالب ذکر شده احداث ساختمانی شکیل و دارای معماری مناسب و به روز برای شهرداری شهر خامنه بسیار ضروری به نظر می رسد. نوع طراحی نیز بایستی بگونه ای باشد که هم چشم نواز، هم زیبا و هم بر پایه سبکهای معماری روز باشد.

2-1- اهداف تحقیق

بطور کلی هدف از تحقیق و ارائه این رساله عبارتست از:

1- طراحی ساختمانی با کاربری اداری و فرهنگی برای شهرداری

2-طراحی بنایی فاخر به عنوان نماد شهر جهت شناساندن اهمیت شهر

3- استفاده از ویژیگیهای فرهنگی و اجتماعی مردم شهر در طراحی ساختمان شهر خامنه

3-1- جامعه آماری

نمونه های مشابه اجرا شده در دنیا

4-1- بهره وران

– شهرداری

– سازمان محیط زیست استان

– استانداری

– فرمانداری

5-1- جنبه جدید بودن و نوآوری طرح

با توجه با اینکه خود ساکن شهر خامنه ام و شناخت کافی از این شهر به  عنوان یک شهر وند دارم لذا با توجه به پرس و جو ها و اطلاعاتی که از شهرداری شهر بدست آورده ام تاکنون چنین طرحی برای احداث ساختمان شهرداری خامنه با رویکرد فرم گرا از سوی کسی ارائه نگردیده است. همچنین بطور کلی اغلب ساختمانهای اداری بر پایه عملکرد ساخته شده اند و تا جاییکه می دانم حد اقل در ایران ساختمانی اداری با رویکرد فرمال ساخته نشده است.

6-1- روش تحقیق

در پژوهش حاضر،روش تحلیلی – آینده نگر به کار رفته و تهیه،تجزیه و تحلیل و تلفیق اطلاعات به دو روش اسنادی و میدانی انجام شده است،در مرحله اسنادی اطلاعات مورد نظر از کتاب ها،نشریه ها،مطالعات پژوهشی،نقشه ها،و پایگاه های اینترنتی گرد اوری شدو در مرحله مطالعات میدانی،با مشاهده و برداشت های میدانی،جمع اوری اطلاعات انجام گرفت،سپس بررسی و تجزیه و تحلیل طرح ها انجام شدو در پایان،با استخراج مبانی نظری در مورد مفاهیم مورد مطالعه و مقایسه و تحلیل نمونه های اجراشده از مجموعه های اداری به طراحی مجموعه پرداخته شد.