توجه به فعالیت های بازاریابی به عنوان ابزاری برای حضور در ذهن مشتریان و ایجاد دارایی معنوی به نام برند، دیدگاه جدیدی در علم بازاریابی محسوب می شود. تحقیقات مختلف مشخص کرده است که ارزش واقعی در درون محصول یا خدمات نیست، بلکه این ارزش در ذهن مشتریان واقعی و بالقوه وجود دارد واین برند است که ارزش واقعی را در ذهن مشتریان ایجاد می کند.(انصاری و دیگران،1389،ص.17)
تلاش برای تعریف رابطه میان مشتریان و برندها، واژه «ارزش ویژه برند» را در ادبیات بازاریابی به وجود آورده است.(Wood,2000,P.662) چگونه مشتریان، برندها را دریافت می کنند و چه چیزهایی آنها را به پرداخت قیمت اضافی برمی انگیزاند. این امر، موضوع مهم در تحقیق پیرامون ارزش ویژه برند است.(Anselmsson et al,2007,P.441) تحقیق درباره برندها و ارزش ویژه برند در فعالیت بازاریابی و تئوری بازاریابی در سال های اخیر، اهمیت یافته است. به طور گسترده ای تشخیص داده شده که برندها می توانند ارزش و قدرت در بازار، ورای آنچه که به وسیله مشخصه های ذاتی محصول ایجاد می شود را فراهم نمایند. در واقع برندهای قوی که در آزمون زمان، دوام می آورند، برای دهه ها به کار گرفته می شوند و جریان فزاینده درآمد را برای محصولاتی که تحت آن برند فروخته می شوند، فراهم می کنند.(Wilcox et al,2008,P.202)در این تحقیق سعی شده است رابطه بین ابعاد ارزش ویژه برند، ارزش ویژه برند و پاسخ مشتریان مورد بررسی قرار گیرد.جهت ارزیابی و اندازه گیری متغیرهای مستقل و وابسته تحقیق ،شاخص هایی بانظر خبرگان ومتخصصین در زمینه موضوع تحقیق انتخاب و تایید شده اند و بر اساس شاخص های مذکور ،سوالات پرسشنامه جهت توزیع در بین افراد نمونه آماری (در این تحقیق مصرف کنندگان گوشی های موبایل استان قزوین می باشد به عنوان جامعه آماری در نظر گرفته شده است)،طراحی شده است.پس از جمع آوری پرسشنامه و آماده سازی داده های تحقیق، تحلیل آماری با نرم افزار SPSS و Lisrel انجام گرفته و در آخر نتیجه گیری و پیشنهادات تحقیق ارائه شده است.
در این فصل ، پس از بیان مساله و شرح اهمیت وضرورت تحقیق ، به بیان اهداف ،فرضیات و..پرداخته می شود.
1-2) بیان مسئله
در شرایط رقابتی بازار امروز به دست آوردن جایگاه مناسب در ذهن مصرف کنندگان به گونه ای که مصرف کننده وفادار شرکت باشد ، از
اهمیت به سزایی برخوردار است. از جمله عواملی که در رسیدن به چنین جایگاهی در ذهن مشتریان مؤثر است ، ارزش ویژه برند شرکت می باشد. ارزش ویژه برند،مطلوبیت نهایی یا ارزش افزوده ای است که یک محصول به واسطه برند مانند کوکاکولاایجادمی کند.(ضربی ،1387،ص ص.1-2)
اوایل دهه 1980 ارزش ویژه برند یکی از اولویت های اصلی درتحقیقات بازاریابی بوده است و اهمیت آن در تمایل شرکت به خلق برندهای قوی به منظور به دست آوردن مزیت رقابتی پایدار و تمایز محصولاتشان ریشه دارد.( Gil et al, 2007, P.188)
با وجودی که بیش از 30 سال کار مداوم در جهت غنای دانش برند در اروپا و آمریکا انجام شده ، این مفهوم در ایران چندان مورد توجه قرار نگرفته است . فقدان دانش برند و مدیریت برند صحیح در ایران نتیجه ای جز فروش روزافزون برندهای خارجی در میان نوجوانان و جوانان و انزوای محصولات داخلی به همراه نداشته است. اگرچه پژوهش های دانشگاهی صورت گرفته در ایران عامل وفاداری مشتری را مهم ترین خصوصیت مصرف کنندگان ایرانی در مورد اکثر محصولات و خدمات مورد بررسی، معرفی می کنند ، اما با عدم توجه به حوزه هایی چون برند ، مدیریت برند و مفاهیم جدیدی چون ارزش ویژه برند و ارزش افزوده برند چنین فرصت بکری عملا برای بازاریابان داخلی از دست رفته است.(شمس ،1387،ص.2)
افزایش تعداد برندهای رقابتی در بازارهای مصرفی بین المللی ، توسعه ارزیابی های معتبر و
قابل اطمینان ارزش ویژه برند که قابلیت تعمیم در کشورهای مختلف را داشته باشد ، ضروری می سازد (Buil et al, 2008, p384).
کلر بیان می کند مشتریانی که برندهای مخصوصی را با ارزش ویژه مثبت تداعی کنند، به این معنی است که زمانی که از آن برند نام برده شود ، بیشتر به فعالیت های بازاریابی پاسخ می دهند .(Severt and Palakurthi, 2008, p.635) همچنین آکر بیان می کند که ارزش ویژه برند، جریان نقدینگی را برای شرکت خلق می کند، زیرا وفاداری برند و اثربخشی و کارایی برنامه های بازاریابی را افزایش داده ، وابستگی به هزینه های ترفیعی را کاهش می بخشد ، سکویی برای رشد از طریق تعمیم های برند فراهم می آورد و مزیت های رقابتی ای را ایجاد می کند که مانعی واقعی در مسیر برندهای رقابتی ،می سازد. (Yoo, 2009, p.43)
در حالی که چندین تعریف در مورد ارزش ویژه برند از دیدگاه های مختلفی وجود دارد، یکی از مقبول ترین و جامع ترین تعاریف این است که آکر، بیان می کند ارزش ویژه برند مجموعه ای از دارایی ها و تعهدات مرتبط با برند ، نام آن و سمبلش است که از ارزش تولید شده از سوی یک محصول یا خدمت برای شرکت و یا مشتریان شرکت می کاهد یا به آن اضافه می کند.( Atilgan et al, 2005, P.238)
اولین کسی که به منظور مفهوم سازی ارزش ویژه برند ، مدلی براساس هر دو بعد رفتاری و ادراکی ارائه کرد، آکر ( 1991 ) می باشد. او برای ارزیابی ارزش ویژه برند از دیدگاه مصرف کننده چهار بعد را مطرح نمود که عبارتند از: آگاهی برند، وفاداری به برند، کیفیت درك شده برند ،تداعی برند .(شفیع ها ،1387،ص.5)
لذا در این تحقیق به بررسی ابعاد ارزش ویژه برند از دیدگاه مدل آکر شامل (آگاهی برند ،تداعی برند،کیفیت درک شده ،وفاداری برند) و اثرات ان که شامل نگرش به تعمیم برند، تمایل به پرداخت قیمتی بیشتر ،ترجیح برند و قصد خرید پرداخته می شود.
ارزش ویژه برند در تمایل و اشتیاق خریدار به پرداخت قیمت اضافی برای برند مطلوب خود، توصیه آن به همتایان خود و توجه به پیشنهادهای دیگر شرکت نیز منعکس می شود .(Kuhn et al, 2008, p.41) ارزش ویژه برند حساسیت مشتریان به افزایش قیمت ها را کمتر ساخته و تمایل آنان به پرداخت قیمتی بیشتر را افزایش می دهد.(Buil et al, 2013, P.64) اساسا ارزش ویژه برند برآمده از اطمینان بیشتری است که مشتریان نسبت به یک برند بیش از رقبای آن معطوف می کنندکه این اطمینان به عنوان وفاداری مصرف کنندگان و تمایلشان به پرداخت قیمت اضافی برای برند ، تعبیر می شود.(Lassar et al, 1995, pp.11-12)
همچنین تحقیقات یافتند که اثرمثبتی بین ارزش ویژه برند و قصد خرید و ترجیح برند وجود دارد
و مصرف کنندگانی که ارزش بیشتری در برندشان یافتند احتمال بیشتری وجود دارد که آن را
بخرند.( Buil et al, 2013, P.65) سطح های بالاترارزش ویژه برند به ترجیحات و قصدهای خرید بالاتر مصرف کننده منتهی می گردد و همچنین برگشت های موجودی بالاتری را نیز در پی دارد.
( 143 (Pappu et al, 2006, p.کاب-والگرن و همکارانش تاثیر ارزش ویژه برند بر
ترجیحات و قصدهای خرید مصرف کنندگان با استفاده از دو مجموعه برند مورد آزمایش قرار دادند و دریافتند که برند با ارزش ویژه بالاتر در هر طبقه ترجیحات و قصدهای خرید بسیار زیادی به وجود می آورند .(Wang et al, 2008, p.306)
ارزش ویژه برند، احتمال انتخاب برند را افزایش داده و منجر به وفاداری مشتری به یک برند خاص می شود. یکی از فواید حاصله از ارزش ویژه برند، امکان تعمیم برند به طبقات محصولات دیگر است. در مجموع، تعمیم برند به عنوان استفاده از یک نام برند موجود برای وارد شدن به یک طبقه محصول جدید، تعریف می شود. وقتی نام های برند جدید با هم مقایسه می شوند، شاهد آن می شویم که تعمیم های برند، هزینه های تبلیغاتی کمتر و فروش های بالاتری دارند. تعمیم های موفقیت آمیز برند، در بالاتر بردن ارزش ویژه برند در مقایسه با برند اصلی نقش دارند و تعمیم های ناموفق ممکن است ارزش ویژه برند رانسبت به برند اصلی کاهش دهند.( Rajh . 2005, p.54)شرکت هایی که ارزش ویژه بالاتری دارند با موفقیت بیشتری می توانند برندهای خودراتعمیم وتوسعه دهند زیرا با فراهم ساختن حس آشنایی و اعتماد،بر نگرش مصرف کنندگان اثر مثبتی دارند.(Buil et al, 2013, P.65)
لذا در این تحقیق به دنبال بررسی رابطه بین ارزش ویژه برند و پاسخ مشتری بوده و سوال تحقیق آن است که آیا بین ارزش ویژه برند و پاسخ مشتری وجود دارد؟
1-3)اهمیت و ضرورت موضوع تحقیق
ارزش ویژه برند منبعی از مزیت رقابتی می باشد که آسیب پذیری شرکت را در برابر بحران ها و رقبا کاهش می دهد. همچنین ارزش ویژه برند بر ارزش شرکت تاثیر گذاشته و سودها و جریان های نقدینگی شرکت را تحت تاثیر قرار می دهد لذا نتایج به دست آمده از این تحقیق، مدیران بازاریابی را قادر خواهد ساخت تا از ابعاد ارزش ویزه برند و چگونگی ارتباط بین ارزش ویژه برند و پاسخ و واکنش مشتریان اگاهی یابند تا بتوانند در جهت استفاده سریع تر آن عمل نمایند.برندهای ایرانی که از ارزش ویژه بالا برخوردار شوند از مزیت های رقابتی بهره مند می گردند. لذا می توان حضور برندهای ایرانی را در بازارهای جهانی افزایش داده که موجب بالا رفتن سهم صادرات غیر نفتی در ایران می گردد.تعیین عوامل موثر بر پاسخ و واکنش مثبت از مشتریان ، می تواند به درك بهتری از نقاط قوت و ضعف برندها در بازاربیانجامد و امكان مقایسه هر برند با رقبای آن را فراهم آورد. با توجه به مطالب گفته شده دربخش بیان مساله و با توجه به این که تاکنون تحقیقی در زمینه لب تاپ انجام نگرفته است انجام این پژوهش ضروری بنظر میرسد.