.estp-changedby-essin a{color:#0040FF !important}
کودک باید در برخورد با احجام و بنا ها و همین طور در ارتباط و زندگی درون آن ها احساس راحتی، عدم ترس و آرامش کند. کودک با بهره گرفتن از حواس خود محیط و شرایط را دریافت کرده و متناسب با رشد ادراکی و استدلالی به درک محیط خود می پردازد. بعنوان نمونه تاریکی بیش از هر چیز دیگری به اضافه فرم های نا متناسب کودک را می ترساند. فضاهایی با رنگ های شاد و روشن و گاهی رنگ هایی با فرم های نامشخص مثل حالتی که در نقاشی با آبرنگ پدید می آید موضوعات رویایی و خیال انگیز را القا می کند و در کودک احساسی چون عاطفه ، رفیق ، مهربان ، رویایی و پرواز دهنده بودن را القا می کند.
همچنان که فضاها برای کودکانی با سن بالاتر طراحی گردد از رنگ های ملایم با مرزهای مشخص، جزئیات بیشتر در بنا و انحناهای نرم در طراحی فضا می توان استفاده کرد . ادراک فضا کار بسیار دشواری است. کودک باید در عین حال هم خود را از دنیای اطرافش تمیز دهد و هم این دنیا را تجزیه و تحلیل کند. این عمل را به وسیله شناختن اشیا اطرافش انجام می دهد.
تاثیر شرایط محیطی و کالبدی بر کودکان
خصوصیت اصلی محیط های فیزیکی، عناصر متغیری مانند نور، رنگ، صوت، حجم است . تحقیقات نشان می دهد که توجه به این عناصر می تواند به محیط های آموزشی بهتر منجر شود. در ادامه سعی شده تا این عناصر در راستای رسیدن به طراحی بهترمورد بررسی قرار گیرند.
رنگ
رنگ ها در شخصیت انسان ها ، به خصوص کودکان تاثیر بسزایی داشته، باعث ایجاد تجربه های هیجانی از قبیل شادی، خنده، غم ، اندوه ، آرامش ، تحریک پذیری ، سکون و هیجان می شود . در کودکان این خصیصه شدت می یابد ، آنان به سبب روح پاک و بی آلایش و شاد و پر طراوت خویش رنگ های زنده و مرکب که در ترکیبی مناسب با هم قرار گرفته باشند را ترجیح می دهند .
رنگ به عنوان عنصر تفکیک ناپذیر معماری تاثیر فراوانی بر روحیه و رفتار کاربران فضا ها و ساختمانها دارد و حالات روانی و عاطفی آنان را به شدت تحت تاثیر قرار می دهد. انسان پدیده های اطرف خویش را همراه با رنگ مشاهده می کند و نسبت به آن ها واکنش نشان می دهد ، رنگ ها هر یک حاوی پیامی خاص به بینندگان می باشند که این موضوع از قدیم مورد بررسی و تحقیق دانشمندان و روانشناسان بوده است (لوشر، ۱۳۹۳).
در مراکز پیش دبستانی رنگ فضاها و تجهزات آموزشی به دلیل شرایط سنی و روحی کودکان از حساسیت بیشتری برخوردار است . زیرا این امر می تواند باعث شادابی ، نشاط ، آرامش روانی ، تحرک و تلاش کودکان شود و فرایند یادگیری را افزایش دهد . همچنان که می تواند زمینه کسالت ، خمودی ، بی تحرکی ، عصبانیت ، اضطراب و افسردگی آنان را فراهم آورد . برای بهره وری مطلوب از رنگ در عملکرد فضاهای آموزشی و پرورشی و انتخاب مناسب ترین رنگ برای مراکز پیش دبستانی توجه به نکات ذیل ضروری است :
- رنگ موجب زیبایی می شود و زیبایی کودکستان از دیدگاه کودکان بررسی می گردد . مناسب ترین رنگ ، زیباترین و موثرترین آن ها از نظر کودکان است .
- رنگ کلاس کودکستان باید موجبات فعال شدن ذهن شاگردان را فراهم آورده و از ایجاد هیجانات تحریک کننده و یا ایجاد خستگی و کسالت جلوگیری نماید . در نتیجه رنگ به سبب پیدایش فضایی آرام و توام با فعال سازی ذهن کودکان شود .
- شرایط سنی وجنسیت کودکان درمیزان تاثیرپذیری آنها ازرنگهااثرمی گذارد .
- فضاهاواتاقهای مختلف درکودکستان کارکردهای متفاوت دارند .
- پیشنهاد یکرنگ خاص برای کودکستانها سراسرکشورامکان پذیرنیست، زیراشرایط اقلیمی گوناگون وتفاوت وضعیت آب وهوایی دراستانها ومناطق استفاده ازرنگهای مختلف را اجتناب پذیرمی سازد. در شرایط اقلیمی باید توجه به تاثیرات مختلف رنگ ها و حداکثر بهره وری از مناسب ترین رنگ را به عمل آورد.
- تاثیرگذاری رنگهابرانسان به پنج عامل به شرح زیربستگی دارد:
- تیرگی و روشنی: رنگ های تیره از جنبه بصری انسان پیشروی می کنند. به این سبب دیوارهای تیره رنگ، اتاق را کوچکتر و رنگ های روشن فضا را بزرگ تر نشان می دهند.
- سردی و گرمی: تجربه ثابت کرده انسان می تواند از طریق رنگ گرما یا سرما را بیشترحس کند. هر وقت با رنگ آبی یا سبز مواجه می شود احساس سردی و موقعی که رنگ نارنجی یا قرمز را می بیند گرما را احساس می کند.
- کمیت: دو عامل قدرت رنگی هر رنگ را مشخص می کند ، یکی میزان درخشندگی و دیگری کمیت یا وسعت سطح رنگ ، رنگ های با درخشندگی متوسط و کم در سطح وسیع غلیظ تر به نظر می آیند اما رنگ رقیق در سطح وسیع باز هم کم رنگ تر می شود.
- کیفیت: رنگ هایی که از تجزیه نور سفید حاصل می شوند دارای حداکثر درخشش هستند. این رنگ ها در مقایسه با ارزش غیر خالص خود دارای حالت پیش روی کننده هستند ، زرد خالص نسبت به زردی که با سفید یا سیاه ترکیب شده باشد معترض تر می نماید ، در پاره ای موارد هنگام تغییر ارزش رنگ رابطه کیفی به رابطه تیره و روشن یا سرد و گرم بدل شده و اثر فضایی رنگ تغییر می کند .
- مکان رنگ: بر حسب اینکه رنگ در سقف ، دیواره ها یا کف قرار داشته باشد ، اثرات خاصی در انسان به وجود می آورد که دقت در ویژگی آن ها واجد اهمیت است. رنگ های گرم یا روشن از بالا تحریک کننده ، از طرفین گرما بخش و در کف حالت بالارونده دارند. رنگ های گرم و تیره از بالا متین، از طرفین محدود کننده و در کف اطمینان بخش هستند.