در فصل حاضر به ساختار کلی پژوهش از جمله هدف تحقیق، بیان مسأله و تشریح ابعاد آن، اهمیت مسأله تحقیق، انگیزه محقق در انتخاب موضوع، محدوده مطالعه و مقطع زمانی تحقیق پرداخته می شود. سپس بر اساس سؤالات محقق، فرضیه های تحقیق مطرح می گردد. در پایان نیز توضیحاتی پیرامون ادبیات تحقیق ارائه می گردد.

1-2 هدف تحقیق

1. معرفی خمره های تدفینی به عنوان یکی از انواع سفالینه های کاربردی
2. بررسی مفاهیم اسطوره ای در خمره های تدفینی
3. دست یافتن به وجه اشتراكی در نگرش مفاهیم اسطوره ای در مكانهای مختلف در محدوده زمانی مشابه در ایران باستان

1-3 بیان مسأله و تشریح ابعاد آن

 

 

 

گرایش به نیروی مافوق بشری و تمسک به آن، سابقه ای دیرینه دارد و بشریت پیوسته در صدد یافتن آن بوده است. انسان عموماً به نیروهای فرا زمینی باور داشته و این باور عمیق به صورت مجموعه ای از رفتارهای خاص نمود پیدا کرده است. مهمترین دستاورد این گرایش پدید آمدن اسطوره با تعاریف متفاوت است.اساساً اسطوره روایتگر رویدادی است فرا زمان و لا مکان که بشریت از طریق تمسک به آن به رفع بیگانگی از پدیده های طبیعی پیرامون خود می پردازد. بنابراین می توان اسطوره را بخشی از عادت های فرهنگی جوامع دانست که برای نظم بخشیدن به جهان و معنا دادن به آن به وجود آمده اند. اسطوره خواستار این است که خاستگاه انسان را به کنکاش گیرد و جایگاه اورا در جهان تثبیت کند.  شاید بتوان گفت یكی از بهترین راه های شناخت اساطیر حاکم بر یك جامعه باستانی، مطالعه انواع تدفین های آن جامعه باشد. تدفین یكی از عینی ترین و ملموس ترین تجلیات تفكر و تخیلات بشر در طول تاریخ بوده است. بطور كلی آداب تدفین و اساطیر مرتبط، تابع نوع برخورد زندگان با مردگان است. این نوع برخورد در هر دوره، بسته به شرایط اجتماعی و اعتقادات، متفاوت بوده است. اما گاه شباهت هایی درباره طرز تلقی انسان نسبت به مرگ و زندگی پس از مرگ در جوامع مختلف وجود دارد.

ادیان و اسطوره های حاكم بر هر جامعه در نحوه تدفین مردگان نقش موثر و مستمر داشته اند. یكی از باورهای بشریت اهتمام بر آلوده نكردن عناصر مقدس چهارگانه است. تحقق این باورها در گرو استفاده از ابزار و مواد خاصی جهت به خاك سپاری اموات و در گذشتگان بوده است؛ یكی از این موارد که پیشینه کهن در فرهنگ و تاریخ ایران زمین دارد سفالینه است. سفالینه ها یكی از با دوام ترین مواد انتقال فرهنگ هستند و در امر تدفین به صورت خاكستردان، استخوان دان و ظروف تدفین ظاهر شده اند. از پركاربردترین ظروف تدفین می توان به گور خمره اشاره كرد كه استفاده از آنها از دوره نوسنگی آغاز می شود. در دوره های بعدی گسترش می یابد و در دوره اشكانی بیشتر و قاعده مندتر مورد مصرف قرار می گیرد. شکل ظاهری خمره ها و نقوش مورد استفاده،  شیوه ها و تشریفات به خاک سپاری، نحوه قرارگیری جسد، جهت قرارگیری خمره ها، اشیاء به دست آمده از گورها همگی بازتاب برخی مفاهیم فلسفی است که به گونه ای عینی درخمره های تدفینیایران باستان نمود پیدا کرده است. رویکرد این پژوهش نگرشی موشکافانه از منظر اساطیری به خمره های تدفینی است.

1-4 اهمیت مسأله تحقیق

چنان که مسلم است سفالگری به عنوان یکی از هنرهای سنتی و بومی ایران زمین از اهمیت ویژه های برخوردار است. گورخمره نیز به قسمتی از هنر-صنعت سفال اطلاق می گردد که در رستۀ سفالینه های کاربردی قرار می گیرد. در بررسی این گونه، دو مقوله بنیادین مطرح می شود: جنبه های کاربردی، عناصر مؤثر بر جلوه های نمادین.  معرفی تکنیک های ساخت بدنه، لعاب و تزیین سفالینه های تدفینی به عنوان یک هنر سنتی می تواند به حفظ و احیاء آن بیانجامد. در مورد این گونه خاص سفالینه معرفی اساطیر مؤثر بر بینش و تفکر ایرانیان باستان در امر تدفین ضرورت دارد.  در این پژوهش سعی بر این است با چشم پوشی از جنبه های کاربردی هنر-صنعت سفال، که باعث اطلاق وجه دوم آن یعنی صنعت می گردد جلوه های نمادین آن مورد بررسی قرار گیرد. مبنای پژوهش، مطالعه کلیه ی خمره های تدفینی یافت شده است و اطلاعات به روش کتابخانه ای گردآوری شده است. چنان که محرز است از طریق کنکاش در این نوع سفالینه ها به لحاظ فنی، فرمی، نقشمایه و آرایه می توان بسیاری از معیارهای سنجش ارزش و جایگاه ادوار تاریخی، فرهنگی و هنری اقوام گذشته را مورد ارزیابی قرار داده و به نتایج ارزشمندی در این زمینه دست یافت.

متن کامل پایان نامه مقطع کارشناسی ارشد رشته : معماری

 

گرایش :معماری 

 

عنوان : اهمیت استفاده از تکنیک های مکان یابی

 

دانشگاه آزاد اسلامی 

 

پایان نامه کارشناسی ارشد رشته معماری 

 

عنوان :

 

اهمیت استفاده از تکنیک های مکان یابی

برای رعایت حریم خصوصی نام نگارنده پایان نامه درج نمی شود

(در فایل دانلودی نام نویسنده موجود است)

تکه هایی از متن پایان نامه به عنوان نمونه :

(ممکن است هنگام انتقال از فایل اصلی به داخل سایت بعضی متون به هم بریزد یا بعضی نمادها و اشکال درج نشود ولی در فایل دانلودی همه چیز مرتب و کامل است)

پیشگفتار

 مکان یابی فعالیتی است جهت انتخاب مکانی مناسب برای کاربرد خاص، که قابلیت ها و توانایی های یک منطقه را از لحاظ وجود زمین مناسب و کافی و نیز ارتباط آن کاربری خاص با کاربری های شهری را مورد تجزیه و تحلیل قرار می دهد. به لحاظ تاریخی مسئله مکان یابی فعالیت های اقتصادی به زمان فرما ریاضیدان معروف فرانسوی در اوایل قرن 17 میلادی بر میگردد. مسائل مکان یابی مراکز خدماتی دسته ای

 

 بزرگ از مسائل تحقیق در عملیات را شامل می شود و به عنوان یک شاخه بهینه سازی در تحقیق در عملیات به دهه 70 می رسد. اخیرا مطالعات زیادی روی مدل های مکان یابی و کاربردهای آن ها انجام گرفته است. هر ساله گروه های علمی EWGLA و SOLA کنفرانس و سمینارهایی را به این زمینه اختصاص می دهند.

(EWGLA: European workgroup (http://www.vub.ac.be/ EWGLA/)

SOLA: American workgroup (http://www.ent.ohiou.edu/~hale/sola/sola.html)))

می توان گفت مهم ترین ویژگی مراکز سرویس دهی، مکان یابی آن ها است. در دو دهه اخیر بحث های مکان یابی و تخصیص به سرعت رشد پیدا کرده و بیشترین سهم در این تحقیقات را اقتصاد دانان، مهندسان صنایع، متخصصان تحقیق در عملیات و جغرافیا دارا می باشند. مسائلی چون مکان یابی میانه، مرکز، پوشش و انبار از جمله مسائل مکان یابی کلاسیک به شمار می رود که از دیر باز مطرح بوده و در ادبیات مکان یابی به عنوان پایه های تئوری مکان یابی شناخته می شود (زنجیرانی، 1388). گستره رشته های دانشگاهی و فعالیت های صنعتی که از مکان یابی تسهیلات استفاده کرده اند هم وسیع است هم عمیق. جغرافیدانان، برنامه ریزان شهری، خرده فروشان، مهندسین عمران، مهندسین صنایع، جنگلبانان، تحلیل گران شبکه های توزیع، خریداران، مدیران بیمارستان، و حتی سیاست مداران در مبارزات انتخاباتی همه از مسائل مکان یابی تسهیلات بهره جستند Hale) و Moberg،2003). مسائل مکان یابی روی سطح و شبکه را می توان به دو دسته مکان یابی گسسته و پیوسته تقسیم کرد. در مسائل مکان یابی پیوسته تسهیلات می توانند در هر جایی در سطح یا شبکه قرار بگیرند. مانند مکان یابی یک آمبولانس در طول یک بزرگراه که نمونه ای از مکان یابی پیوسته روی شبکه است. در مسائل مکان یابی گسسته تسهیلات تنها می توانند در یک سری نقاط از پیش تعیین شده روی سطح یا شبکه جای بگیرند. بنابراین مسائل مکان یابی گسسته طی یک فاز اضافه نقاط کاندیدا (که تسهیلات در آنها قرار می گیرند) را نیز انتخاب می کنند. یک نمونه از مکان یابی گسسته در سطح، مکان یابی یک فرستنده رادیویی در یک منطقه است که تنها در نقاطی مانند قله کوه می تواند قرار بگیرد. و مکان یابی یک خرده فروشی نمونه ای از مکان یابی گسسته روی شبکه است. نتیجه ای که از بحث فوق حاصل می شود این است که مسائل مکان یابی پیوسته بیشتر برای مکان یابی روی سطح به کار می روند، و شامل مسائل بهینه سازی غیر خطی می شوند. در حالی که مکان یابی گسسته که بیشتر برای مکان یابی روی شبکه مورد استفاده قرار می گیرد درگیر متغیرهای صفر و یک می شود که نتیجه ی مسائل بهینه سازی ترکیبی/ برنامه ریزی عدد صحیح است. با این حال مدل های بیشماری وجود دارد که در هیچ کدام از این دسته بندی ها قرار نمی گیرد (Revelle و Eiselt،2005). با توجه به گستره ی کاربرد مکان یابی می توان از آن برای تعیین محل مراکز تفریحی- توریستی مانند بنادر نیز بهره برد. دسترسی ایران به دریا به نحوی که یک ‌سوم (حدود 30 درصد) مرزهای این کشور آبی است، و موقعیت ایران در ۴ راه ترانزیتی دنیا، کشور را در زمره کشورهای دریایی قرار داده اما از سوی دولت‌‌ها به این مسئله توجه چندانی نشده است. وجود دریا به تنهایی نمی تواند ملاکی برای راه اندازی گردشگری دریایی باشد. گردشگری دریایی نیازمند زیرساخت هایی چون اسکله های تفریحی و اختصاصی برای پهلوگیری کشتی های تفریحی، ترمینال های مسافری، سواحل مجهز به امکانات گردشگری و … است. در سال 2005 در اروپا بالغ بر 387 میلیون نفر سفر دریایی صورت گرفت، چیزی حدود 5.5 برابر جمعیت ایران، در همین سال در یونان بیش از 20 میلیون سفر دریایی ثبت شد. با توجه به این موارد می توان تاثیر عمیق این صنعت بر سایر صنایع و اقتصاد کشور را ارزیابی کرد (بندر و دریا، اسفند 1387). به علاوه مرکز تحقیقاتی دانشگاه ملی سنگاپور که در سال 2005 راه اندازی شد، به عنوان مرکز مطالعات دریایی (Centre for Maritime Studies) شناخته می شود.

                                                                               http://www.maritimestudies.nus.edu.sg

 تحقیقات و انتشارات این مرکز مطالعاتی پیرامون دو گروه سیاست و مدیریت دریایی (Maritime Policy and Management) و گروه مدلسازی و عملیات دریایی (Maritime Operations & Modeling) صورت می گیرد. گردشگری به عنوان یک منبع درآمد ملی و یک محور اقتصادی مهم مطرح می باشد. هم چنین از گردشگری به عنوان یک صنعت بدون آلودگی یاد می شود. و مهم ترین نکته این است که به عنوان منبعی مطرح است که اگر به طرز صحیح برنامه ریزی شود هرگز واهمه به اتمام رسیدن آن را نخواهیم داشت (کیا،1386). مواردی چون اشتغال زایی، کسب درآمد، جذب ارز و تقویت زیر ساخت های اجتماعی، ارتقای فرهنگی، و … از جمله مزایای جذب گردشگر به شمار می رود. در اوائل قرن بیستم با توجه به درآمدهای کلان سالانه بالغ بر 550 میلیارد دلار و اشتغال زایی سالانه بالغ بر 750 هزار شغل، گردشگری به یکی از مولفه های مهم تجارت بین المللی مبدل شده است. بر اساس آمارهای منتشر شده از سوی سازمان جهانی گردشگری این صنعت امروزه دومین منبع درآمد بیش از 49 کشور جهان است، و تا سال 2020 میلادی تعداد گردشگران در سرتاسر دنیا به رقمی معادل 1 میلیارد و 560 میلیون نفر خواهد رسید که 10% درآمدهای جهانی را شامل می شود. این فعالیت به ازای هر یک میلیون دلار درآمد تولید شده، هزار شغل جدید ایجاد می کند. یکی از عوامل مهم و موثر در جذب گردشگر وجود زیر ساخت های مناسب در مکان های مقصد گردشگری است (زراعت کار مقدم و مکی زاده،1392)، و لذا نیاز به وجود بنادر مسافری در سواحل خصوصا مرزهای آبی جنوب کشور به دلیل دارا بودن موقعیت خاص توریستی احساس می شود.

فصل اول

1-1 تعریف مکان یابی

منظور از تئوری مکان یابی، مجموعه ای از اصول است که با توسل به آن مکان بهینه فعالیت های صنعتی (نقطه منطبق بر حداکثر سود) تعیین می شود. تصمیم گیری در مورد مکان تسهیل از اجزاء بحرانی در برنامه ریزی استراتژیک شرکت های بزرگ خصوصی و عمومی محسوب می شود (زنجیرانی،1388). مسائل مکان یابی شامل چهار جزء هستند: (1) مشتریان: که فرض می شود قبلا در نقاط یا مسیرهای مشخصی قرار گرفتند. (2) تسهیلات: که طی مدل محل قرار گیری شان مشخص می شود. (3) فضایی که مشتریان و تسهیلات در آن قرار دارند و (4) یک متر (یا اندازه) که میزان فاصله یا زمان بین مشتریان و تسهیلات را بسنجد. هنگام مکان یابی روی شبکه ها منظور از متر کردن فواصل، فواصل در فضای گسسته است که معادل با یافتن طول کوتاهترین کمانی (یال) است که دو نقطه را بهم متصل می کند. برای استفاده از کوتاهترین مسیر معمولا نیازمند یک فاز پیش پردازنده هستیم که طی آن تمام کوتاهترین مسیرها بین تمام زوج های مرتبط در گراف سنجیده شود. به عنوان نمونه Dijkstra بر مبنای الگوریتمی با پیچیدگی زمانی O(n3) عمل فوق را انجام می دهد (Revelle و Eiselt،2005).

2-6-1 اهمیت استفاده از تکنیک های مکان یابی

به دلیل وجود هزینه های بالای احداث و راه اندازی، پروژه های مکان یابی تبدیل به سرمایه گذاری های بلند مدت شده اند. و تصمیم گیری در مورد مکان تسهیلات عمدتا از تصمیم گیری های بلند مدت و استراتژیک بخش های خصوصی و دولتی به شمار می رود، به نحوی که موفقیت یا شکست مراکز تسهیلاتی در هر کدام از بخش های خصوصی و دولتی، بستگی کامل به مکان های انتخابی برای آنها دارد.

2-6-2 معیارهای عمومی مکان یابی

از جمله عوامل موثر در تصمیمات مکان یابی نزدیکی به مواد اولیه، هزینه و میزان دسترسی به انرژی و تاسیسات، هزینه در دسترس بودن نیروی ماهر، قوانین دولتی در سطوح مختلف مرکزی محلی و منطقه ای، مالیات ها در سطوح مختلف مرکزی محلی و منطقه ای، بیمه، هزینه های زمین و ساخت، ثبات سیاسی و دولتی، تغییرات نرخ مبادلات، قوانین واردات و صادرات، مالیات و عوارض، سیستم حمل و نقل، گزارشات فنی، قوانین محیطی در سطوح مرکزی محلی و منطقه ای، خدمات پشتیبانی، خدمات عمومی و مردمی، آب و هوا، نزدیکی به مشتریان، اوضاع تجاری، را می توان نام برد (زنجیرانی،1388). توضیحات کلی در مورد برخی عوامل موثر در مکان یابی به قرار زیر است:

• در دسترس بودن تسهیل: مکان تسهیل مورد نظر باید به راحتی بوسیله اتومبیل و پیاده رو قابل دستیابی باشد، پیاده رو در اولویت دوم قرار دارد. عنصر کلیدی در دسترسی اتومبیل وجود پارکینگ است. بعنوان مثال: محل مورد نظر برای ترمینال فرودگاه باید از جاده اصلی قابل رویت و بطور مستقیم در دسترس باشد (Department of Defense & Air Force Publication،2011).
• الگوهای جمعیت شناختی: تسهیل مورد نظر (در صورت خوشایند بودن) باید در مکانی قرار بگیرد که بزرگترین درصد مردم در حین فعالیت های معمولشان بتوانند به آن دسترسی داشته باشند (یعنی نزدیک به توده مردم باشد).
• بافت محلی: اطمینان از این که برنامه برای توسعه های آتی و برنامه مناطق اطراف با ترمینال مورد نظر سازگار باشد. ارزیابی محل مورد نظر برای ترمینال از حیث شرایط آب و هوایی شامل: حفاظت از باد نامطلوب وتابش خورشید. ضمن در معرض نور خورشید قرار دادن فعالیت های منطقه در آب و هوای سرد و در سایه قرار دادن فعالیت های منطقه در آب و هوای گرم (Department of Defense & Air Force Publication،2011).

. 81

4-2- روش حل.. 81

4-3- مطالعه موردی.. 82

4-4- تحلیل نتایج.. 86

 

5-1- نتیجه گیری.. 88

5-2- نوآوری های پژوهش…. 88

5-3- پیشنهادها برای تحقیقات آتی.. 88

.. 90

…. 96

تعاریف کلی از حوزه تحت بررسی

• بلایا و انواع آن

نویسندگان مختلف تعاریف متفاوتی از بلا ارائه کردند . در این قسمت به برخی از این تعاریف اشاره خواهیم کرد.

اصطلاح “بلا” معمولا برای خرابی در عملیات های عادی یک جامعه که اثرات منفی قابل توجهی بر روی افراد، کارهای آنها، محیط آنها دارد و نیازهای به وجود آمده از ظرفیت پاسخ محلی تجاوز می کنند، به کار برده می شود]1[.

مرکز تحقیقات اپیدمولوژی بلایا، بلا را به عنوان یک وضعیت یا حادثه ای که از ظرفیت محلی تجاوز کرده، و نیازمند درخواست کمک در سطح ملی یا بین المللی می باشد. یک حادثه غیر قابل پیش بینی یا ناگهانی که منجر به خسارات و صدمات زیاد و درد و رنج انسان ها می شود، تعریف می کند]1[.  

سازمان بهداشت جهانی هر حادثه ای که منجر به صدمه، خسارت، ویرانی، اختلال زیست محیطی، مرگ و میر انسان ها، زوال بهداشت عمومی و خدمات بهداشتی شود و نیاز به پاسخ و کمک سریع از خارج از جامعه یا منطقه ی آسیب دیده داشته باشد را به عنوان فاجعه (بلا یا مصیبت) تعریف می کند. زلزله، طوفان، گردباد، خشکسالی، سیل، نشت مواد شیمیایی، حوادث هسته ای و … جزء بلایا دسته بندی می

 

 شوند و همگی اثرات ویرانگر زیادی از نظر صدمات مالی و جانی دارند]2[.

 یک تعریف کلی برای بلایا که توسط استراتژی بین المللی برای کاهش بلایا ارائه شده است، عبارت است از: یک اختلال جدی در عملکرد جامعه، همراه با تهدید برای زندگی انسان ها، سلامتی، دارایی یا محیط زیست افراد، چه در اثر حادثه، چه طبیعی و چه فعالیت های انسانی ایجاد شود. یکی دیگر از تعاریف گسترده برای بلایا عبارت است از: یک اختلال که بر روی سیستم ها اثرات فیزیکی دارد و همه یا قسمتی از اولویت ها و اهداف را تهدید می کند. تا زمانی که سیستم، یا ملت توانایی مقابله با اثرات این حوادث را داشته باشند، این حادثه به یک بلایای بزرگ تبدیل نمی شود. فاجعه باید شرایط اعلام شده برای وضعیت های اضطراری و نیاز به کمک های بین المللی را داشته باشد]3[. فورمن و همکارانش معتقد هستند که بلایا به طور غیر منتظره رخ می دهند و به حادثه ای گفته می شود که منجر به نتایج با مقیاس بزرگ می شود و اثرات خیلی زیادی در پی دارد]4[.

اوزگون]5[ ویژگی های زیر را برای بلایا بیان می کند:

1. بلایا حوادثی سریع و بزرگ هستند.
2. بلایا چه از نظر وقوع و چه از نظر پیامدها همراه با عدم قطعیت هستند.
3. محیط بلایا (از نظر نوع و مقدار نیازها، منابع موجود، دسترسی به زیرساخت ها و …) یک محیط پویا است.
4. بلایا حوادث غیر عادی هستند که می توانند به احتمال کم اتفاق بیافتند یا اصلا اتفاق نیافتند.

طبقه بندی های متفاوتی برای بلایا وجود دارند. انواع مختلفی از بلایا را می توان بر اساس طبیعی یا انسان ساز بودن و زمان وقوع آن که سریع یا آهسته اتفاق می افتد شناسایی کرد.

در جدول (1-1) تقسیم بندی رایج بلایا به همراه مثال آورده شده است]3[.

جدول (1-1) تقسیم بندی بلایا به همراه مثال ]3[

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

	طبیعی	انسانی
هجوم ناگهانی	زلزله	حمله تروریستی
	طوفان	کودتا
	سیل	نشت شیمیایی
هجوم آهسته	قحطی	بحران سیاسی
	خشکسالی	بحران پناهندگان
	فقر	و…

به طور عمده می توان بر اساس شرایط جغرافیایی مناطق در معرض خطر، نوع بلایای محتمل در هر منطقه را پیش بینی کرد. برای مثال، ژاپن و نیوزیلند بیشتر در معرض زلزله هستند در حالی که بهمن مربوط به مناطق کوهستانی است که همیشه پوشیده از برف هستند. از طرف دیگر می توانید در آفریقا بلایای با هجوم تدریجی (مانند قحطی) را مشاهده کنید.

• مدیریت بحران را می توان در دو گروه عمده دسته بندی کرد:

ابتدا گروه مدیریتی (کیفی) که بیشتر مربوط به محافظت، جلوگیری یا کاهش اثرات بحران، سازگار شدن با بحران از طریق تغییر سیستم های مورد استفاده بشری می شود و در دسته بندی نوع دوم راهکارهای لجستیکی (کمی) که بیشتر به طراحی شبکه و انواع مدل سازی های ممکن ریاضی با توجه به محدودیت ها و اهداف موجود همچون پاسخگویی به حداقل سطح معینی از تقاضا یا کنترل هزینه ها و پیشگیری تجاوز آنها از حدود تعیین شده مربوط می شود.

• مدیریت بحران و فازهای آن

مدیریت بحران یا مدیریت بلایا یا مدیریت اضطرار رشته ی اجتناب از ریسک و برخورد با ریسک است. هیچ کشور و هیچ جامعه ای از خطر و ریسک بلایا در امان نیست. بنابراین نیازمند به آمادگی، پاسخ و بازیابی در زمان وقوع بلایا می باشد. مدیریت بحران رشته ای است که شامل آماده سازی برای بلایا قبل از وقوع آن، پاسخ دهی بلافاصله بعد از وقوع و همچنین حمایت و بازسازی جامعه بعد از وقوع بلایای طبیعی یا ساخته ی بشر می باشد بدین منظور مدیریت بحران یا بلایا یا اضطرار یک فرایند پیوسته است از این رو داشتن طرح های اضطراری جامع و به طور پیوسته ارزیابی کردن و بهبود دادن طرح ها ضروری است]1[.

به اعتقاد فورمن و همکارانش]4[ مدیریت بحران بر روی کاهش آسیب پذیری انسان ها و مواد در اثر وقایع بحرانی تمرکز دارد و تلاش ها برای امداد و نجات فوری را تضمین می کند و از بازیابی موثر پشتیبانی می کند.

رویکرد های متفاوتی برای تقسیم بندی فازهای عملیات های مدیریت بلایا وجود دارد]6[. یکی از این رویکردها، فازهای عملیات های مدیریت بلایا را به چهار فاز تقسیم بندی می کند: پیشگیری، آماده سازی، پاسخ و بازیابی یا بهبود]7[. شکل (1-1) ترتیب این فازها را با شروع از بلایا نشان می دهد. اقدامات مناسب در تمام نقاط در چرخه منجر به آمادگی بیشتر، هشدارهای بیشتر، کاهش آسیب پذیری یا پیشگیری از حوادث در طول تکرار های بعدی چرخه می شود]1[. بسته به نوع و شدت بلایا مدت زمانی که هر فاز طول می کشد، متفاوت است. لازم به ذکر است که مراحل بالا به صورت یک چرخه تکرار می شوند]8[.

شکل (1-1) چهار فاز چرخه ی مدیریت بحران]1[

• چرخه مدیریت جامع بحران

بدون توجه به نوع بحران، مدیریت این وقایع عموما شامل 4 مرحله ترتیبی پیشگیری، آمادگی، پاسخگویی و بازسازی می باشد. پیشگیری اساس مدیریت بحران است و انجام اقداماتی جهت کمک به کاهش و یا جلوگیری از خطرات یک بحران می باشد. این مرحله به علت متمرکز شدن بر روی اقدامات پیشگیرانه بلند مدت برای حذف یا کاهش ریسک ها متفاوت از دیگر مراحل می باشد. فعالیت های آمادگی به مهیا شدن برای پاسخگویی مواقع وقوع بحران کمک می نماید. فاز پاسخگویی دربرگیرنده فعالیت هایی برای بسیج شدن خدمات و کالاها برای ناحیه بحران زده می باشد. بازیابی پس از یک بحران می تواند ماه ها و یا حتی سال ها بطول بیانجامد. خدمات و زیرساخت ها، تسهیلات، جان مردم و معیشت هزاران فرد ممکن است تا مدت ها تحت تاثیر بحران قرار گیرد. بطور خلاصه ماموریت مدیریت بحران در فاز پیش از بحران کاهش زیان های بالقوه، در فاز هنگام بحران واکنش و اعمال کمک فوری و در فاز پس از بحران ترمیم سریع و مناسب خرابی ها می باشد.

• فضای بشردوستانه

سازمان های حقوق بشر با سه اصل انسانیت، بی طرفی و انصاف (عدالت) زندگی می کنند. به عبارت دیگر، آنها به هر فردی که نیاز به کمک دارد، در هر جایی بدون تاثیر از اعتقادات متضاد با خود را کمک می کنند و هیچ گروهی از ذینفعان نهایی را بر دیگری ترجیح نمی دهند]9[. بشریت یعنی این که تمام درد و رنجی که در هر جا وجود دارد از بین برود. انصاف بیانگر کمک بدون تبعیض با اولویت نیازهای فوری است. بی طرفی بیانگر امداد بدون تعصب و وابستگی حزبی می باشد]10[. این اصول “فضا” را هم به صورت فیزیکی و هم به صورت مجازی تعریف می کنند، که توانایی انجام کارآمد وظایف در این فضا امکان پذیر باشد. می توان فرض کرد که یک ساختار مثلثی انعطاف پذیر و پویا داریم و شکل (1-2) بیانگر این ساختار است]9[.

شکل (1-2) ساختار فضای بشردوستانه]9[

از نظر فیزیکی، فضای بشردوستانه بیانگر یک منطقه ی آرام است که در آن غیر نظامیان و افراد غیر جنگی و پرسنل امدادی بدون اسلحه، آزادانه حرکت و فعالیت می کنند. رسیدن به اصول بشردوستانه در محیط های پیچیده اغلب بسیار مشکل است، خصوصا در موارد جنگ و درگیری نظامی]9[.

• محیط لجستیک بشردوستانه و چالش های آن

برخلاف لجستیک بخش عمومی، کارکنان بشردوستانه معمولا با ناشناخته ها مواجه هستند: چه هنگام، کجا، چه چیزی، چه مقدار، از کجا و در چه زمانی و اینکه در کوتاه مدت بحران پارامترهای پایه ای مورد نیاز برای استقرار یک زنجیره تامین کارا در سطح بسیار بالایی از عدم قطعیت می باشند. برای مثال در بحران سونامی سال 2004 بزرگترین چالش در مقابل تیم های لجستیک بشردوستانه پیچیدگی شرایط عملیاتی جهت کار، تامین کالا به نواحی آسیب دیده بود. بحران هزاران کیلوکتر از خط ساحلی در سراسر کشورهای هند، اندونزی، مالدیو و تایلند را تخریب نمود. دسترسی عادی به این قبیل از ناحیه ها پیش از بحران و در موقعیت عادی نیز بسیار سخت بود زیرا جاده ها اغلب نامناسب بودند و بعد از بحران زیرساخت های اصلی بکلی از بین رفتند. لجستیک بشردوستانه اغلب تحت سطح بالایی از عدم قطعیت برای تقاضا و کالاهای مورد نیاز کار می کند. در محیط لجستیک بشردوستانه کارکنان بشردوستانه اغلب با ذینفعان زیادی شامل تعداد زیادی از کمک دهندگان، واسطه ها، دولت ها، ذینفعان نظامی و نهایی مواجه هستند. نبود هماهنگی در میان سازمان های بشردوستانه در بحران عادی است بطوریکه می تواند صدها سازمان بشردوستانه جهت انجام عملیات های امدادی با دستورات سیاسی متفاوت، ایدوئولوژی ها و اعتقادات مذهبی متفاوت وجود داشته باشد. بزرگترین چالش در این خصوص هم تراز کردن این سازمان ها بدون توجه به اختیارات و اعتقادتشان می باشد]11[.

زنجیره تامین [1]یکی از علوم زیر بنایی در شکل گیری تولید و توزیع یک محصول یا خدمت است. مدیریت زنجیره تامین در یک سازمان اهداف زیادی را دنبال می کند که به عنوان نمونه می توان به کاهش حجم موجودی، سرعت در پاسخگویی به مشتری، افزایش میزان فروش، تامین بهینه و تسریع مواد اولیه، انتخاب تامین کنندگان برتر و در انتها کاهش هزینه ها اشاره کرد. بنابراین انجام پزوهش بر روی مدل های ریاضی به منظور انتخاب تامین کننده، ایجاد رقابت بین چندتامین کننده، در جهت بهبود کیفیت و کاهش هزینه، وجود محدودیت ظرفیت تولید تامین کننده، برآورده شدن تعهدات درحالت تامین کننده انحصاری و شرایط اقتصادی و اجتماعی جامعه، بسیار با اهمیت به نظر می رسد(آقایی، 1389). در این فصل علاوه بر ارائه کلیات و چارچوب کلی پژوهش، بیان مساله، اهداف تحقیق، جامعه آماری و همچنین سوالات تحقیق مورد بررسی قرار می گیرد.

 

1-2- بیان مسئله

 

یکی از وظایف اساسی واحدهای خرید، انتخاب و جذب تامین کنندگان مناسب و توانا جهت تهیه و فراهم نمودن احتیاجات سازمان است. وجود تعداد زیادی از تامین کنندگان با قابلیت­های مختلف، تصمیم گیری در مورد تعداد تامین کنندگان، ترکیب آنها، نحوه برقراری ارتباط و دیگر موارد مرتبط انتخاب آنها را با مشکل روبرو می­سازد. اهمیت این موضوع تا بدان جااست که برخی از شرکت­ها سیاست­ها و قوانین مدونی را جهت ارزیابی و انتخاب، تدوین کرده­اند (غضنفری و فتح اله،1385).

 

و از آن جایی که امروزه در شرایط رقابتی موجود در بازار که فشار زیادی بر روی سازمان­ها جهت دستیابی به هزینه­های کمتر می­باشد، دستیابی به محصولی با قیمت پایین و کیفیت بالا بدون اتخاذ تصمیمات مناسب در فرآیند تامین و همچنین رضایت­مندی تامین­کنندگانغیر ممکن به نظر می­رسد(کپری و میندل[3]، 2007).

 

علاوه بر آن دبر[4]و همکارانش در سال 2001 بیان کردند که امروزه سازمان­ها بیشتر به تامین کنندگان وابسته شده­اند، بنابراین پیامد­

 

های مستقیم وغیر­مستقیم تصمیم­گیری ضعیف، وخیم­تر جلوه می­کند. لذا تصمیمات مرتبط با استراتژی­ها و عملیات خرید، نقش تعیین کننده­ای در سود آوری ایفا می­کنند.

 

و نیز در پاسخ به افزایش رقابت، کوتاه شدن چرخه عمر محصولات و تغییر سریع سلایق مشتری، بیشتر شرکت هاتوسعه قابلیت­های بلند مدت تامین کنندگان را مورد توجه قرار داده­اند و این امر اهمیت ارزیابی و انتخاب تامین کنندگان را روشن می­کند(گارجیا و سو[5]، 2004).

 

در چنین شرایطی بخش خرید می­تواند نقش کلیدی در کارایی و اثر بخشی سازمان ایفا نماید و تاثیر مستقیمی روی کاهش هزینه­ها، سودآوری و انعطاف پذیری یک شرکت داشته باشدانتخاب تامین کنندگان مناسب می تواند به شکل چشمگیری هزینه های خرید را کاهش داده، قابلیت رقابت پذیری سازمان را افزایش دهد (کاظمی و زاهدی، 1388).

 

بنابراین ارزیابی تامین کنندگان قدم اول در مدیریت تامین کنندگان است که مجموعه پیچیده­ای از تصمیم گیری چند معیاره است. بر پیچیدگی این موضوع زمانیکه ارتباطات بسیار مهمی بین معیارهای ارزیابی در نظر گرفته شود اضافه می شود(لین[6]، 2009). انتخاب درست تامین کننده تنها به بررسی لیست­های قیمت محدود نمی­شود بلکه باید معیارهای زیادی را مد نظر قرار دهیم معیارهایی مانند هزینه، تحویل به موقع، کیفیت کالا وخدمات، حسن سابقه همکاری و غیره. در این مسائل ممکن است معیارها با هم در تضاد باشند(ازکک و تیریاکی[7]، 2011).

 

بنابراین فرآیند انتخاب تامین کننده فرآیندی است که طی آن کمپانی­ها همه کاندیدهای تامین کننده موجود را با توجه به معیارهای ارزیابی، ارزیابی می کنند و بهترین تامین کننده را در نهایت انتخاب می­کنند. بنابراین پروسه انتخاب تامین کننده ممکن است پیچیده شود(وو[8] و همکاران، 2009).

 

در حقیقت انتخاب تامین کننده صحیح یک تصمیم حیاتی با دامنه گسترده­ای از استنتاجات در یک زنجیره تامین است. تامین کنندگان نقش مهمی را در دستیابی به اهداف مدیریت تامین ایفا می­کنند. تامین کنندگان رضایت مندی مشتری را در زنجیره ارزش افزایش می­دهند. لیکن شراکت استراتژیکبا تامین کنندگانی که بهتر عمل می کنند باید درون زنجیره تامین ادغام شود تا بهبود عملکرد را در بیشتر جهات به وجود آورد(کومار[9] و همکاران، 2004).

 

از آنجایی که انتخاب تامین کنندگان مناسب می تواند در صرفه جویی اقتصادی و به عبارت بهتر در کاهش هزینه و از طرف دیگر در افزایش سود بسیار موثر باشد، بنابراین برنامه ریزی و پیاده سازی یک مدل ریاضی با در نظر گرفتن شاخص های تاثیر گذار، می تواند در جهت بهبود عملکرد یک سازمان مثمر ثمر واقع گردد. در شرکت یونیلیور تاکنون مدل ریاضی با این میزان توسعه ریاضی مدل تاکنون پیاده نگردیده بود. به رغم اینکه این شرکت از دو تامین کننده اصلی خودف یعنی محصولات شرکت پلاستکار و نیز محصولات ضد عفونی کننده و سفید کننده دامستوس به مقدار زیادی محصول در یافت می نماید ولی تاکنون هیچ مدلی در ارتباط با ارزیابی تامین کنندگان و اینکه از کدامیک و از هر کدام به چه میزان احتیاجات شرکت را برآورده سازیم، مورد مطالعه و بررسی قرار نگرفته است. به همین دلیل بر آن شدیم تا با انجام مطالعه موردی در شرکت مربوطه، تامین کنندگان آن را مورد ارزیابی قرار دهیم.

 

پس از مدل سازی مسئله فوق، مدل با استفاده از روش حل مسائل چند هدفه و روش ارائه شده توسط ترابی در سال 2008 حل شده و مقادیر متغیرهای تصمیم مسئله که همان تامین کنندگان منتخب و نیز مقدار بهینه تخصیص به هر یک از آنها است را مشخص می نماید. در پژوهش حاضر به منظور هر چه بیشتر روشن تر شدن مدل ارائه شده و نیز روش حل مورد نظر، یک مطالعه موردی در شرکت یونیلیور مورد بررسی قرار گرفت. جامعه آماری مورد نظر دو شرکت تامین کننده دامستوس و پلاست کار می باشند. از آنجایی که شرکت های مورد مطالعه از نظر دریافت دیتا های درخواستی همکاری لازم را داشته اند، بنابراین در این پژوهش می خواهیم به تخصیص محصولات دریافتی به هر یک از شرکت های مورد نظر به عنوان تامین کنندگان بپردازیم.

 

1-3- ضرورت خاص انجام تحقیق

 

 یكی از مباحث مهمی كه در دو دهه اخیر در ادبیات مدیریت مطرح شده است، مدیریت زنجیره تامین است. شرایطی كه باعث تعریف و ایجاد چنین نگرشی شده، افزایش روز افزون رقابت پذیری و تلاش سازمان‌ها برای بقاء می‌باشد، كه با افزایش ارتباطات و پیشرفت در تكنولوژی ارتباطات حاصل شده است. سازمان‌ها رمز بقاء را در ارضای نیازهای مشتریان می‌دانند. نیازها و علایق مشتری می‌تواند شامل كاهش قیمت، تحویل به موقع،‌ كیفیت مناسب و غیره باشد. مدیریت زنجیره تامین نگرشی است كه بر مبنای آن ارضای این نیازها نه فقط توسط واحدهای ارائه كننده خدمت به مشتری، بلكه توسط سایر تامین كنندگان نیز صورت می‌گیرد. از آنجایی كه تامین كنندگان قابل اعتماد، تولیدكنندگان را قادر می‌سازند كه هزینه موجودی كالا را كاهش و كیفیت كالا را بهبود بخشند، این مساله قابل درك است كه انتخاب مناسب تامین كنندگان و مدیریت موثر روابط با آنها، فاكتوری كلیدی در افزایش رقابت پذیری شركت‌ها است.در راستای پیاده‌سازی این فلسفه، انتخاب تامین كننده، در زنجیره تامین بعنوان یك مساله مهم مورد توجه قرار گرفته و تصمیم گیران را به این سمت سوق می‌دهد كه تكنیك‌ها و روش‌های معتبر برای انتخاب تامین كننده استفاده كنند. چرا كه انتخاب تأمین كننده مناسب، به طور قابل توجهی هزینه‌های خرید مواد اولیه و نیز زمان انتظار تا رسیدن محموله سفارش شده را كاهش می‌دهد؛ همچنین موجب بالا رفتن سطح رقابت پذیری مؤسسه می‌شود(غضنفری و فتح اله،1385).

 

1-4- جنبه نوآوری و جدید بودن تحقیق

 

از روش روش سازشی نوین ارائه شده تاکنون برای حل مسائل چند هدفه استفاده نگردیده است. در حقیقت در روش تاپسیس حداکثر فاصله لحاظ نمی گردد و در روش ویکور نیز ایده آل منفی لحاظ نمی گردد، در روش سازشی نوین به این دو ضعف پرداخته شده و آنها را جبران نموده است. همچنین در این پژوهش برای اولین بار از انتگرال چند گانه نیز برای محاسبه مقدار حداکثر فاصله از ایده آل های مثبت و منفی استفاده می گردد. علاوه بر این روش های ارائه شده در یک مطالعه موردی در شرکت یونیلیور پیاده سازی می گردد.

 

1-5- سوالات تحقیق

 

1) چگونه می توان با ارائه یک مدل چند هدفه به ارزیابی تامین کنندگان با توجه به ریسک موجود در زنجیره تامین پرداخت؟

 

3) کیفیت، رضایت مشتریان و هزینه های تامین محصول ارائه شده از تامین کنندگان چه تاثیری بر روی انتخاب و نحوه تخصیص دهی آنها می­گذارد؟

 

4) چگونه می توان به کمک یک روش سازشی یک مساله چند هدفه را به مساله یک هدفه نبدیل نمود؟

 

1-6- اهداف تحقیق

 

هر پژوهش و تحقیق به منظور خاصی صورت می گیرد. اهداف اصلی از انجام این تحقیق عبارتند از:

 

• ایجاد یک مدل ریاضی برای ارزیابی و انتخاب مناسب تامین کنندگان و تعیین میزان سفارش اقتصادی به هر یک از تامین کنندگان منتخب.

–   استراتژی انتخاب بهینه تحت شرایط ریسک و عدم قطعیت.

 

– ارائه یک روش حل بر مبنای یک روش سازشی برای یکپارچه سازی مساله چند هدفه به یک مساله برنامه ریزی تک هدفه.

 

• جامعه و نمونه آماری

جامعه آماری پژوهش حاضر کلیه کارکنان شرکت یونیلیور می باشند. در راستای تعیین حجم نمونه نیز از آنجایی که افراد دخیل در این پژوهش اندک بوده اند، از کلیه افراد نظر سنجی گردید.

 

1-8- روش جمع­آوری دادها

 

     جمع­آوری اطلاعات در این تحقیق شامل روش کتابخانه­ای شـامل مطالعه کتب، اسناد و مدارک و مقالات جمع­آوری گردیده و هم­چنین از اینترنت نیز برای جمع­آوری مبانی نظری و پیشینـه تحقیـق استفاده شده است. هم­چنین روش میدانی به منظور کسب نظرات خبرگان و کارشناسان مدیریت استراتژیک سیستم­های اطلاعاتی می­باشد.

     در فصل اول این پژوهش، به ارائه کلیات تحقیق، بیان مسئله و ضرورت انجام آن و سوالات تحقیق پرداخته خواهد شد. متدولوژی و مدل‌های پیشنهادی نیز در غالب نمودار ارائه گردیده است.

 

1-2 ضرورت انجام تحقیق

 

     شرکت‌ها در هر کسب و کاری، با گروه‌های مختلفی از مشتریان در ارتباط هستند. از این رو با توجه به منابع محدود، آنها باید مشتریان را بر اساس ارزششان رتبه‌بندی کنند تا بخش مناسبی از منابع بازاریابی را به مشتریان با ارزش­­تر اختصاص دهند و سود بیشتری کسب نمایند.

 

     با وجود این رقابت بالا، شرکت‌ها باید سعی در جذب مشتریان جدید و حفظ مشتریان با ارزش‌تر، با فعالیت‌های ارزش افزوده باشند. مدیریت ارتباط با مشتری، ارتباط شرکت با مشتری را برای رسیدن به سود بیشتر بهبود می‌بخشد (طبائی و فتحیان[1]، 2011). شرکت‌ها بسیاری از اطلاعات ارزشمند در مورد مشتریان و تجارب خرید گذشته­شان را دارند. استفاده از این اطلاعات به آنها کمک می­کند تا به بررسی منافع ، رضایت و وفاداری مشتری بپردازند. از این رو با استفاده از تکنیک داده‌کاوی و بخش­بندی مشتریان به گروه‌های مختلف، شرکت‌ها می‌توانند استراتژی‌های بازاریابی سودآوری داشته باشند.

 

1-3 بیان مسئله

 

     موضوع ارزش مشتری یک مسئله مهم در مدیریت ارتباط با مشتری است و روش­های متعددی برای پیدا کردن آن وجود دارد. در این تحقیق به ارائه یک متدولوژی جامع شامل سه مدل دو مرحله‌ای برای بخش‌بندی مشتریان بر اساس ارزش آنها می‌پردازیم. در این متدولوژی از دو پایگاه داده، شامل پروفایل شخصی مشتریان[2] و داده‌های معاملاتی[3] و استفاده می‌نماییم که در شکل 1-1 نشان داده شده است.

 

 

 

 

تعاملات مشتریان

 

 

پروفایل مشتریان

 

 

مدل 3

 

 

 

رتبه‌بندی بخش‌ها

 

 

ارزیابی و مقایسه مدل‌ها

 

 

داده‌های جمعیت‌شناختی

 

 

WRFM

 

 

مدل 2

 

 

مدل 1

 

 

پروفایل بخش‌ها

 

 

شکل 1-1 متدولوژی تحقیق

 

     در مدل اول از این متدولوژی، ابتدا بخش‌بندی را بر اساس داده‌های جمعیت‌شناختی از پروفایل مشتریان با استفاده از شبکه عصبی خود سازمانده انجام می‌دهیم، سپس به بخش‌بندی دوباره هر کدام از بخش‌های نتیجه گرفته شده از مرحله اول بر اساس داده‌های معاملاتی (RFM وزن‌دار شده) بنا بر الگوریتم K میانگین می‌پردازیم در این روش K بهینه را در هر خوشه با روش دیویس بولدین به دست می‌آوریم و در نهایت بخش‌های بدست آمده را بر اساس ارزششان رتبه‌بندی می‌کنیم. که در شکل 1-2 نشان داده شده است.

 

 

تعاملات مشتریان

 

 

پروفایل مشتریان

 

 

داده‌های جمعیت‌شناختی

 

 

بخش‌بندی با الگوریتم SOM

 

 

بخش‌بندی هر خوشه با الگوریتم K میانگین

 

 

WRFM

 

 

تعیین مقدار بهینه K برای هر خوشه بنا بر شاخص Davies Bouldin

 

 

تعیین وزن نسبی RFM بنا به الگوریتم AHP

 

 

شکل 1-2  اولین مدل توسعه داده شده جهت بخش بندی مشتریان بر اساس ارزش آنها

 

     در مدل دوم از این متدولوژی، ابتدا مشتریان را بر اساس داده‌های معاملاتی (RFM وزن‌دار) با استفاده از الگوریتم K میانگین بخش‌بندی می‌نماییم، در این روش مقدار K بهینه از قبل توسط شاخص دیویس بولدین تعیین می‌شود. سپس هر بخش به دست آمده از مرحله اول را بر اساس داده‌های جمعیت‌شناختی با استفاده از شبکه عصبی خود سازمانده دوباره بخش‌بندی می‌نماییم و در نهایت بخش‌های بدست آمده را بر اساس ارزششان رتبه‌بندی می‌کنیم. که در شکل 1-3 نشان داده شده است.

 

 

تعاملات مشتریان

 

 

پروفایل مشتریان

 

 

داده‌های جمعیت‌شناختی

 

 

WRFM

 

 

بخش‌بندی با الگوریتم K میانگین

 

 

بخش‌بندی هر خوشه با الگوریتم SOM

 

 

تعیین مقدار بهینه K بنا بر شاخص Davies Bouldin

 

 

تعیین وزن نسبی RFM بنا به الگوریتم AHP

 

 

شکل 1‑3 دومین مدل توسعه داده شده جهت بخش بندی مشتریان بر اساس ارزش آنها

 

     در مدل سوم از این متدولوژی، ابتدا مشتریان را با استفاده از شبکه عصبی خود سازمانده، بر اساس متغیرهای جمعیت‌شناختی و متغیرهای تراکنشی (RFM وزن‌دار) بخش‌بندی نموده سپس از تعداد خوشه‌ی بدست آمده (k) و مراکز خوشه‌ها به عنوان ورودی روش K میانگین برای بخش‌بندی دوباره مشتریان بر اساس متغیرهای جمعیت‌شناختی و تراکنشی استفاده می‌نماییم و در نهایت بخش‌های بدست آمده را بر اساس ارزششان رتبه‌بندی می‌کنیم. که در شکل 1-4 نشان داده شده است.

 

 

تعاملات مشتریان

 

 

پروفایل مشتریان

 

 

داده‌های جمعیت‌شناختی

 

 

WRFM

 

 

بخش‌بندی با الگوریتم SOM

 

 

بخش‌بندی  با الگوریتم K میانگین

 

 

K خوشه و  ها مراکز خوشه‌ها

 

 

تعیین وزن نسبی RFM بنا به الگوریتم AHP

 

 

شکل 1-4 سومین مدل توسعه داده شده جهت بخش بندی مشتریان بر اساس ارزش آنها

 

1-4 سوالات تحقیق

 

     در این تحقیق علاوه بر طراحی مدل به سوالات زیر پاسخ داده می‌شود:

 

– ارزش مشتریان بر اساس این مدل‌ها به چند بخش تقسیم­ می‌شود؟

 

– هر بخش از مشتریان دارای چه ویژگی‌هایی هستند؟

 

– کدام یک از مدل‌ها در مرکز اپل ایران کارایی بهتری را از خود نشان می‌دهد؟

 

1-5 روش و ابزار انجام تحقیق

 

     متغیرهای ورودی مورد استفاده در بخش­بندی، مرحله­ای از فرایند مدیریت ارتباط با مشتری[6] که بر آن تاکید می‌شود را نشان می‌دهد. متغیرهای جمعیت­شناسی و متغیرهای تراکنشی (RFM) شایع­ترین متغیرهای ورودی مورد استفاده در ادبیات برای خوشه‌بندی مشتریان است. متغیرهای جمعیت­شناسی که با تمام مراحل مدیریت ارتباط با مشتری در ارتباط­ هستند، نقش­شان در جذب مشتری اهمیت بیشتری دارد. از سوی دیگر، RFM اغلب در حفظ مشتری و توسعه آنها استفاده می‌شود. در این مطالعه هدفمان استفاده ترکیبی از این دو متغیر ورودی و تغییر ترتیب ورودشان برای بخش‌بندی مشتریان با استفاده از تکنیک­های داده‌کاوی شناخته شده­ی K میانگین و شبکه عصبی نگاشت خود سازمانده است.