بسم الله الرحمن الرحیم. الحمدالله رب العالمین و صلی الله علی محمدٍ خیر خلقه و خیر من نطق بلسانٍ عربیٍّ مبین و علی آله افضل بریّته من بعده.
و اما بعد:
سپاس خدایى را که هیچ سخنورى توانایى ستایش او را ندارد، و هیچ حسابگرى نمىتواند نعمتهایش را شماره کند، و کوشندگان جهان قادر نیستند حق او را ادا کنند. پروردگارى که افکار بلند، قدرت درک او را ندارند، و انسانهاى زیرک با همه هوش و استعدادشان نمىتوانند به کنه ذات او دست یابند. خدایى که صفاتش را پایانى نیست، و با صفات مخلوقاتش نمىتوان او را شناخت، و این مربوط به زمانى معین و یا طولانى نیست. او موجودات را با قدرت خویش آفرید، و با لطف و رحمتى که نسبت به بندگانش داشت، بادها را پراکنده ساخت، و توسط کوهها، لرزه زمین را مهار کرد. قدم اول در دین، شناخت پروردگار است.
توحید فصل مشترک تمام انبیاست و خداوند پیامبران مختلف خود را به میان ملتها فرستاده تا مردم را به یکتا پرستی آن هم بدون واسطه دعوت کنند. اما در گذر تاریخ تمامی ادیان به جز اسلام از این دایره خارج شده و از طرق مختلف از این موضوع منحرف گردیدهاند. توحید چیزی نیست جز اقرار به یگانگی خداوند و اخلاص در قبول بندگی او.
هنگامی که توحید دچارخدشه شود، رفتار مومن در ارتباط خالصانه با خداوند نیز دچار خدشه میشود که نتیجه‌ی عملی آن انحراف در احکام و اعتقادات است. با مقایسه میان اسلام ناب محمدیa و دیگر مذاهب اسلام به خوبی این تفاوت‌ها آشکار میشود..
یکی از وسیلههای بسیار واضح و مطلوبی که برای بررسی صدق ادعای مذاهب مختلف اسلام میتوان بهکار برد، مباحث توحیدی هست که راجع به صانع متعال مطرح میشود و از این طریق که اولین گام در شناخت دین میباشد و مقدم بر هر بحث دیگری نظیر نبوت، عدل، معاد، امامت و… میباشد؛ واضح است که اگر دین یا مذهبی در توحید دارای اعتقادات صحیحی نباشد، به سایر مسائل آن دین نیز توجهی نخواهد شد، چراکه بحث توحید هم اشرف مباحث دینی، و هم اهم مسائلی است که باید بررسی شود.
تعریف مسأله
ابن تیمیه در مبحث توحید و شرک و مراتب آن دیدگاه ویژه ای دارد. در باب توحید، او معتقد است مراتب توحید بر سه نوع است : توحید ربوبی، توحید الوهی، توحید در اسماءو صفات. و نیز در مبحث شرک معتقد است که شرک بر چهار قسم است که عبارتند از : شرک در دعا، شرک در نیت، قصد، اراده، شرک در طاعت و شرک در محبت؛ که بر اساس آن دیگر مذاهب اسلامی را مشرک میخواند. ما در این رساله به روش عقلی و نقلی و بر اساس آیات و روایات به بررسی این دیدگاه خواهیم پرداخت.
