.estp-changedby-essin a{color:#0040FF !important}
بوم گردی یکی از مهمترین فعالیتهای اقتصادی در نقاط مختلف جهان می باشد.این رشته از گردشگری فرصت بسیار مناسبی در اختیار بازدیدکنندگان قرار می دهد تا نسبت به اهمیت حفظ فرهنگ‌ها و چگونگی محافظت از فرهنگهای محلی و بومی و طبیعت آگاه شوند. این شرایط برای جوامع محلی و روستاها و نواحی دوردست طبیعی درآمد خوبی ایجاد می کند.شهرت بوم گردی در این است که ابزار مناسبی برای محافظت از نواحی محسوب می شود.اجرا و توسعه بوم گردی نتایجی را به دنبال دارد:
اهمیت نواحی حفاظت شده و اکوسیستم‌ها را افزایش داده و ارزش اقتصادی آنها را بالا می برد-برای نواحی حفاظت شده درآمد مستقیم ایجاد می کند-منجر به ایجاد تشکیلات منسجم برای پایش از نواحی محافظت شده در سطح جوامع محلی،ملی و بین المللی می شود- باعث ارتقاء فرهنگ استفاده پایدار از منابع طبیعی شده و منجر به کاهش تهدیدات جوامع زیستی می شود.این نواحی قابلیت بالایی برای تحقق سودبخشی بوم گردی به افراد محلی دارد.درحالی که در نواحی با بازدیدکنندگان کمتر این قابلیت وجود ندارد.
در دیگر اشکال توریسم عوامل مهم دیگری نقش دارد.فرایند برنامه ریزی بوم گردی شاخص بسیار مهمی برای این قابلیت‌های بوم گردی و استراتژی بسیار قوی برای محافظت از نواحی می باشد.بوم گردی،مفهوم نسبتاً جدیدی است که هنوز هم اغلب، درست درک نشده و صحیح به کارنمی رود.واژه بوم گردی یا اکو توریسم،نخستین بار در دهه ۱۹۸۰ به کار رفت واین تعریف جامع،معتبر وکوتاه تقریباً توسط همگان پذیرفته شده و نخستین بار در دهه ۱۹۸۰ وارد ادبیات توریسم شد.اولین تعریف جامع،کوتاه و معتبر توسط انجمن بین الملل بوم گردی در سال ۱۹۹۰ ارائه شد:سفر مسئولانه به مناطق طبیعی به منظور حفظ محیط زیست و بهبود اوضاع اقتصادی جوامع محلی.
همزمان با کسب آگاهی و تجربه بیشتر،نیاز به یک تعریف جامع و کامل نیز افزایش یافت.جدیدترین و کاملترین تعریف توسط Marth Honey 1999 ارائه شد:بوم گردی،سفر به مناطق حساس،بکر،سالم و معمولاً حفاظت شده می باشد.بوم گردی برای گردشگر،یک سفرآموزنده می باشد،که درآمد آن صرف حفاظت محل شده و مستقیماً در رشد وتوسعه اقتصادی و تقویت سیاسی جوامع محلی تأثیر گذاشته و موجب تکریم فرهنگهای گوناگون و حقوق بشر می گردد.بر اساس موافقت سازمانهای مرتبط با بوم گردی (سازمانهای فعال در زمینه حفظ طبیعت)تعریف ارائه شده در سال ۱۹۹۶ توسط اتحادیه حفاظت از زمین پذیرفته شده است.
تعریف بوم گردی: بوم گردی سفری مسئولانه و بازدید از مناطق طبیعی به منظور برخورداری و احترام به طبیعت با هر گونه ویژگی تاریخی و یا فرهنگی جدید مربوط به آن که به حفظ منطقه کمک کرده و کمترین تأثیر منفی را داشته و از لحاظ اجتماعی- اقتصادی،برای ساکنین منطقه سودآور باشد.حفاظت از محیط زیست،بوم گردی را به یک نوع از گردشگری تبدیل کرده که از مشارکت کنندگان می خواهد تا حد امکان با در نظر داشتن اهداف حفاظتی،به مدیریت مناطق حفاظت شده توجه کنند.بوم گردی بهترین روشی است که می تواند برای منطقه و ساکنین آن مفید بوده و منجر به حفاظت از طبیعت شود.استفاده از منابع طبیعی به عنوان جاذبه‌های گردشگری و بدون آسیب رساندن به آن،مقوله ای ایده آل در راستای توسعه پایدار است. بوم گردی باعث شد که به اهداف حفاظت از محیط،درآمدزایی جوامع محلی وایجاد یک تجارت جدید،توجه شود.همکاری و روابط میان حفاظت کنندگان،جوامع و گردانندگان تور،همیشه بی دردسر نبوده است.
البته، عملکرد بوم گردی موجب شده تا گروه‌های زیادی با هم همکاری کنند.بوم گردی به مثابه عرصه ای مشترک برای خلق تشریک مساعی و هدایت مشترک مسیر گردشگرانی که قصد کسب تجربه و یادگیری درباره مناطق طبیعی و فرهنگهای مختلف دارند،عمل می نماید.شرایط ویژه،منجر به گرایش جدیدی در بوم گردی شده است.به منظور حفاظت از محیط،مدیران مناطق حفاظت شده در اثنای کار مجبور به ارائه راهکارهای جدید حفاظتی هستند که از نظر عملی فعالیتهای حفاظتی را با رشد اقتصادی درآمیزند.چرا که این نکته کاملاً مشهود است که رویکردهای سنتی مبتنی بر حفاظت شدید،دیگر پاسخگو نبوده و نیاز به شیوه‌های نوینی جهت دستیابی به اهداف می باشد.
در طی سال‌ها حفاظت کنندگان محیط‌های طبیعی،مناطق حفاظت شده را با همکاری وهماهنگی کمتربا ساکنان محلی یا ساکنین اطراف این مناطق،مدیریت کرده اند.در سالهای اخیر و در بسیاری از کشورها به ویژه در مناطق در حال توسعه این شیوه شدیداً تغییر یافته ورویکردهای مربوط به حفاظت را تحت تأثیر قرار داده است.طی دو دهه گذشته با وجود رکود اقتصادی بسیاری از کشورهای در حال توسعه،افزایش جمعیت را تجربه کردند.این کشورها جهت تأمین نیازهای اقتصادی روزمره و پرداخت بدهی‌های خارجی خود اغلب مجبور به نابود کردن مداوم منابع طبیعی شدند. چنین فعالیتی منجر به رقابت و درگیری افراد زیادی در بهره برداری از منابع طبیعی،شده است.
لذا افراد زیادی که زندگی و درآمدشان وابسته و متکی به منابع طبیعی مناطق حفاظت شده بود،نابود شده و بسیاری از مشاغل درآمدزای متکی به آن از بین رفتند.در اغلب کشورها،مناطق حفاظت شده،آخرین قطعه زمین‌های مهمی هستند که هنوز ذخایر قابل توجهی از گونه‌های گیاهی وجانوری،آب و هوای پاک و سایر خدمات اکولوژیکی را دارا هستند؛ضمن اینکه مناطق حفاظت شده،روز به روز برای کشاورزان معدن کاران،چوب برها و سایر کسانی که برای بقاء تلاش می کنند،جاذبه بیشتری پیدا می کند.توسعه اقتصادی،این مناطق را تحت تأثیر قرار داده و اوضاع رادر این مناطق هم در مقیاس محلی یا کشوری و هم در مقیاس جهانی ارتقاء داده است.
بنابراین بوم گردی،به طور بالقوه می تواند ملاحظات حفاظتی و اقتصادی را با هم درآمیزد.به دلیل همین رقابت بر سر منابع،حفاظت کنندگان متوجه شدند که شرایط و اوضاع اقتصادی جوامع محلی باید به طور توأم و در کنار هم برای راهکارهای حفاظتی در نظر گرفته شود.در اغلب موارد ساکنین محلی برای حفظ و مدیریت منابع طبیعی پایدار به انگیزه‌های مالی نیاز دارند.شرایط اقتصادی و سیاسی اغلب باعث محدودیت انتخاب و افزایش اتکاء افراد محلی به مناطق طبیعی می شود. افزایش تقاضای گردشگری طبیعی موجب شده که مدیران مناطق حفاظت شده به توریسم مبتنی برحفاظت یا توریسمی که بر اساس حفاظت از محیط صورت می گیرد،بیشر توجه نماید.
مسافرین یا گردشگران،نیروهایی هستند که بوم گردی را به سمت تکامل و رشد سوق می دهند.بر اساس آمار ارائه شده سازمان توریسم جهانی،در سال ۲۰۰۱ توریسم در سراسر دنیا تقریباً ۴/۷ درصد نسبت به سال ۲۰۰۰ افزایش داشته است که بیشترین رشد را در یک دهه گذشته نشان می دهد و نسبت به سال ۱۹۹۹ تقریباً دو برابر شده است.در سال ۲۰۰۰ بیش از ۶۹۸ میلیون نفر به کشورهای مختلف سفر کردند و درآمدی بالغ بر ۴۷۶ میلیارد دلار امریکا ایجاد کرده است،که در سال ۲۰۰۰ نسبت به سال گذشته ۵/۴ درصد رشد داشته است.صنعت گردشگری و مسافرت حدوداً ۲۰۰ میلیون شغل در سراسر دنیا ایجاد کرده است.به طور متوسط از هر ۴/۱۲ شغل یک شغل متعلق به این صنعت است.تغییر سلیقه توریست‌ها موجب شده است که صنعت توریسم،رویکرد مسافرت به مکانهای سرسبز را در پیش بگیرد و این عامل باعث ترغیب و رشد بوم گردی شده است.گردشگران به دنبال مکانها و بازارهای جدید تجاری و به دنبال فرصتی هستند تا از این راه به مدیریت منابع طبیعی کمک کنند.بسیاری از شرکتهای مسافرتی با شرایط تغییریافته بازار توریسم هماهنگ شده و بعضی از شرکتها تورهای ساحلی را کاهش داده و بیشتر به دنبال سفر به نقاط بکر و دست نخورده هستند.شرکتهای جدید نیز سعی دارند سفر به مناطق طبیعی را برنامه ریزی کنند.تقاضای مردم جهت سفر و بازدید به مناطق طبیعی منجر به تغییر رویکرد درصنعت توریسم شده است.
