.estp-changedby-essin a{color:#0040FF !important}

گردشگری تاریخی-فرهنگی: علاقه گردشگران به بازدید از میراث تاریخی یک جامعه و نیز آشنایی با فرهنگ جاری آن، این شاخه از تورسیم را ایجاد کرده است. در گردشگری تاریخی گردشگران علاقمندند از موزه‌ها، بناهای تاریخی و باستانی، بناهای مذهبی، معماری سنتی، گورستان قدیمی و.. بازدید به عمل بیاورند. حال آن که گردشگر فرهنگی تمایل دارد با گالری‌های هنر معاصر، جشنواره ای هنری، غذاها و نوشیدنیها، رقص‌های محلی، ادیان و مذاهب، صنایع دستی و پوشاک، زبان و گویش محلی منطقه مورد بازدید آشنا شود. گردشگر فرهنگی-ناریخی در واقع تجربه ای کیفی ناشی از تعامل میان وی و محیط مورد بازدید را بدست می آورد.

گردشگری انبوه: این شاخه از گردشگری بزرگترین بازار گردشگری را به خود اختصاص داده است. استفاده از سواحل دریاها، گذراندن اوقات فراغت، خارج و فارغ از زندگی معمول بودن اصلی‌ترین هدف این گروه‌هاست.آنها کمترین ارتباط را با مردم سرزمین مقصد برقرار می کنند و قادر خواهند بود بیشترین اثرات منفی را بر منطقه وارد کنند.

گردشگری ورزشی: فعالیت‌های این گونه از گردشگری می تواند شامل شرکت در رقابت‌های ورزشی، تورهای استفاده از امکانات ورزشی و شرکت در اردوهای آموزشی باشد که این شاخه از توریسم نیز رو به رشد است.

گردشگری درمانی: مردم بسیاری در سراسر جهان به منظور کسب آرامش و درمان به سفر می روند. این نوع از سفر‌ها سابقه بسیار طولانی دارد. چنانچه در قرن‌های پیش از میلاد شواهدی از سفرهای گردشگران رومی و یونانی به مناطق دارای چشمه‌های آب گرم و شفادهنده بدست آمده است. اغلب گردشگرانی که در زمره این گونه از گردشگری به حساب می آیند، به منظور بهره برداری از امکانات طبیعی به سفر می روند. لجن درمانی در کنار سواحل دریاها و دریاچه‌ها، استفاده از چشمه‌های آب گرم، هوای صاف و پاکیزه مناطق بکر طبیعی کوهستانی، استفاده از گیاهان دارویی و.. انگیزه‌هایی است که این نوع گردشگر را به خود جلب می کند.

گردشگری ماجراجویانه: ایجاد هیجان برای گردشگر مهمترین هدف گردشگری ماجراجویانه است و از فعالیتی ساده مانند دریانوردی بر روی یک قایق آموزشی تفریحی تا پایین آمدن با دوچرخه از ارتفاعات آلپ در اروپا را می تواند شامل شود. این شاخه از گردشگری با سرعت اعجاب انگیزی در حال رشد است.

گردشگری نوستالژیک: خاطرات و تجربه‌های ایام گذشته، عنصر برانگیزنده سفر برای مقاصدی است که فرد پیش تر در آن حضور دارد و به نوعی با ذهن و شخصیت او پیوند خورده است. سفر مجدد به این مقصدها زنده کننده آن یادها و گاه تسکین آلام انسان است.

گردشگری قومی: مطالعه و مشاهده آداب و سنن و روش زندگی یک قوم خاص می تواند انگیزه ای برای سفر گروهی از گردشگران محسوب شود. گردشگری با هدف آشنایی با اقوام چادرنشین یا کوچ رو، یکی از نمونه‌های بارز آن است.

گردشگری شهری: این شاخه از گردشگری را نمی توان به آسانی از سایر اقسام آن به ویژه گردشگری فرهنگی-تاریخی جدا کرد زیرا در بسیاری از موارد،استقرار و تفرج گردشگر همان محیطی است که در گردشگری شهری به آن تاکید می شود.

گردشگری مبتنی بر کسب و کار: این شاخه از گردشگری شامل سفرهایی می شود که مردم برای فعالیت‌های کاری و حرفه ای خود انجام می دهند. بازرگانان، محققان، اساتید دانشگاه و.. افرادی هستند که جزء این گروه از گردشگران قرار می گیرند.

 گردشگری مذهبی: یکی از قدیمی‌ترین بازارهای سفر، به این شاخه از گردشگری تعلق دارد. به این ترتیب در اقصی نقاط دنیا اماکن مقدس مذهبی به عنوان عامل جذب گردشگر، به یک مقصد گردشگری تبدیل شده اند.

 گردشگری مبتنی بر رویدادها: جشنواره‌هایی با موضوع خاص فرهنگ و معرفی یک مقصد گردشگری، مسابقات المپیک، جام جهانی، نمایشگاه‌های تجاری بین امللی، یادمان تاریخی، اجلاس‌های بین المللی و.. همه نمونه‌هایی از این نوع گردشگری محسوب می شوند.

گردشگری برای دیدار بستگان: هر چه کشوری مهاجر پذیر تر باشد حجم بیشتری از این شاخه از گردشگری را به خود اختصاص می دهد. اعضای خانواده برای کسب فرصت‌های شغلی بهتر، تحصیل، درمان، موقعیت اجتماعی مناسب تر و.. مهاجرت می کنند.

.estp-changedby-essin a{color:#0040FF !important}

آثار مثبت و منفی گردشگری

پژوهشگران بسیار زیادی در مورد نگرش جامعه محلی نسبت به توسعه گردشگری تحقیق کرده اند (Schroeder,1996:79) از این رو، مباحثی در خصوص نگرش جامعه محلی در مورد توسعه گردشگری به طور روزافزونی توجه دانشگاهیان، سیاستگذاران و مدیران صنعت گردشگری را به خود جلب کرده است (Zamani – Farahani and Ghazali,2008:1233). عمده ترین موضوع مورد بحث آنها کارآیی اقتصادی توسعه گردشگری و هزینه‌ها و مزایایش برای جامعه محلی است  (Hernandez et al., 1996).‌هال بر نقش و مشارکت ساکنان محلی در توسعه گردشگری تأکید می نماید(Hall, 2002:147).

  اثرات گردشگری بر جوامع میزبان

گردشگری اثرات گوناگونی بر مقصد و جامعه میزبان بر جای می گذارد. این اثرات طیف کسترده ای از اثرات اجتماعی – فرهنگی، اقتصادی، سیاسی یا زیست محیطی را شامل می شود. نوع و میزان اثرات گردشگری در یک مقصد از عوامل متعددی متاثر می شود، از جمله مهمترین این عوامل ویژگ‌های جامعه میزبان و میهمان و ماهیت فعالیت‌های گردشگری در مقصد است (ضیایی،۱۳۸۹ :۲۰۷). تجربه نشان داده است که هرجا گردشگری به طور اتفاقی و بدون وجود برنامه ریزی و راهبرد مشخص توسعه یابد، مشکلات زیست محیطی و اجتماعی متعددی ظهور پیدا می کند و در درازمدت مشکلات گردشگری بیشتر از فواید آن خواهد شد (خانی،۱۳۸۸ :۵۴). به طور کلی می توان مهمترین تاثیرات گردشگری بر جوامع میزبان را اینگونه بیان کرد :

توسعه صنعت گردشگری در مناطق روستایی باعث ایجاد اشتغال در هر دو بخش رمسی و غیر رسمی شده و همین عامل خود موجب افزایش درآمدهای ریالی و ارزی خواهد شد.

رفت و آمد گروه‌های اجتماعی مختلف و مسافران داخلی و خارجی با دیدگاه های گوناگون نه تنها باعث افزایش سطح فعالیتهای تولیدی، خدماتی و امکانات اشتغال می شود، بلکه باعث آشنایی مردم محلی با فرهنگ‌ها و باورها و رفتارهای اجتماعی یکدیگر می شود و همین عامل خود می تواند زمینه ساز تفاهم ملی و بین الملل شود.

گردشگری روستایی تقاضا برای صنایع دستی، هنرهای سنتی و فعالیتهایی را که نیاز به نیروی کار بیشتری دارند بالا می برد این فعالیت‌ها همان فعالیت‌هایی است که در محیط روستا مورد نظر است.

توسعه گردشگری در مناطق روستایی موجب افزایش قیمت کالاهها و خدمات، افزایش کاذب قیمت املاک و افزایش هزینه‌های زندگی می شود از دیگر تاثیرات منفی آن می توان ب فصلی بودن مشاغل ان، سودرسانی توسعه گردشگری به صاحبان زمین و سرمایه، دستیابی افراد غیر محلی به مشاغل دارای درآمد بالا و انصراف افراد محلی از انجام فعالیت‌های کشاورزی اشاره کرد.

ازدحام ترافیک، آلودگی، تغییر شکل چشم اندازهای طبیعی و مصرف بی رویه منابع از جمله آثار منفی ناشی از توسعه گردشگری محسوب می شوند.

گردشگری در برخی از مناطق شهری و روستایی مستقیما باعث تغییر کاربری اراضی می شود در مناطق دیگر با افزایش قیمت زمین بر فعالیت‌های کشاورزی تاثیر می گذارد و باعث بی رغبتی کشاورزان به فعالیتهای کشاورزی شده که در نهایت به تغییر کاربری اراضی کشاورزان منجر می شود.

از لحاظ زیست محیطی با توجه به ارتباط مستقیم گردشگران روستایی با محیط طبیعی، در صورت عدم مدیریت این فرایند، در بسیاری از موارد گردشگری می تواند به تخریب محیط زیست منجر شود بنابراین گردشگری روستایی موجب برانگیخته شدن حساسیتهای محیطی شده و برای پایداری گردشگری روستایی، حفظ محیط زیست و ارتقای آن از جمله اولین ضرورتها به حساب می آید. حتی از نظر وضیعت فیزیکی روستاها، حفظ بافتهای باارزش روستایی، مسکن سنتی و متناسب با اقلیم منطقه و شیوه‌های مختلف سکونت گزینی در گردشگری مورد تاکید است.

.estp-changedby-essin a{color:#0040FF !important}

کدهای اخلاقی در صنعت گردشگری

دامنه صنعت گردشگری تنها به عرضه کنندگان خدمات و مشتریان محدود نیست بلکه در بر گیرنده همه مردمی است که در مقصد گردشگری زندگی می کنند. بنابراین لازم است که جامعه ی میزبان و جامعه میهمان، ضمن آگاهی از وظایف اخلاقی خویش در مقوله گردشگری، نسبت به بروز رفتارهای صحیح یا مورد انتظار، اهتمام ورزند. متأسفانه علی رغم نیاز به تنظیم ضوابط اخلاقی گردشگری به صورت مکتوب که می تواند به فراخور نیاز هر کشور متفاوت باشد، بسیاری از کشورهای در حال توسعه از جمله ایران، نسبت به این امر مهم کوتاهی نموده اند. (تاج زاده نمین، ۱۳۸۳:۵). شناخت کدهای اخلاقی برای گردشگری می تواند چارچوب مرجعی را برای مسؤلین توسعه پایدار گردشگری در هزاره جدید تعیین کند. اعضای سازمان جهانی جهانگردی بر این باورند که ضوابط مذکور جهت کمک به حداقل رساندن اثرات منفی گردشگری بر محیط زیست و فرهنگ منطقه و نیز به حداکثر رساندن مزایا برای افراد مقیم در مقصدهای گردشگری، مورد نیاز است.

افزودن موضوع اخلاق به مباحث پایداری به این دلیل ضرورت دارد که نسل‌های آینده حق دارند میراثی را دریافت کند که از طریق آن حداقل به رفاهی دست یابند که نسل فعلی از آن برخوردار است. از این رو، نیاز به نوعی قرارداد اجتماعی و اخلاقی بین نسل‌های فعلی و آتی وجود دارد. در این جاست که موضوع عدالت بین نسلی مطرح می شود؛ این عدالت هنگامی امکان پذیر خواهد بود که سرمایه‌های اصلی انسانی یعنی منابع طبیعی، با دیدگاه آینده نگرانه، مورد استفاده قرار گیرند (رنجبران و زاهدی، :۱۳۸۵:۱۲۲).

در بعضی از متون مربوط به توریسم برخی از نویسندگان به مسئله اخلاق محیط زیستی اشاره کرده اند. آنها معتقدند که تصمیمات مربوط به مسائل محیط زیست، در قالب سیستم اقتصادی و با هدف رشد و توسعه اقتصادی اتخاذ می شود، در صورتی که باید یک چارچوب اخلاقی در نظر گرفته شود و سیستم اقتصادی در درون آن فعالیت کند (Hiltz & fitzgibbon , 1989:19). به گفته رئیس انجمن تور اوپراتورهای مستقل اروپا، زمان آن رسیده است که از محصولاتی که تجارت ما به آن وابسته است مراقبت کنیم. اگر همه دست به دست هم ندهیم و چاره ای نیاندیشیم، برای مناطقی که مشتریان ما برای دیدن آنها بی قرارند، ممکن است ظرف ۵ سال آینده دیگر هیچ مشتری نداشته باشیم مسلماً آن مناطق رویایی تخریب خواهند شد (Stark, 2002: 106) در رابطه با کدهای اخلاقی مشارکت ذی نفعان صنعت توریسم در موارد زیر ضروری است:

1. شناسایی و احترام به باورها، اعتقادات مذهبی، پوشش و سنت‌های جامعه ی میزبان
2. شناسایی و احترام به شیوه زندگی، ذائقه، رفتار، پوشش و انتظارات گردشگران (میهمانان)
3. احترام به حقوق بشر و عدالت ماورای جنسیت، کودکان، سالخوردگان، اقلیت‌های قومی و غیره
4. کمک به ترویج اقسام سودمند گردشگری از جمله فرهنگی، اکوتوریسم، روستایی و غیره
5. کاهش فشارهای حاصل از گردشگری بر محیط طبیعی بر اساس اصول توریسم پایدار
6. به رسمیت شناختن اکوتوریسم و تلاش برای اجرایی شدن آن به صورت صحیح و بر اساس اصول و ضوابط آن
7. متعهد بودن در قبال حفظ و احیای میراث فرهنگی

((www.world.tourism.org/projects/ethicts/principles

.estp-changedby-essin a{color:#0040FF !important}

 اطلاعات روستای افراچال

وجه تسمیه نام روستا

این روستا که در دامنه رشته کوه البرز واقع شده است به علت وجود درختان فراوان افرا و آب زیاد به این نام معروف شد. چون در این منطقه مراتع وعلفزار فراوان وجود داشت و دامداران در فصل پاییز وزمستان دامهای خود را به این محل می آوردند (آب ودرخت زیاد) به این نام مشهور شد. چون نسبت به روستای پرکوه که در ارتفاع بسیار زیاد واقع است این محل پایین تر بود و درخت افرا در اینجا زیاد است ا فراچال نامیده شد. در حال حاضر اگر مردم اجازه دهند که درختان محل بصورت خودرو رشد کنند و آنها را قطع نکنند یکی از درختانی که بسیار زیاد ؛دراین محل رشد ونمو می کند افرا می باشد می توان نتیجه گرفت که وجه تسمیه افراچال با درخت افرا مناسبت دارد.البته موارد دیگری هم ذکر شده است که در این مجال نمی­گنجد.

مردم روستا

میگویند مردم این محل در اصل از اهالی پرکوه هستند که برای کار کشاورزی در شالیزار این منطقه به این روستا می آمدند و چون فاصله ی این محل تا شالیزار کم بود وآنها ناچار بودند روزهای زیادی در این زمینه کار کنند لذا به مرور زمان در همین محل ساکن شدند و در فصل تابستان که هوای پرکوه بسیار خنک بود به آنجا می رفتند ؛.البته قرابت ونزدیکی که اکنون در بین مردم پرکوه و افراچال وجود دارد موید این مطلب است.البته عده ای از مردم هم که از شهرهای دیگر به اینجا آمدند و آب فراوان و زمینهای حاصلخیز آن را مشاهده کردند در همین جا مقیم شدند.

این محل و زمینهای اطراف در گذشته در اختیار اربابی به نام سرهنگ میرفخرایی بود؛ او که یک نیروی نظامی در دوره قاجار بود بر خلاف مالکان دیگر نسبت به رعیت خود بسیار رئوف و مهربان بود و در راه پیشرفت کشاورزی و وضع زندگی مردم محل توجه خاص داشت به همین دلیل است که بعد از سالیان دراز که از آن دوران می گذرد مردم هنوز از او به نیکی یاد می کنند اگر چه با اصل ارباب و رعیتی مخالف اند.

در سال ۱۳۴۵ اولین معلم به این روستا آمد که رفاکار نام داشت.بعد از او سپاهیان دانش آمدند که برای با سواد کردن دانش آموزان محل زحمات فراوانی کشیدند از جمله:محمد ابوذری از شهر میانه.ومحمودفروزان فر از شهر مراغه در سال ۱۳۵۸ در سمت شمال از طرف جهاد سازندگی مدرسه ای با همکاری مردم محل ساخته شد که سالیانی چند دانش آموزان در آن درس خواندند ولی در حال حاضر به علت مهاجرت مردم به شهر و نداشتن دانش آموز از طرف آموزش و پرورش دودانگه به خانه معلم تبدیل شده است واز امکانات رفاهی خوبی هم برخوردار است.در این محل با توجه به جمعیت کم حدود ۵۰۰ نفر ۷دکتر وچندین مهندس وبیش از بیست معلم با مدارک لیسانس و فوق لیسانس وجود دارند و سطح علمی مردم محل به لطف خدا بسیار بالا است.

 محصولات کشاورزی

در این محل انواع محصول کشاورزی از جمله گندم، جو،سیب زمینی،لوبیا آفتابگردان،کلزا،و…. کشت می شود بخاطر وجود خاک مناسب درختان سیاه ریشه از جمله :سیب،هلو،گیلاس،انجیر و….در این محل می رویند بخصوص انجیر که در منطقه دودانگه بی نظیر است.

 سد شهید رجایی

این سد بر روی رودخانه تجن بسته شده است حدود ۱۲۵ متر ارتفاع دارد و یکی از مناظر دیدنی شهر ساری می باشد که دارای اسکله تفریحی وقایق سواری و مجتمع تفریحی می باشد.در حال حاضر جاده ساری به دودانگه از این روستا میگذرد وحتی اگر از از ماشین پیاده نشوید می توانید تمام مناظر زیبای سد واطراف آن رامشاهده کنید.

معیشت محلی روستای افراچال ساری

 معیشت جامعه محلی

شغل اصلی مردم روستا کشاورزی  و دامداری می­باشد که جدیدا به­زنبورداری و باغداری نیز روی آورده­اند.

کشاورزی آنها شامل کشت گندم،حبوبات، سبزیجات،سویا و دانه‌های روغنی می باشد.

گله داری در چند خانوار به چشم می خورد و در کل ۱۵۰ گاو و ۵۰۰ گوسفند در روستا موجود است که علاوه بر استفاده لبنیات از آنها، پشم چینی هم میکنند که در قدیم برای فرش بافی و گلیم و جاجیم استفاده می کردند اما متاسفانه امروزه مرسوم نیست و فقط پشم آنها به فروش می رسد.

زمین‌ها شیب دار است و تراکتور و کمباین به سختی وارد زمین می شود و بیشتر شخم‌ها دستی انجام می شود و  باغداری اکثرا شامل درختان میوه است مانند ۱- گردو (نیاز به آب ندارد، حشره ندارد،مقرون به صرفه است). ۲- سیب سفید و سبز و قرمز (مشکل آن این است که حشره زیاد دارد) ۳- انار شیرین ۴- هلو و..

هر خانه این روستا حیاطی به متراژ  ۱۰۰۰ تا ۲۰۰۰ متر دارد که خانمها علاوه بر خانه داری معمولا به کشت سبزیجات، لوبیا سبز، نخود فرنگی و پیاز در حیاط منزل  مشغولند  و کارهای باغداری اصلی را آقایان انجام می دهند.

در سالیان قبل شالیزار هم در آنجا وجود داشته که اکثرا زمین‌های مسطح کنار سد بوده است اما پس از یک دوره بارندگی سیل آسا، شالیزارها به زیر آب رفتند که خود یکی از عوامل مهاجرت شالیداران به روستاهای دیگر بود.

 مشکلات مطرح شده توسط مردم روستا

• نبود آب شرب: با توجه به اقلیم مناسب منطقه و همجواری با سد سلیمان تنگه، متاسفانه آب شرب ندارند و آب رسانی با تانکر انجام می گیرد که جدیدا صحبت‌هایی از طرف مسئولین جهت لوله کشی آب انجام شده است.
• اوقات فراغت جوانان: با این که جوانان این منطقه از نظر سطح علمی و ورزشی در سطح خیلی خوبی هستند و در چند رشته ورزشی مدال آوردند اما امکانات ورزشی مناسبی در آنجا موجود نیست و بسیاری از جوانان به شهرها مهاجرت کرده اند.
• دولت تسهیلاتی جهت خرید کود و سم در اختیار کشاورزان و باغداران آن منطقه قرار نداده است.
• با توجه به این که منطقه جنگلی و کوهستانی است گراز و خرس وجود دارد و نگهداری زمین چه جانی و چه مالی هزینه بر است و دخل و خرج آنان با هم همخوانی ندارد و همین امر نیز باعث مهاجرت شده است و اکثراً افراد مسن و یا جوانانی که به زادگاه و یا خانواده حس مسئولیت داشتند در آنجا ساکن هستند.

.estp-changedby-essin a{color:#0040FF !important}

از آن جا که گردشگری روستایی می تواند به مثابه فعالیت فراگیر جهانی، و دیگری به عنوان تاکید بر توسعه سیاست‌های منطقه ای و محلی شناخته شود، بر این اساس تعریفی عام و حاصل از اجماع حوزه اندیشیدگی از گردشگری روستایی وجود ندارد. کنفرانس جهانی گردشگری روستایی گردشگری، (Rural Tourism Conference ,2006) گردشگری روستایی را شامل انواع گردشگری با برخورداری از تسهیلات و خدمات رفاهی در نواحی روستایی می داند که امکان بهره مندی از منابع طبیعی و جاذبه‌های طبیعت را همراه با شرکت در زندگی روستایی (کار در مزرعه و کشاورزی) فراهم می آورد.

گردشگری روستایی کلیه فعالیت‌ها و خدماتی است که توسط مردم، کشاورزان و دولتها برای تفریح و استراحت گردشگران و همچنین جذب گردشگران به نواحی روستایی ارائه می شود و می تواند شامل گردشگری کشاورزی، اُپرمن گردشگری، گردشگری مزرعه، گردشگری طبیعی و گردشگری فرهنگی و مانند آن باشد  و روستا را در ارتباط تنگاتنگ با گردشگری مزرعه و نهادینه کردن ارزش کشاورزی در جامعه روستایی می داند که البته مناطق تحت حفاظت مانند پارک‌های ملی و مناطق حفاظت شده را شامل نمی شود (Oppermann , 1996:38).

قلمرو گردشگری روستایی

بازدیدکنندگان از حومه شهر در فعالیت‌های متعدد و متفاوتی شرکت می کنند. تعدادی از این فعالیت‌ها مانند پیاده روی یا ارابه سواری در روزهای تعطیل است، که شکل‌های آشکاری از گردشگری است. این درحالی است که اشتغالات دیگر معمولاً تفریح یا ورزش فرض می شوند.

برای مثال، سرگرمی‌هایی چون کوهنوردی، بازدید از غارها، تماشای مسابقات ورزشی در حومه شهر، یا حتی رفتن به یک مکان عمومی یا رستوران، ممکن است جزو تفریح یا ورزش محسوب شود. در همان حال، هر گونه گردشگری که در نواحی روستایی جریان داشته باشد، گردشگری روستایی نیست؛ بعضی از فعالیت‌های گردشگری مانند ایجاد پارک‌ها یا شهرهای بازی با گردشگری روستایی رابطه اندکی دارند یا اینکه با محیط روستایی تفاوتی آشکار دارند. بنابراین، می توان گفت که قلمرو گردشگری روستایی، یا دامنه فعالیت‌ها یا شکل‌های جهانگردی که می تواند شامل گردشگری روستایی باشد، تا اندازه ای محدود است. دامنه آن با عواملی از قبیل مدت اقامت، مدت سفر، نوع فعالیت، نوع و اندازه تسهیلات یا جاذبه‌های مکانی و برداشت فرد از جهانگردی و روستا، محدود می شود. با وجود این، اگر تعریف گردشگری به طور کلی در مورد مقوله خاصی چون حومه شهر به کار برده شود، قلمرو گردشگری روستایی بسیار گسترده تر می شود.