:
هدف از این پژوهش رابطه بین رضایت زناشویی والدین و سلامت روان آنها برخود پنداره دانش آموزان دختر ناحیه 5 آموزش و پرورش شهر مشهد است. جامعه آماری مورد نظر در عبارت از کلیه دانش آموزان مقطع دبیرستان ناحیه 5 شهر مشهد است در سال تحصیلی 1394-93 تحصیل می کند. .با توجه به نمونه ها که وجود دارد تعداد حجم نمونه 250 نفر است.جهت جمع آوری داده ها ازسه ابزار عمده الف )رضایت زناشویی انریچ ب) پرسشنامه سلامت عمومی ج) خود پنداره بک صورت پذیرفت.
نتایج :بین رضایت زناشویی والدین و سلامت روان آنها برتوانایی های ذهنی دا نش آموزان ناحیه 5 آموزش و پرورش شهر مشهد رابطه وجود دارد.بین رضایت زناشویی والدین و سلامت روان آنها بر کار آمدی شغلی دا نش آموزان ناحیه 5 آموزش و پرورش شهر مشهد رابطه وجود دارد.بین رضایت زناشویی والدین و سلامت روان آنها جذابیت جسمی دا نش آموزان ناحیه 5 آموزش و پرورش شهر مشهد رابطه وجود دارد.بین رضایت زناشویی والدین و سلامت روان آنها بر مهارت های اجتماعی دا نش آموزان ناحیه 5 آموزش و پرورش شهر مشهد رابطه وجود دارد .بین رضایت زناشویی والدین و سلامت روان آنها بر مهارت های اجتماعی دا نش آموزان ناحیه 5 آموزش و پرورش شهر مشهد رابطه وجود دارد.بین رضایت زناشویی والدین و سلامت روان آنها بر عیبها و حسن ها دا نش آموزان ناحیه 5 آموزش و پرورش شهر مشهد رابطه وجود دارد.
کلید واژه: رضایت زناشویی –خود پنداره-سلامت روان-دانش آموزان –دبیرستان –ناحیه5
1-1بیان مسله :
ازدواج یکی از مهمترین رویدادهای زندگی انسان محسوب می شود که نه تنها در سلامت جسمی و روانی فرد موثر است بلکه نقش مهمی را در ورود انسان به دوره ی بزرگسالی بر عهده دارد(موسوی،1386).
با ازدواج،خانواده تشکیل می شود و نظام خویشاوندی شکل می گیرد و نسل بقا می یابد ازدواج موفق پایه و بنیان عالی برای ایجاد خانواده شاد و مستحکم است( زابو،ترجمه میر محمد صادقی1384).
ازدواج سنگ بنای خانواده و پاسخی جامعه پسندانه به یکی از نیازهای اساسی انسان ها برای تداوم نسل بشریت است.لزوم پایداری و تداوم محبت و تعلق انسان ها به یکدیگر از یک سو و حفظ اخلاق و روابط صحیح انسانها با یکدیگر و پرورش در محیط عاطفی سالم خانواده از سوی دیگر ضرورت ازدواج را بیش از پیش آشکار می سازد. و البته آسیب به خانواده به عنوان یکی از مهمترین نهادهای اجتماع موجب پیامدهای وخیمی در کل ساختار و نظام ارزشی فرهنگی یک جامعه خواهد شد(ثنایی،1375). به طور سنتی و معمول اساس تشکیل خانواده با ازدواج گذاشته می شود.همسر گزینی و پیمان زناشویی هر دو نشانه بالندگی و پیشرفت شخصی اند.گزینش همسر بی گمان یکی از مهمترین تصمیماتی است که در زندگی می گیریم(برنشتاین و برنشتاین،ترجمه نائینی و منشی 1380).
ازدواج بیش از هر ارتباط دیگری طرفین را مقید می سازد.همچنین زوجین از حق اشتباه کمتری برخوردارند آنچه دو نفرباید پیش از ازدواج بدانند این است که ازدواج مسأله ای نیست که همه بر آن اشراف داشته باشند.ازدواج قدم گذاشتن در یک شراکت کاری است که معمولا جزئیات نحوه برخورد با مشکلات احتمالی به صورت کتبی ذکر می شود(گلاسر وگلاسر،ترجمه نیکو و برازنده ،1383).
امروزه زندگی انسان ها در تمامی ابعاد دستخوش تغییرات سریع و شگرفی شده است.زندگی زناشویی نیز از این قاعده مستثنی نیست.اهداف،نقش ها ،وظایف و نحوه شکل گیری ازدواج در طول زمان تغییر یافته است(برنشتاین و برنشتاین،ترجمه نائینی و منشی،1380).
آنچه مسلم است روابط خوب به سادگی به دست نمی آید،بلکه به دست آوردن آن مستلزم تلاش مداوم و آگاهانه است. جرج لوینگر می گوید :آنچه در ایجاد یک رابطه زناشویی خوب یا هر نوع رابطه ی رضایت بخش مهم است،میزان هماهنگی و تناسب شما با همدیگر نیست بلکه مهم آن است که چگونه با ناسازگاری ها مقابله می کنید(کلینکه،ترجمه محمد خانی،1380). فردی که از نظر روانی سالم باشد زندگی زناشویی خوبی را خواهد داشت .زناشویی خوب به معنی آن است که تمام نیازهای روانی و جسمانی جنسی در محیط خانواده تامین شود.سلامت روانی یکی از عوامل مهم در رضایت زناشویی است ). انسان موجودی اجتماعی است و نیاز پیوستگی یکی از نیازهای مهمی است که او را به سمت ارتباط با دیگران سوق می دهد . برایند ارضای نیازهای گوناگون و متعدد زیستی ، روانی ، عاطفی و اجتماعی موجب تمایل به برداشتن اولین گامهای زندگی اجتماعی در انسان گردید ، یعنی زندگی در کنار و همراه با جنس مخالف به ذهن آوردن پیشینه تمایل به جنس مخلف و سوق دادن ذهن به انگیزه این رفتار موید آن است که انسان از ابتدا علاوه بر ارضای نیازهای فیزیولوژیایی در پی ارضای نیازهای ، روانی ، عاطفی و اجتماعی خود نیز بوده است . فرشته فرخ دوست و همکاران (بررسی روابط درون خانواده با تکیه بر موقعیت های اجتماعی و فرهنگی در انسجام خانواده ها ) رضایت مندی زناشویی را اینگونه تعریف می کند : (( رضایت مندی زناشویی را بیشتر به صورت نگرش ها یا احساسات کلی فرد درباره همسر و رابطه اش تعریف می کنند یعنی رضایت مندی زناشویی یک پدیده زناشویی یک پدیده درون فردی از همسر و رابطه است . چنین تعریفی از رضایت مندی زناشویی نشانگر آن است که رضایت مندی یک مفهوم تک بعدی و بیانگر ارزیابی کلی فرد در رباره همسر و رابطه اش است . رضایت مندی زناشویی پیامد توافق زناشویی است و به صورت درونی احساس می شود . اصطلاح توافق زناشویی رابطه مناسب زن و شوهر را توصیف می کند .در رابطه با توافق بالا هر دو زوج به گونه ای رفتار ، تصور ادراک می کنند . که گویا نیازها و انتظارهایشان بر آورده شده و چیزی وجود ندارد که در رابطه شان خلل ایجاد کند .در ازدواج بدون توافق زناشویی مشکلات موجود میان زوجین به حدی زیاد است که آن ها را از احساس بر آورده شدن نیازها و انتظارات باز می دارد اغلب زوج ها جایی بین این دو انتها قرار دارند و زمینه هایی از توافق و نبود توافق را تجربه می کنند .رضایت مندی زناشویی یک مفهوم کلی است که در وضعیت مطلوب روابط زناشویی احساس می شود . از طرفی رضایت مندی زمانی اتفاق می افتد که روابط زن و شوهر در تمامی حیطه ها بهنجار گزارش می شود لوینسون و همکاران در سال1962 سلامت روان را این طور تعریف کرده اند که سلامت روان عبارت است از این که فرد چه احساسی نسبت به خود و دنیای اطراف ،محل زندگی و اطرافیان دارد خصوصا با توجه به مسئولیتی که در مقابل دیگران دارد چگونگی سازش وی با در آمد خود و شناخت موقعیت مکانی و زمانی خویش حائز اهمیت است(میلانی فر،1382).از نظر کاپلان و سادوک در سال1991 ،سلامت روان همان حالت بهزیستی و این احساس در فرد است که می تواند با جامعه کنار بیاید و موقعیت های شخصی و ویژگی ها اجتماعی برای او رضایت بخش است .(پور افکاری 1373).سلامت یک خانواده باعث تربیت و پرورش کودکان سالم می شود .این سلامت از ابعاد روانی و جسمی را در بر میگیرد به عنوان مثال اگر کودک در محیطی سرشار از مهر و محبت بزرگ شود مسلما در سن بلوغ درگیر خیلی از مسائل نمی شود. یکی از ابعاد که خانواده در شکل گیری آن نقش دارد خود پنداره یا حرمت خود است . خود پنداره نه محصول فرد به تنهایی و نه محصول خانواده است، كه تركیبی از هر دو است. چگونگی رفتار ما ریشه در نگاهمان نسبت به خودمان دارد. باید به این نكته تاكید كرد كه چنین تصویری می تواند با افزایش سطح خودآگاهی فرد نسبت به توانایی هایش، به تصویری مثبت و كارآمد تبدیل شود و در پی آن رضایت و لذت او … با وجود تفاوت جسمی با دیگران افزایش می یابد به تعبیر روانشناسانه، توانایی فرد در شناخت خود و آگاهی از خود به عنوان موجودی متمایز را (خود آگاهی) و پاسخ به سوال (من كیستم؟) همان چیزی است كه خود پنداره نامیده می شود. هر چه پاسخ افراد به سوال (من كیستم؟) دقیق تر باشد، فرد از توانایی خودآگاهی بیشتری برخوردار خواهد بود درا ین دیدگاه خود (Self) محصولی اجتماعی است گروهی از روانشناسان اجتماعی كه خود را (تعامل گرایان نمادین) یا كنش متقابل نمادی می نامند، معتقدند كه افراد بر اساس اینكه دیگران در مورد آنها چه نظری دارند یا با آنها چگونه رفتار می كنند، در مورد خود اظهار نظر می كنند با توجه به موارد ذکر شده بر آن شدیم بررسی کنیم بین رضایت زناشویی والدین و سلامت روان آنها برخود پنداره دانش آموزان دختر ناحیه 5 آموزش و پرورش شهر مشهد رابطه وجود دارد ؟
1-2 -اهمیت و ضرورت پژوهش:
خانواده یک نظام اجتماعی و از ارکان جامعه را به نوعی کوچکترین سلول اجتماعی می باشد که از مناسبات قانونی و شرعی بین زن و شوهر تشکیل می گردد و وظیفه والدین مراقبت از فرزندان و تربیت آنها، برقراری ارتباطات سالم اعضای خانواده با هم و کمک به استقلال کودکان می باشد. از طرفی به اعتقاد جمعی از روان شناسان، مهمترین ابزار انسان برای رسیدن به سعادت خوشبختی خود پنداره مناسب می باشد. فقدان خود پنداره یا احساس خوب نسبت به خودوتماس با دیگران خود را به صورت خجالت، شرمندگی، خود بینی اغراق آمیز و نیاز به خود نمایی و تمایل شدید به تمجید و تاکید دیگران بروز می دهد(فرهادی، 1384).
به اعتقاد برخی از روان شناسان، هنگام وجود احساس ناراحتی و فقدان شادمانی، خود پنداره افراد کاهش می یابد، به عبارت دیگر ، بین شادمانی وخود پنداره ارتباط علی متقابل وجود دارد.
رفتار و ویژگیهای شخصیتی والدین تحت تاثیر رویدادهایی است که درسالهای زندگی برای آنها اتفاق می افتد از این رو برای درک فرایندهای روانی آنها یعنی ادارک، الگوهای تفکر، انگیزه ها، هیجانها تعارضها و شیوه های مقابله با آن بایستی بدانیم که این فرایندها از کجا سرچشمه می گیرند و چگونه با گذشت زمان تغییر می کنند.
واکنش همه والدین در مقابل فرزندشان یکسان نیست، ولی به طور کلی می توان پذیرفت که قریب به اتفاق والدین کودکان در مقابل فرزندشان به نحوی واکنش ازخود بروز می دهند که نوع و میزان این عکس العمل ها با توجه به جنبه های شخصیتی آنها، زمان بروز واکنش و … با یکدیگر متفاوت می باشد، لذا تمام والدین احتیاج به نوعی کمک دارند تا بتواند ابتدا به طور کامل با مشکلاتشان را با افراد متخصص داشته باشند و از این مهم جز با آگاهی و اطلاع دقیق و مستدل از مسائل و مشکلات والدین دارای فرزند معمول و بررسی وضعیت روانشناختی والدین مسیر نمی گردد با توجه به اینکه وضعیت روانشناختی والدین به طور مستقیم و غیر مستقیم بر شکل گیری رفتار کودکان و مناسبات اجتماعی خویش تاثیر اساسی دارد بسیار حایز اهمیت خواهد بود که بدانیم که والدین این کودکان دارای چه ویژگیهای شخصیتی بوده و چه تفاوتهایی با یکدیگر دارند تا از این رهگذر داده های دقیق تری جهت استفاده از روشهای مشاوره و توانبخشی و درمان فراهم آورده و زمینه های لازم جهت اقدامات خاص و اساسی در ابعاد مشاوره، انجمن اولیاء و مربیان، کودکان استثنایی،آموزش خانواده و …. فراهم گردد.
نتایج این پژوهش می تواند برای والدین، مربیان و….که مسئول تعلیم و تربیت کودکان هستند الهام بخش باشد یا به احساسات و نیازهای کودکان توجه نموده و در زمینه ی کمک به خود پندار کودکان و سلامت عمومی و رضایتمندی والدین گام بردارد.
1-3-اهداف تحقیق:
هدف کلی: رابطه بین رضایت زناشویی والدین و سلامت روان آنها برخود پنداره دانش آموزان دختر ناحیه 5 آموزش و پرورش شهر مشهد
تعیین رابطه بین رضایت زناشویی والدین و سلامت روان آنها برخود پنداره دانش آموزان دختر ناحیه 5 آموزش و پرورش شهر مشهد
تعیین رابطه بین ارتباط والدین و سلامت روان آنها برخود پنداره دانش آموزان دختر ناحیه 5 آموزش و پرورش شهر مشهد
تعیین رابطه بین رضایت زناشویی والدین و اضطراب آنها برخود پنداره دانش آموزان دختر ناحیه 5 آموزش و پرورش شهر مشهد
تعیین رابطه بین رضایت زناشویی والدین و افسردگی آنها برخود پنداره دانش آموزان دختر ناحیه 5 آموزش و پرورش شهر مشهد
تعیین رابطه بین رضایت زناشویی والدین و سلامت روان آنها بر مهارت های اجتماعی دا نش آموزان دخترناحیه 5 آموزش و پرورش شهر مشهد
تعیین رابطه بین رضایت زناشویی والدین و سلامت روان آنها بر عیب ها و حسن ها دا نش آموزان دختر ناحیه 5 آموزش و پرورش شهر مشهد
[1]-Zabo.
[2]-Lovinnger.G