.estp-changedby-essin a{color:#0040FF !important}

جرایم رایانه ای

1-1-4-1-تعریف لغوی: رایانه¹1 در لغت مترادف واژه لاتینComputer بمعنی محاسبه گر ، شمارنده و پردازش گر است.جرم را نیز مترادف بزه و به معنای « گناه ، خطا، جور و حیف»[1]دانسته اند؛²

1-1-4-2-تعریف اصطلاحی: کنوانسیون اروپایی جرایم محیط سایبر سیستم رایانه ای را در اصطلاح شامل هر گونه ابزار یا مجموعه ای از ابزارهای مرتبط و متصل به هم دانسته که مطابق با یک برنامه ،پردازش خودکار داده ها را انجام می دهد قانون تجارت الکترونیکی  ایرا ن نیز، سیستم رایانه ای را هر نوع دستگاه یا مجموعهای از دستگاه های متصل سخت افزاری- نرم افزاری دانسته که از طریق اجرای برنامه های پردازش خودکار داده پیام عمل می کند⁴⁵³ بند الف ماده یک لایحه مبارزه با جرایم رایانه اینترنت در تعریف سیستم رایانه ای مقرر می دارد؛« سیستم رایانه ای ،هر نوع دستگاه یا مجموعه ای از دستگاه های متصل سخت‌افزاری ـ نرم‌افزاری است که از طریق اجرای برنامه‎های پردازش خودکار داده عمل می‎کند.»

از جرم رایانه ای تعاریف گوناگونی ارائه شده است که در ذیل به پاره ای از آنها اشاره می نمائیم؛

• جرایم متضمن اعمال توام با بی مبالاتی یا حوادثی که موجب تخریب عملکرد سیستم کامپیوتر یا استفاده غیر قانونی از آن است،جرایم رایانه ای می باشد⁴⁵6⁴⁴⁴
• هر واقعه ای که توام با تکنولوژی کامپیوتر باشد و بواسطه آن بزه دیده متحمل خسارت

شود،جرم کامپیوتری است^565.7⁵⁵⁵⁵⁵⁵

• • سازمان همکاری و توسعه اقتصادی اروپا(E.C.D)در سال 1983 در تعریفی موسع از جرایم رایانه ای مقرر داشت؛سوء استفاده از رایانه ها شامل هر رفتار غیر قانونی ،غیر اخلاقی یا غیر مجاز مربوط به پردازش خودکار و انتقال داده ها است.

به نظر می رسد که تعاریف مذکور بسیار موسع و نارسا هستند.بنابراین در تعریف جرم رایانه ای می توان گفت که؛جرم رایانه ای عبارتست از هر فعل یا ترک فعلی که رایانه وسیله ارتکاب آن و برای آن مجازات تعیین شده باشد.

1-1-5:جرایم سایبر

از جمله موضوعات مرتبط با ادله الکترونیک، جرایم محیط سایبر و جرایم دنیای مجازی است.ادله الکترونیک ارتباط انکارناپذیری با پدیده های مجرمانه محیط سایبر دارد.زیرا، این جرایم را می توان به عنوان منبع و ماخذ بوجود آمدن بحث ادله الکترونیک بشمار آورد.بنابراین، از آنجا که بخش عظیمی از منابع ادله الکترونیک در امور کیفری را جرایم سایبرنتیکی تشکیل می دهد،در این اینجا به بررسی مفهوم و انواع این جرایم خواهیم پرداخت.

1-1-5-1-مفهوم جرم سایبر:

از اواسط دهه 90 میلادی نسل جدیدی از تکنولوژی رایانه ای (که در واقع باید آن را ماحصل تکنولوژی ارتباطی و اطلاعاتی نامید) تجلی پیدا نمود؛ بدین توضیح که رایانه ها در یک روند تکاملی بسیار سریع، به سیستم های رایانه ای متشکل از چندین سیستم که قابلیت ارتباط بین سیستم ها و شبکه های بین المللی را پیدا نموده‌اند، تبدیل شده اند.رایانه ها بوسیله شبکه ها روز به روز ارتباط گسترده‌تری پیدا نموده و از طریق مخابرات و ماهواره، هرگونه دریافت، انتقال، صدور علائم، تصاویر، صداها، نوشته ها و نشانه ها را مقدور ساخته است. لذا با توجه به این قابلیت شگرف تکنولوژی ارتباطاتی، تحول عظیم در دنیای ارتباطات و عصر تکنولوژی اطلاعات (IT) بوجود آمده است که از مشخصه های این فن آوری جدید شکل گیری ارتباط بین افراد، ملل دنیا در یک فضای مجازی و در محیط شبکه های بین المللی می باشد که به نوبه خود سهم به سزایی در تغییر شکل و کارکرد روابط اجتماعی دارد و به همان نسبت در تغییر الگوی ماهیت جرائم کلاسیک نیز تحول ایجاد نموده است.

1- رایانه ماشینی است که دارای ویژه گیهای خاصی است. دو ویژه گی مهم آن پردازش(بوسیله C.P.U: centeral processing unit) ذخیره سازی (بوسیله حافظه ی اصلی و جانبی)می باشد.اجزاء اصلی رایانه عبارتند از سخت افزار(قطعات الکترونیکی که هر یک وظیفه خاصی دارند و به هم متصل می شوند) ، نرم افزار و سیستم عامل.

2-معین محمد 1376 ، فرهنگ فارسی( تهران : انتشارات امیر کبیر، چاپ یازدهم) ،جلد اول، مدخل بزه .

3- بند و ماده 2 قانون تجارت الکترونیکی مصوب 1382.

4-دزیانی محمد حسن سال 1373 ، ابعاد جزایی کاربرد کامپیوتر و جرایم رایانه ای ،خبرنامه انفرماتیک، ،ش 58،ص 157.

5- همان ، ص 158.