:

معدن فیروزه نیشابور در 55كیلومترى شمال غرب شهرستان نیشابور واقع شده است. فیروزه بعنوان یك كانى ثانویه در نتیجه تاثیر محلولهاى سطحى بر سنگهاى آذرین دوران سوم در نواحى با آلتراسیون[1] و درزه ها و شكستگى های ثانویه تكتونیكى[2] تشكیل شده است. كانى سازى آن به سه شكل: رگچه و رگه، جانشینى و پركننده حفرات مى باشد. سنگ فیروزه بر اساس شكل و رنگ به انواع مختلفى تقسیم می شود.

سابقه بهره برداری از رخنمون معدن فیروزه نیشابور به 3000 سال قبل مى رسد كه آثار فعالیتهاى معدنكارى قدیمی بصورت غارهای كوچك و بزرگ در محدوده اطراف معدن دیده مى شود. بهره بردارى از معدن به شكل كنونى از سال 1332شروع شده است. كاهش و بعضا” اتمام استخراج فیروزه در كارگاههاى استخراجى، توقف ادامه پیشروى تونل اصلى، كاهش طرحهاى اكتشافى جدید و تعدیل نیروى انسانى، باعث ركود فعالیت معدن كاهش تولید و همچنین نزول كیفیت فیروزه استخراجى شده است. بواسطه شهرت و اهمیت جهانى فیروزه نیشابور، اشتغال زایى، رونق صنعت فیروزه تراشى.، انجام سرمایه گذارى هاى جدید در قالب طرحهاى اكتشافى با هدف رشد و شكوفایی صنایع معدنى ضرورى به نظر مى رسد بدین منظور برخى از نواحى كانى سازى بكر فیروزه با ذخیره و كیفیت قابل قبول جهت اجراى طرحهاى اكتشافى و استخراجى توصیه می گردد.

در حال حاضر دو طرح اكتشافى شامل چاه اكتشافى غار سبز واقع در تونل اصلى با هدف دست یابى به كانى سازى احتمالى فیروزه در محدوده زیر كارگاههاى قدیمى غار سبز، و تونل اكتشافى میل قره خالى واقعدر تونل قره دم براى رسیدن به نواحى بكر احتمالى واقع در زیر مجموعه كارگاههاى قدیمى قره دم در حال اجرا مى باشد.

غار عبد الرزاقى واقع در شمال شرق تونل اصلى از قدیمى ترین و بزرگترین نقاط معدنكاری شدادى فیروزه محسوب می شود. ادامه پیروى

 

 تونل اصلى برای رسیدن به نواحى كانى سازى بكر در زیر غار عبدالرزاقى در صورت حل مشكلات موجود امكانپذیر است. درغیر اینصورت پس از بررسیهاى فنى و اقتصادى، حفر تونلى از سطح زمین جهت دستیابی به ذخایر احتمالى فیروزه مرغوب در زیر غار مذكور و غارهاى مجاور، پیشنهاد مى گردد. شروع مجدد عملیات اكتشافی داخل چاه معدنى شماره 2 واقع در تونل اصلى معدن براى دستیایى به ذخایر احتمالى فیروزه در زیر كارگاههاى استخراج شده ركوب كه از گسترش سطحى و ارتفاعى قابل توجهى برخوردارند، توصیه مى گردد.

1.کلیات طرح:

1-1 تاریخچه

فیروزه یکى از قدیمى ترین کانى هاى شناخته شده با عنوان گوهر است .در کتاب هاى باستان شناسى غربى عنوان گردیده است که این کانى اولین بار در چهار دستبند جسد مومیایى شده یکى از شاهزادگان مصرى که مربوط به پادشاه دوم اولین سلسله حکمرانى مصر مى باشد،دیده شده است .فیروزه توسط مصریان و سومرى ها همراه با سایر سنگ هاى قیمتى ،بسیار مورد استفاده بوده است .بزرگترین معدن گزارش شده معدن فیروزه سینیا و قدیمیترین معدن فیروزه در وادى مغارا[3]در ناحیه سینیا[4] است .این معدن قدیمى براى مدت دو هزار سال ،در خدمت فراعنه مصر بوده است .در اواسط قرن نوزدهم که این معدن مجدد مورد بررسى قرار گرفت ،کار بر روى این معدن قدیمى ،تا اوایل قرن حاضر از سر گرفته شده است. هندیان و مردمان کلمبیایى ،این کانى را به صورت دانه تسبیحى و آویز مورد استفاده قرار مى دادند.

تصویر 1-1 نمونه ای از سنگ فیروزه

2-1 بیان مسئله

فیروزه و صنایع مرتبط آن در همه جا ارزش و اهمیت زیادی برخوردار است.از آنجایی که این سنگ قیمتی به کشورهای مختلف به خصوص کشور های عربی صادر می شود بسته بندی شکیل و مناسبی ندارد و صاحبان صنایع برای بسته بندی آن از کاغذهای معمولی و مدل های پیش پا افتاده استفاده می کنند.برای حل این مسئله به دنبال راه حل های جدید هستیم تا بتوانیم با یک بسته بندی متفاوت وجذاب بر ارزش آن بیفزاییم و آن را پر اهمیت تر جلوه دهیم ،با این کار به ملت هایی که این سنگ قیمتی را تهیه می کنند بفهمانیم که ما برای حفظ صنایع ملی خودمان می کوشیم و اهمیت و خواص این سنگ را کشف می کنیم.

1-2-1 فیروزه چیست؟

یك آلومینیوم فسفات آبدار مس است.فیروزه به معنای سنگ تركی است، پس از استخراج رگه‌های این سنگ از معادن برای تراش، آن را ابتدا به كشور عثمانی (تركیه حاضر) فرستاده و سپس قسمت عمده آن از طریق جاده ابریشم به كشورهای مختلف صادر می‌شد. از این رو اروپاییان كه برای نخستین بار این سنگ را در عثمانی مشاهده كردند، نام آن را سنگ تركی نهادند. با توجه به شرایط بسیار سخت تشكیل فیروزه، تنها منبع شناخته شده این سنگ گرانبها تا زمان‌های طولانی معادن فیروزه نیشابور بود كه برخی از انواع آن از كیفیتی استثنایی برخوردار بودند. جهت درك اهمیت جواهرات خصوصا فیروزه در روزگار گذشته تنها اشاره به این نكته كه بخش قابل‌توجهی از فیروزه‌ها و لاجوردهایی كه به‌طور گسترده در مقبره‌ها و تابوت فراعنه مصر به‌كار رفته از ایران در آن زمان صادر شده است.با توجه به اینكه در ساختمان فیروزه مقادیری آب وجود دارد، در صورتی كه فیروزه در جای گرم و خشك نگهداری شود به‌تدریج آب خود را از دست داده و رنگ آن كمرنگ خواهد شد. از این رو سنگ‌های فیروزه نیشابور به سبب داشتن رنگ عالی، سختی بالا و وجود مقادیر كم آب در ساختمان فیروزه، از كیفیتی خاص برخوردارند.

 تصویر1-2ﻧﻤﺎﻳﻲ ﻛﻠﻲ ارﺗﻔﺎﻋﺎت ﻣﺤﺪوده ﻣﻌﺪن ﻓﻴﺮوزه ﻧﻴﺸﺎﺑﻮر

2-2-1 آب و هوای منطقه

ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻛﻠﻲ ﻣﻲ ﺗﻮان ﮔﻔﺖ ﻛﻪ آب و ﻫﻮای ﺷﻬﺮﺳﺘﺎن ﻧﻴﺸﺎﺑﻮر ﺑﻪ دﻟﻴﻞ داﺷﺘﻦ اﺧﺘﻼف ارﺗﻔﺎع ﻓﺮاوان ﺑﻴﻦ ﻧﻘﺎطﻣﺨﺘﻠﻒ آن ﺑﺴﻴﺎر ﻣﺘﻨﻮع اﺳﺖ .وﻟﻲ ﻣﻴﺎﻧﮕﻴﻦ دﻣﺎی ﺳﺎﻟﻴﺎﻧﻪ اﻳﻦ ﺷﻬﺮﺳﺘﺎن در ﻳﻚ دوره 24 ساله در حدود 14.5 درﺟﻪ ﺳﺎﻧﺘﻲ ﮔﺮاد اﻧﺪازه ﮔﻴﺮی ﺷﺪه اﺳﺖ .ﺑﻌﻼوه ﻣﻲ ﺗﻮان ﮔﻔﺖ ﻛﻪ آب و ﻫﻮای ﻣﻌﺪن ﻓﻴﺮوزه ﺑﻪ ﻋﻠﺖ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻦ در داﻣﻨﻪ رﺷﺘﻪ ﻛﻮه ﺑﻴﻨﺎﻟﻮد ﺳﺮد ﺗﺮ از ﻣﻴﺎﻧﮕﻴﻦ دﻣﺎی ﺷﻬﺮﺳﺘﺎن اﺳﺖ .وزش ﺑﺎد در اﻏﻠﺐ اﻳﺎم ﺳﺎل در اﻳﻦ ﻣﺤﺪوده دﻳﺪه ﻣﻲ ﺷﻮد و ﺑﺎ رش ﺑﺎران ﻣﻮﺳﻤﻲ در ﻓﺼﻮل زﻣﺴﺘﺎن و ﺑﻬﺎر اﻏﻠﺐ ﺑﺎﻋﺚ اﻳﺠﺎد ﺳﻴﻼب در ﻣﺤﺪوده رودﺧﺎﻧﻪ ﻫﺎی و آﺑﺮاﻫﻪ ﻫﺎ ﻣﻲ ﮔﺮدد.

 3-2-1 وضعیت اجتماعی

  در نزدیکی معدن فیروزه دو روستای معدن علیا و سفلی قرار دارند که مجموعاً دارای حدود 350 خانوار سکنه می باشد . به علت کمبود بارندگی در این منطقه ، کشاورزی رونق چندانی ندارد و اندک آبی که از قنات های کوچک منطقه بدست می آید صرف آبیاری باغات گردو و انگور و کشت صیفی جات می گردد . به علاوه در سال هایی که بارندگی مناسبی وجود دارد می توان مزارع نسبتاً نخود و هندوانه را در منطقه مشاهده کرد که به صورت دیم کاشته شده اند . دامداری نیز در این منطقه به صورت سنتی دیده می شود که عمدتاً به صورت نگهداری گوسفند می باشد . به صورت کلی می توان  گفت که زندگی مردم این منطقه وابساته به صنعت فیروزه بوده و قریب به اتفاق آن ها یا در معدن فیروزه شاغل هستند و یا به تراش سنگ فیروزه و خرید و فروش آن اشتغال دارند .

 4-2-1 اسناد تاریخی

اسناد تاریخی و باستان شناسی فراوانی برای قدمت فیروزه در ایران یافت شده است . در حفاری های شهر سوخته سیستان که مربوط  به 2300 سال پیش می شود مقادیر زیادی فیروزه ، عقیق و لاجورد کشف شده است . ولی قدیمی ترین آثاری که از فیروزه کشف شده است مربوط به حفاری های اخیر آقای دکتر کاراژیان و گروه همراه ایشان در محدوده شهر قدیم نیشابور می باشد . در این حفاری اسکلتی مدفون مربوط به یک زن حدود 45 ساله در میان بقایای یک لایه تاریخی یافت شده است که یک قطعه فیروزه سوراخ شده در نزدیکی کمر اسکلت شناسایی شده است . آزمایش روی استخوان ساق پای این اسکلت مطلق به4360 سال پیش از میلاد را نشان می دهد که قدیمی ترین نمونه فیروزه تراشیده کشف شده در حال حاضر می باشد .

  تصویر1-3ﭘﺸﺖ و روی ﻓﻴﺮوزه ﺗﺮاﺷﻴﺪه ﺷﺪه و ﺳﻮراخ ﺷﺪه ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ 4360 سال قبل از میلادو ﻣﺤﻞ ﺷﻨﺎ ﺳﺎﻳﻲ آن در ﻛﻨﺎر اﺳﻜﻠﺖ

       5-2-1 دﻟﻴﻞ ﻣﻨﺤﺼﺮ ﺑﻪ ﻓﺮد ﺑﻮدن ﻓﻴﺮوزه ﻧﻴﺸﺎﺑﻮر

 با وجود آنکه در سال های اخیر و با کشف معادنی در ایالات متحده آمریکا و چین ، این کشور ها در حجم تولید فیروزه از ایران سبقت گرفته اند ولی بی تردید مرغوبترین و با ارزش ترین فیروزه در جهان کماکان متعلق به معدن فیروزه نیشابور می باشد . دلیل تمایز فیروزه نیشابور از دیگر فیروزه های موجود در جهان رنگ بی نظیر و منحصر یه فرد آن است . به صورتی که در اغلب نقاط جهان فیروزه نیشابور را با نام اختصاصی فیروزه آبی می شناسنند . امروزه معدن فیروزه نیشابور سالیانه 40 تن سنگ خام فیروزه تولید می نماید که در تاریخ چندین هزار ساله آن کم نظیر می باشد .

3-1 تعریف مشکل

سنگ فیروزه از مشهورترین سوغات شهرستان نیشابور به شمار می آید که شهرت جهانی دارد و از این رواولین ارتباط مشتری با کالاهای غیر نفتی از طریق بسته بندی است و این در حالی که بسته بندی مناسبی برای صادرات این کالا در نظر گرفته نمی شود و این امر موجب شده که شهرت جهانی فیروزه نیشابور دربازارهای جهانی کاهش یابد.

:

نمایش نامه نویسی طنز، به روز کردن آن و به عبارتی نو آوری در آن در کلیه عوامل نمایش اعم از مکالمه، حرکت، ساختار، شخص بازی، از یکدیگر تفکیک ناپذیر است و در صورت آفرینش متن طنز نمایشی بدون در نظر گرفتن مسائل روز، قدرت نمایشنامه در طرح لبخند ضعیف و لحظه ای می شود. مطمئناً با کسالت مخاطب همراه است. و از آنجائیکه طنز ارتباط تنگاتنگ با فرهنگ هر ملت دارد و هر ملتی به فکر پیشرفت خود و آینده است و هر پیشرفتی مستلزم تغییر افکار مردمان آن سرزمین است. بنابر این نیاز، تغییر افکار متفکرین به خصوص نویسندگان طنز در نمایش نامه می تواند به موفقیت این هدف مردمی نقش به سزایی داشته باشد.

و با شناخت اصول شناخته شده سنتی شیوه های طنز آوری علاوه بر شناخت فرهنگ و پس از آن شیوه های مشخص شده طنز با به روز آمد کردن آن می توان یک نمایشنامه طنز مردم پسند کامل به وجود آورد.

حرفهای دیروز که باعث خنده می شد امروزه خنده دار نیست. اگر یک لطیفه چند بارتوسط یک نفرشنیده شود.  میزان خنده آوری آن لطیفه کاهش می یابد. بنابر این نویسندگان طنز می بایست به فکر طنز نو باشند.

 

طرح موضوع:

ادبیات نمایشی یا دراماتیک از انواع مهم ادبیات است که به دو نوع کمدی و تراژدی تقسیم می شود. در نوع کمدی اثر نمایشی است که توجه بیننده را به خود جلب کرده و باعث سر گرمی می شود و هدف کمدی خنده و تفریح است اما در واقع مسائل جدی در پرده شوخی مطرح می شود.

معادل کمدی در ایران را در بخش نمایش های سنتی مثل بقال بازی، نمایش تخته حوضی و سیاه بازی داریم که برای ایجاد روحیه ایی شاد و

 

 خنده در بین مردم اجرا می شود. با تاکید بر اینکه خنده تعادل آدمی را حفظ می کند نیاز بشر به پرداخت طنز و شوخی بااهمیت است.

همه ما مایل هستیم در زندگی موفق باشیم. و موفقیت بیشتر از هر چیز به سلامت روح و جسم مرتبط است و نمی توان تاثیر خنده و شوخی را در این سلامت روان انکار کرد.

بنابر این خندیدن و شاد بودن رسیدن به موفقیت است و اگر نویسندگان طنز مردمان را شاد کنند علاوه بر آنکه در سلامت آنها نقش دارند در موفقیت آنها نیز تاثیر گذار می باشند.

کار خوب آن است که تبسمی از شادمانی بر چهره دیگری ظاهر کنیم محقق بر آن است که به طنز نویسی بهای بیشتری بدهد طنز پرداز بیش از هر چیز بیننده ایی دقیق است و باید بداند طنز پردازی با طنز پرانی متفاوت است او باید متوجه ویژگی های متغییر جامعه که برای مردم به عنوان مشکل مطرح است باشد. محقق در این تحقیق میخواهد با شیوه های طنز آوری و بسط این موضوع اثر گذاری در توجه بیشتر به طنز نویسی ادبیات نمایشی معاصر ایران داشته باشد و شیوه های جدید طنز آوری را به همراه خلاقیت و راهکارهای جدید طنز نویسی ارائه دهد.

پژوهش حاضر بر آن است پس از شناخت اصول سنتی نمایشنامه نویسی طنز ایران، که درطنز نویسی نمایش  کاربردزیادی دارد. به نویسنده توصیه می کند با شناخت این اصول وچگونگی استفاده ازقدرت تفکر وخلاقیت درنوشتن نمایشنامه طنز نوآوری داشته باشد.وباافزایش طنزپرانی به میزان کافی از کسالت نمایش  نامه برای مخاطب بکاهد.

 

فرضیه پژوهش:

با مطالعه ای از آمار نمایشنامه های چاپ رسیده در دوره معاصر به فقر طنز در نمایش نامه های مکتوب پی برده می شود و این فقر با ساده انگاری طنز و بی توجهی به آن همراه است و چه بسیاری از نمایش نامه های مکتوب به جای طنز آفرینی و نو آوری در آن با مطالب کسل کننده تکراری خواننده را بی توجه تر به نمایش نامه طنز کرده است اگر قرار است نمایش نامه ای از شلیک خنده برای مخاطب دور باشد بهتر است نام خود را به عنوان طنز حذف کرده و به عنوان یک نمایش نامه بامزه و جالب معرفی شود.

1-چگونه می توان با شناخت شیوه های طنز نویسی سنتی در عوامل نمایش به شیوه های نو از طنز نویسی دست یافت؟

2-چگونه می توان با شناخت طنز پرانی میزان خنده آوری یک نمایش را می توان  افزایش داد؟

3-چگونه نویسنده می تواند با استفاده از تفکر واگرا خود به سوی یک طنز کامل برود؟

 

روش تحقیق

در این مطالعه با توجه به موضوع و ویژگی های آن، اساس کار، به روش کتابخانه ای نهاده شده است. و از منابع مکتوب کتاب، مقاله، پایان نامه استفاده شده است و بدنه اصلی تحقیق مبتنی بر شیوه ی توصیفی– تحلیلی می باشد.

 

پیشینه تحقیق

طنز در ایران

طنز در ایران بیشتر در شعر نمود پیدا کرد. و حافظ و عبید زاکانی در این راستا ظهور داشته اند. که بیشتر طنز زیر پوستی و رندانه را در بر می گرفت.

در دوره مشروطه طنز بیشتر سیاسی و اجتماعی بود و هجو روز به روز رشد می کرد و طنز از میان اشعار دربار به میان مردم راه پیدا کرد.

طنز از شعر به روزنامه ها آمد. روزنامه نسیم شمال که توسط اشرف الدین گیلانی با سروده های طنزش به چاپ می رسید و در میان مردم محبوبیت زیاد داشت.

سفر طنز در ادبیات نمایشی به صورت مکتوب، سفر تدریجی بود. زیرا نمایش نامه های طنز به خصوص نمایش نامه های سنتی به صورت بداهه انجام می گرفت.

طنز بازتابی از افکار درونی آگاهانه و ناآگاهانه طنز پرداز را شامل می شود که طی بازتاب شرایط فرهنگی و اجتماعی و سیاسی، دوران زندگی او را در بر می گیرد. و بازتابی اعتراض گونه  را به نمایش می گذارد.

بانگاهی به انگشت شمار بودن طنز نویسان نمایش ایرانی و کتاب های چاپ شده به کم توجهی در بررسی شیوه طنز پردازی در ادبیات نمایشی ایران دست می یابیم و این سابقه بررسی و پیشینه برای طنز کشورمان به کاستی و کم توجهی صاحب نظران و نویسندگان طنز را به ادبیات در راستای نمایش طنز می رساند نویسندگان متن طنز نمایشی آنقدر انگشت شمارند که حتی با دارا بودن یک متن نمایش آنها را در زمره طنز نویس ایران قرار داده اند.

نمایشنامه نویسان طنز در سال 1310 تا 1320، میرزا فتحعلی خان آخوندزاده، میرزاده عشقی،میرزآقاتبریز ،حسن معاصر، رضا کمال شهرزاد، حسن مقدم، ذبیح بهروز، سید علی خان نصر و صادق هدایت (فقط با یک نمایشنامه طنز با نام افسانه آفرینش) به عنوان اولین نمایشنامه نویسان طنز در ایران در اولین دهه هجری شمسی نام برده می شوند و بهرام بیضائی، علی نصریان، غلام حسین ساعدی، بیژن مفید و اکبر رادی و سپس پس از انقلاب عباس نعلبندیان. محمود استاد محمد، محمد چرمشیر، فرهاد آئیش، حمید امجد، حسین کیانی، علیرضا نادری، کوروش نریمانی، نادر برهانی وند، جلال تهرانی، حسن وارسته، محمد یعقوبی به عنوان نمایشنامه نویسان طنز  نام برده شده اند این آمار در همایش تخصصی سومین جشنواره بین المللی تئاتر اصفهان طی مقاله ای با نام تکنیک خنده و طنز در آثار ادبیات نمایش سال 1384 توسط عبدالرحمن عزیز گفته شده است و در این خصوص مقاله هایی نیز به صورت جزئی به طنز ایران توسط داوود فتحعلی بیگی، علی نصیریان قطب الدین صادقی، فرهاد ناظر زاده کرمانی، یداله آقا عباسی و … پرداخته شده است. و از این مقاله ها در پایان نامه استفاده شده و در منابع این پایان به صورت کامل نام برده شده است. طنز به دلیل اینکه می بایستی به روز نوشته شود تا اثر گذاری عمیق خود را در مخاطب داشته باشد. بنابر این نیاز به پژوهش های تازه و نگاه ها و بررسی های تازه دارد. تا بتواند به درستی نقش خود را در ذهن مخاطبین ایفا کند.

:

 

            آدمی به حکم فطرت خویش، نوع دوستی و دیگر خواهی را ارج می‌نهد و از تماشای رنج بینوایان آزرده خاطر می­گردد و جان خویش را با یاری محرومان آرامش میبخشد. تاریخ و فرهنگ، آئین ما با وقف و خیر اندیشی واقفان و بیدار دلانی در آمیخته است که نام وی را بر صحیفه ایثار و رادمردی رقم زده­اند (شاکر ، 1373 ص87).

 

             انسان امروز همچون نیاکان خویش به خوبی در یافته است بسیاری از معضلات که در زمینه‌های مختلف گریبان­گیر مردم یک جامعه است تنها از طریق دستگاه­های اجرایی قابل حل نبوده و مشارکت و معاضدت و یاری خود مردم را می­طلبد. اگر وقف در جامعه نهادینه شود افراد خیر و نیکوکار بخش قابل توجهی از کمبودها و تنگناهای جامعه را خودشناسی کرده و اموال و دارایی­های خود را داوطلبانه در جهت رفع آن‌ها به کار خواهند بست. متاسفانه این نهاد‌های مردمی با وجود برخورداری از قدمت و سابقه پر افتخار تاریخی آن گونه که شایسته است فراگیر نشده و نقش و  تأثیرات فرهنگی و تربیتی آن در ابعاد گوناگون تا حدودی مکتوم و مستور مانده است. در اجرای برنامه‌های بلند مدت و میان مدت توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی، آنچه ذهن برنامه ریزان را بیشتر به خود مشغول می­کند، محدودیت‌های منابع در مقابل مصارف بی حد و حصر است. در نتیجه کشورهایی در این امر موفق خواهند بود که بتوانند از تعدد و تنوع مالی برخوردار باشند. در کشور ما درآمدهای بالقوه موقوفات در صورت شناسایی کامل بهرهبرداری بهینه می‌تواند به طور مستقیم و غیر مستقیم بخشی از نیازهای کشور را تامین کند. یکی از ابعاد وقف بعد اقتصادی آن است در این تحقیق سعی شده است گوشه‌ایی از وقف با رویکرد اقتصادی آن مورد توجه قرار گیرد ( خمینی، 1376).

 

وقف بارزترین و روشن ترین مصداق احسان، انفاق، صدقه جاریه، تعاون و باقیات صالحات است که منشا خدمات فراوان اقتصادی، رفاهی، و بهداشتی در جامعه گردیده است. وجود صدها درمانگاه، بیمارستان، مدرسه و … در سراسر کشورهای جهان شاهد و گواه آن است( دریکوند، 1386).

 

با این اوصاف بدیهی است توصیه فرهنگ وقف و تلاش برای دست یابی و موفقیت آن در ابعاد مختلف اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی به عنوان یکی از مسائل و دل مشغولی‌های مسئولان و صاحب نظران در کشورهای اسلامی و برخی کشورهای غیر اسلامی می­باشد( ارجمند نیا، 1380،ص 10).

 

 

 

فصل اول: کلیات پژوهش

 

1-1 تعریف مسئله و اهمیت آن

 

وقف که درآن اصل مال یا ملك می­ماند و منافع و عواید آن در امور عام­المنفعه مصرف می­شود در ساماندهی زندگی فردی و اجتماعی نقش فراوانی دارد.

 

نماد وقف در ادوار گذشته نیز وجود داشته و پس از اسلام با  تأثیر از جهان­بینی اسلامی به صورت جهت دار مطرح می­شود. هم­چنان که در

 

 صدر اسلام نیز مسبوق است بسیاری از موقوفات نه تنها به عنوان پشتوانه اقتصادی نظام اسلامی محسوب می­شوند بلکه در کم کردن فاصله طبقاتی و نهایتا تامین عدالت اجتماعی نقش مؤثری را ایفا می­کند. در مجموع با نهاد وقف که در آن مالکیت خصوصی به نوعی مالکیت عمومی تبدیل می­شود مراکز مختلف آموزشی، فرهنگی، بهداشتی و اقتصادی ایجاد می­گردد که این امر در شهرنشینی جوامع که از مؤلفه­های توسعه اقتصادی است نقش قابل توجهی دارند؛ و به شهرها نوعی برجستگی دینی، تاریخی و اقتصادی خواهد بخشید و توسعه را همراه با عدالت اجتماعی به ارمغان خواهد آورد( شاکر 1373، ص 87 ).

 

براساس  تأثیری که فرهنگ وقف در ماندگاری و پایایی توسعه اقتصادی دارا می­باشد می‌تواند در پیشبرد اهداف توسعه پایدار نقش موثری را ایفا نماید.  توسعه پایدار در حقیقت ایجاد تعادل میان توسعه و محیط زیست است. توسعه پایدار چهار جنبه دارد: پایداری در منابع طبیعی ، پایداری سیاسی، پایداری اجتماعی و پایداری اقتصادی، در حقیقت توسعه پایدار تنها بر جنبه زیست محیطی اتفاقی تمرکز ندارد بلکه به جنبه­های اجتماعی و اقتصادی آن هم توجه می­کند .توسعه پایدار محل تلاقی جامعه، اقتصاد و محیط زیست است( دانشنامه حقوق اقتصادی ، 1391، ش 1).

 

یکی از عوامل مهم توسعه و پیشرفت در هر جامعه آموزش و پرورش است. تاریخ آموزش و پرورش در ایران به دوران­های باستانی و آریایی­های نخستین می­رسد. در دوره مادها، کودکان و نوجوانان راه و رسم زندگانی و کار و جنگاوری را درخانه و قبیله می­آموختند. آموزش رسمی مخصوص روحانیان بود و مردم دیگر از خواندن و نوشتن بی­بهره بودند. در دوران هخامنشی آموزش رسمی ویژه موبدان، شاهزادگان و دولتمردان بود. اما چون در آیین زرتشت آموزش و پرورش مهم شمرده می­شد، مردم ایران اخلاق و مهارتهای سودمند را به فرزندان خود آموزش می­دادند . در دوره ساسانی فرهنگ و تمدن ایرانی به شرق و غرب گسترش یافت اما هنوز هم آموزش به گروهی خاص محدود می­شد (مستوفی، 1377، ص3).

 

با ورود اسلام به ایران تحولاتی در نحوه آموزش به وجود آمد. با توجه به اهمیتی که اسلام به شریعت و عدالت اجتماعی و تجلی ارزشهای انسانی نهاد موجب گسترش و ارتقاء سطح آموزش برای اقشار مختلف جامعه گردید( فصل نامه تاریخ اسلام ، 1391 ، ش5).

 

ازجمله مواردی که پس از ورود اسلام به ایران مورد توجه قرارگرفت هنر و معماری ایران است. با توجه به رویکرد عدالت محوری اسلام و اینکه تمام افراد جامعه می‌توانند به طور یکسان از امکانات جامعه بهره مند شوند، بناهای عام­المنفعه و عملکردهای جدید به وجود آمد که از جمله می‌توان به فضاهایی مانند: مساجد، آب انبارها، حمام و کاروانسراها و… اشاره کرد. وجود این فضاها و عملکردهای جدید باعث ایجاد هنر و معماری نوین گردید که با ارتقای معماری گذشته و به کارگیری اصول مبانی اسلام هنر و معماری ایرانی اسلامی را شکل داد (خطیبی، 1390).

 

مساجد، مدارس و حوزه­های علمیه جزء اولین فضاهای آموزشی بوده­اند، حوزه‌های علمیه از آن دسته فضاهایی بودند که محل اسکان و تحصیل دانش آموختگان توامان در یك مجموعه قرار داشت. این گونه فضاها طی سال­ها با به وجود آمدن مؤسس ات و مجتمع‌های دانشگاهی ارتقاء یافت اما همواره معایب و کاستی‌هایی به همراه داشته­اند.

 

حال با توجه به مباحث یاد شده سوال این است که چگونه می‌توان با بهره­وری از رویکرد اقتصادی توسعه پایدار بر اساس فرهنگ وقف موجب ارتقای سطح آموزش و بهبود مجموعه‌های دانشجویی شویم؟

 

1-2 اهمیت و ضرورت انجام تحقیق

 

انجام تحقیق در هر زمینه علمی، به دلایل مختلفی صورت می‌گیرد، از جمله این دلایل می‌توان به گسست دانش در آن زمینه یا نبود تحقیق جامع اشاره کرد. تحقیق حاضر از جمله تحقیقات بکر و جدید است که تا بحال انجام نشده است و ضروری است که به آن پرداخته شود.

 

تاکنون موضوع وقف و موقوفات از ابعاد مختلفی چون فقهی، حقوقی، قضایی و اعتقادی بررسی شده و بعضی از پژوهش­ها بر تأثیر آن‌ها بر محیط­های شهری و روستایی تأكید دارند. اما در زمینه تأثیر وقف در نظام آموزشی به ویژه شهر شیراز پژوهشی صورت نگرفته است. در پژوهش حاضر این موضوع به شكل مبسوط و كامل با مؤلفه­های تحقیق بررسی شده است.

 

از دیگر دلایل اهمیت تحقیق در ارتباط با موضوع مورد مطالعه، نیاز به ارتقای سطح آموزش و بهبود مجموعه‌های دانشجویی و برآورده کردن آن از طریق توسعه پایدار بر اساس فرهنگ وقف است.

 

1-3 اهداف تحقیق

 

1-3-1 اهداف کلی:

 

هدف اصلی از طراحی شهرک دانشجویی، علاوه بر اینکه پاسخگوی نیازهای ساکنین در مقیاس شهری– کشوری است، موجب زنده نگاهداشتن هنر اصیل ایرانی در شهر شیراز می‌گردد.

 

طراحی این مجموعه با هدف احیای فصل مشترک فرهنگ وقف و معماری و معرفی و انتقال این میراث از گذشتگان به نسل­های آینده.

 

ایجاد مکانی جهت رسیدن به یک کیفیت محوری در فضای معماری که سبب ایجاد بهبود شرایط آموزشی در چهارچوب فرهنگ وقف و توسعه پایدار اقتصادی می‌شود.

 

1-3-2 اهداف اختصاصی:

 

این مجموعه علاوه بر آموزش و ایجاد مکانی برای پرورش بدون دغدغه مالی برای دانشجویان در شهر شیراز، اهداف اختصاصی زیر را دنبال می‌کند:

 

ـ ایجاد مکانی جهت معرفی پیشینه فرهنگی- هنری شیراز هم در هنر و هم در معماری .

 

ـ ایجاد مکانی جهت احیاء و حفظ فرهنگ وقف.  

 

ـ اشتغال­زایی و افزایش اشتغال. ایجاد مکانی که موجب تعامل هرچه بیشتر بین هنرمندان، وقف کنندگان و جامعه شود.

 

ـ ایجاد شهرکی متناسب برای زندگی موقت وشرایط رفاهی و اجتماعی برای دانشجویان

 

ـ ایجاد زمینه روشن جهت بازیابی تفکر وقف برای کسانی که به این امور می‌پردازند.

 

1-4 سوالات تحقیق

 

1-  چگونه می‌توان با بهره وری از رویکرد اقتصادی توسعه پایدار بر اساس فرهنگ وقف موجب ارتقای سطح آموزش و بهبود مجموعه‌های دانشجویی شویم؟

 

2- نقش مؤلفه‌های غیرکالبدی و معنوی همچون مفهوم وقف در کالبد شهرک دانشجویی چگونه نمایان می­گردد؟

 

1-5  فرضیه‌های تحقیق

 

ـ به نظر می­رسد این شهرک دانشجویی،  پاسخگوی نیازهای علمی دانشجویان و تأمین منابع مالی آنان باشد.

 

ـ به نظر می­رسد این مجموعه بتواند پیوندی در جهت وقف و توسعه پایدار اقتصادی در شهرک­های دانشجویی ایجاد کند.

 

1-6 نوع و روش تحقیق

 

این پژوهش با توجه به فرضیه‌های فوق از لحاظ هدف کاربردی و با روش­های ترکیبی تحقیق از جمله روش مطالعات موردی، توصیفی، تحلیلی انجام گرفته است زیرا از طرفی در پی توصیف و شناخت شرایط موجود ( توصیف) و از طرف دیگر در پی تحلیل مفاهیم و کشف عناصر و مفاهیم اصلی است .

 

1-6-1 روش گردآوری اطلاعات

 

در این پژوهش از روش توصیفی و تحلیلی، تکنیک اسنادی (کتابخانه‌ای و اینترنت) استفاده و همچنین مطالعات میدانی و پیمایشی نیز به کاربرده می شود.

 

1-6-2 روش گرد آوری اطلاعات(میدانی ، كتابخانه­ای و غیره )

 

مطالعات کتابخانه‌ای با بررسی نمونه‌های موردی و …

 

1-7 منابع تحقیق:

 

در این تحقیق از سه گونه منبع استفاده شده است . 1 – منابع روایی: مهمترین منبع برای جمع آوری وقف است. کتاب­هایی مانند بحار النوار، کافی، نهج البلاغه و … در این طبقه قرار می­گیرند. 2- منابه تاریخی و تفسیری افزون بر منابع روایی : برخی منابع تاریخی نیز منابع خوبی برای دستیابی به موضوع وقف است. این کتاب­ها نیز مورد استفاده قرار گرفته­اند. 3- کتاب­ها و مقالاتی که در زمینه اثرات وقف، وقف در اسلام، وقف در نهاد‌های آموزشی، کارکرد وقف در اقتصاد، اقتصاد پایدار و … نیز در این پژوهش مورد برسی قرار گرفته‌اند.

امروزه در برخی طرحهای شهری و روستایی ایران كه جهت ارتقا بافت‌های فرسوده تهیه می‌شود، رشد و توسعه بدون توجه به ساختار فضایی و كلیت شهری و روستایی و همچنین انقطاع ارتباطی بین بافت قدیم و بافت‌های جدید به طور قابل توجهی مشهود می‌باشد. مداخلات مدرن، نظیر طرح های جامع و تفضیلی شهری و روستایی پروژه‌های تعریض معابر و…. پیامدهای نامطلوبی را در مقیاس استخوانبندی فضایی سازمان كالبدی شهری و روستایی شهری به همراه داشته است. از جمله این پیامدها می‌تواند به صدمه رساندن به منابع زیست محیطی نظیر تخریب اراضی مستعد كشاورزی در اثر گسترش هرز و بی‌رویه شهرها اشاره كرد كه در قالب توسعه های با تراكم پایین ایجاد شده است.

با توجه به موارد ذكر شده، در این پژوهش دسته‌ای از مداخلات روستایی در راستای تشخیص ارائه مناسب‌ترین نوع مداخله در جهت ارتقا فضاهای روستایی حاضر در كشور مورد بررسی مختصری واقع شده است. پس از بررسی دوره های مختلف مداخلات روستایی در ادامه به

 

 بحث در رابطه باز‌زنده‌سازی بافت روستایی و ابعاد كلیدی آن پرداخته شده است.

از طرفی، امروزه بناهای تاریخی فضاهای نابساماندهی شده‌ای را در برمی‌گیرند كه علاوه بر اینكه فضاهای عمومی در آنها به صورت تعریف شده وجود ندارد، مرز و محدوده مشخصی نداشته و دارای كالبد و فعالیت مناسب و تعریف شده‌ای نمی‌باشند. عدم وجود فضاهایی برای مكث و توجه ساكنین و ملاقات‌كنندگان كیفیت بصری و عملكردی را در این بخش از روستا تا حد زیادی كاهش داده است، كه بدون هیچگونه نظم و ساماندهی خاصی همجوار هم قرار گرفته و منظر بصری نامطلوبی در اطراف بناهای تاریخی را تشكیل داده‌اند.

لذا توجه به مولفه های كیفیت محیط كه از فضاهای جنبی بناهای تاریخی انتظار می‌رود، در طراحی، به طور حتم راههایی را ارائه خواهد داد كه می‌تواند به بهبود بخشیدن به این بخش از روستا مثمرثمر واقع شود.

همچنین با توجه به این امر كه عناصر تاریخی و طبیعی، پتانسیلهای عمده جهت ایجاد فضاهای عمومی روستایی محسوب می‌شوند، به نظر می‌رسد بتوان با برقراری ارتباط بین عناصر طبیعی و عناصر تاریخی هویت‌زا، به ارتقا هویت كالبدی بناهای تاریخی و باز‌زنده‌سازی عملكردی و كالبدی بافت مذكور كمك كرد، لذا در این قسمت بحث‌های اكولوژیكی در رابطه با محیط طبیعی و بحث ارتباط بین عناصر شاخص به كمك محیط طبیعی، مطرح می‌شود.

در كل این فصل، مباحث ذیل را در برمی‌گیرد :

1 ـ باز زنده‌سازی بافت روستایی

2 ـ فضای دسترسی به امام زاده

3 ـ ارتباط بین عناصر روستایی محیط طبیعی به همراه بحثهای اكولوژیكی

2 ـ 2 ـ باز زنده‌سازی روستایی

2 ـ 2 ـ 1 انواع مداخلات روستایی

بررسی دوره های مختلف مداخلات شهری و روستایی در كشورهای توسعه یافته، تغییراتی را در تفكرات و شیوه این مداخلات گویا می‌باشد كه از عدم توجه به حفاظت اماكن و بافتهای تاریخی تا توجه به حفاظت كالبدی و اجتماعی، مشاركت و ارزشهای فرهنگی اینگونه بافتها می‌گراید.

2 ـ 2 ـ 2 باز زنده‌سازی در بافت‌های با ارزش روستایی

مراكز محلات در روستاهای بومی ایران، فضاهایی واجد ارزش بسیار هستند. آن‌ها فضاهایی خوانا، قابل درك و دارای كیفیت‌های منحصر به فرد هستند. این فضاهای عمومی بسان میدانچه‌هایی، واحدهای همسایگی را به هم پیوند می دهند و مكانی در خور برای بروز فعالیت‌های اجتماعی، فرهنگی، مذهبی، اقتصادی و سیاسی فراهم می‌كنند؛ به گونه‌ای كه تمركز نیروها، اتفاقات، رویدادهای مهم و با ارزش، پراكنده و سیال و غیره در این مراكز است. مراكز محلات به واسطة عوامل فیزیكی و كالبدی از یك سو و عوامل انسانی از سوی دیگر از كیفیت فضایی خاصی برخوردارند كه گویی قلب تپندة روستا هستند و شور و نشاط زندگی را با شریان هایی نظیر گذرها و كوچه‌ها در كالبد روستاها تزریق می‌كنند.

امروزه نقش مؤثر فضاهای عمومی و جمعی مراكز محلات در طراحی سكونتگاه‌های روستایی ایران رنگ باخته است و از آنجا كه ارتفای كیفی فضاهای عمومی روستایی نظیر مراكز محلات، تأثیر مستقیم و اجتناب‌ناپذیری در ارتقاء كیفی سكونتگاه‌های روستایی دارد؛ این پژوهش بر آن است تا با بازشناسی مراكز محلات در بافت‌های با ارزش روستایی ایران، گاهی برای احیای مراكز محلات در روستاها بردارد و به روستایی و به دنبال آن معماری روستایی بپردازد و از منظر تغییر شكل سكونت مردم یا فقدان سكونت حقیقی روستایی، ادله‌ای را برای وضعیت نابسامان كنونی بافت‌های روستایی بیان داشته و راهكارهای خود كه به نظر می‌توانند در تعیین سیاست‌ها و تدون برنامه‌های آتی، به منظور مرمت و ساخت سكونتگاههای روستایی گره‌گشا و سودمند باشند را در جهت برون رفت از وضع نابسامان موجود ارائه نماید.

:
از دیر باز انسان برای بقا، نیاز به تشخیص دوست از دشمن داشته است و تشخیص هویت برای وی امری حیاتی بوده و هست، لذا امروزه سعی درمکانیزه سازی سیستمهای شناسایی یا تشخیص هویت شده است. این پیشرفتها دلیل بر نیاز جامعه و جهان است. نیازی که پیشرفت در آن باعث کاهش تخلفات، افزایش امنیت، تسریع در امور روزمره و … شده است. در گذشته جهت شناسایی جرم و جنایتکار، از روال شناسایی اثر انگشت و چهره نگاری استفاده می‌شده، اما اکنون روش های پیچیده تری برای این منظور ایجاد شده است.
راه رفتن بشر که یک بیومتریک جدید با هدف شناسایی افراد در طول راه رفتنشان است به طور رو به رشدی نقش مهمی در کاربرد های نظارت تصویری بازی می کند.
ﻣﺎ ﻫﺮ روز از ﺗﺠﻬﯿﺰات اﻣﻨﯿﺘﯽ اﺑﺘﺪاﯾﯽ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽﮐﻨﯿﻢ، ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻣﺜﺎل ﺑـﺮای اﯾﻨﮑـﻪ واردﺧﺎﻧﻪ ﻣﺎن ﺑﺸﻮﯾﻢ ﮐﻠﯿﺪ دارﯾﻢ، ﺑﺮای اﺳﺘﻔﺎده از ﮐﺎﻣﭙﯿﻮﺗﺮ ﻧﯿﺎز ﺑﻪ اﺳﻢ ﮐﺎرﺑﺮ و رﻣﺰ ﻋﺒﻮر دارﯾـﻢ وﻫﻨﮕﺎم اﺳﺘﻔﺎده از ﻋﺎﺑﺮ ﺑﺎﻧﮏ، ﻫﻢ ﺑﻪ ﮐﺎرت و ﻫﻢ ﺑﻪ رﻣﺰ ﻋﺒﻮر ﻧﯿﺎز دارﯾﻢ. ﺧﯿﻠﯽ ﻧﺎراﺣﺖ ﮐﻨﻨـﺪه اﺳﺖ ﮐﻪ ﮐﻠﯿﺪﻣﺎن را ﺟﺎ ﺑﮕﺬارﯾﻢ، رﻣﺰﻣﺎن را ﻓﺮاﻣﻮش ﮐﻨﯿﻢ و ﮐـﺎرت ﻋـﺎﺑﺮ ﺑﺎﻧـﮏ ﻣـﺎن را ﮔـﻢ ﮐﻨﯿﻢ. اﻣﺎ ﺑﺪﺗر ازآن وﻗﺘﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ ﮐﺴﯽ ﺑﻪ ﺟﺎی ﻣﺎ ازآﻧﻬﺎ اﺳﺘﻔﺎده ﮐﻨﺪ، درﺳﺖ ﻣﺜـﻞ اﯾﻨﮑـﻪ ﺧﻮد ﻣﺎ از آن اﺳﺘﻔﺎده ﮐﺮده ﺑﺎﺷﯿﻢ. اﯾﻦ در ﺣﺎﻟﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﺎ ﺗﻐﯿﯿﺮات ﺳﺮﯾﻊ ﻓﻨـﺎوری، ﺿـﺮﯾﺐ اﻣﻨﯿﺖ اﻓﺮاد و ﺳﺎزﻣﺎﻧﻬﺎ ﻧﯿﺰ ﮐﺎﻫﺶ ﯾﺎﻓﺘﻪ و اﯾﻦ اﻣﻨﯿﺖ ﻣﻮرد ﺗﻬـﺎﺟﻢ اﻓـﺮاد ﺳـﻮدﺟﻮ و ﺧﺮاﺑﮑـﺎر ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ. ﺑﻨﺎﺑﺮ اﯾﻦ ﺑﻪ ﺗﻨﺎﺳﺐ

 

 ﭘﯿﺸﺮﻓﺖ ﺳﺮﯾﻊ ﺷﺒﮑﻪ ﻫﺎی ﮐﺎﻣﭙﯿﻮﺗﺮی و ارﺗﺒﺎﻃﺎت، ﻧﯿﺎز ﺑﻪ روﺷﻬﺎی ﻣﻄﻤﺌﻦ تایید ﻫﻮﯾﺖ اﻓﺮاد ﻫﻢ ﺑﯿﺸﺘﺮ اﺣﺴﺎس ﻣﯽﺷﻮد. روﺷﻬﺎی ﻣﻌﻤـﻮﻟﯽ ﮐـﻪ اﻣـﺮوزه  ﺑﺮای ﺷﻨﺎﺳﺎﯾﯽ ﻫﻮﯾﺖ اﻓﺮاد اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽﺷﻮد ﺑﺮ دو اﺳﺎس اﺳﺖ، ﭼﯿﺰﻫﺎﯾﯽ ﮐـﻪ ﻣﺎﻟـﮏ آنﻫﺴﺘﯿم، ﻣﺜﻞ ﮐﻠﯿﺪ ﺧﺎﻧﻪ و ﮐﺎرت اﻋﺘﺒﺎری ﮐﻪ اﮔﺮ ﮔﻢ ﺑﺸﻮﻧﺪ ﺑﻘﯿﻪ ﻣﯽﺗﻮاﻧﻨـﺪ ﺗﺤـﺖ ﺷـﺮاﯾﻄﯽ از آن اﺳﺘﻔﺎده ﮐﻨﻨﺪ ﯾﺎ ﭼﯿﺰﻫﺎﯾﯽ ﮐﻪ از آن اﻃﻼع دارﯾم ﻣﺜﻞ ﻧﺎم ﮐﺎرﺑﺮ و رﻣﺰ ﻋﺒـﻮر ﮐـﻪ اﮔـﺮﺧﯿﻠﯽ ﺳﺎده ﺑﺎﺷﻨﺪ ﺑﺎ ﺣﺪس زدن ﯾﺎ اﻣﺘﺤﺎن ﮐﺮدن ﺑﻪ راﺣﺘـﯽ ﺑﺪﺳـﺖ ﻣـﯽآﯾﻨـﺪ و اﮔـﺮ ﺧﯿﻠـﯽ ﭘﯿﭽﯿﺪه ﺑﺎﺷﻨﺪ ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ ﺳﭙﺮدن آﻧﻬﺎ ﻣﺸﮑﻞ ﺧﻮاﻫـﺪ ﺑـﻮد و ﻣﺠﺒـﻮر ﻣـﯽﺷـﻮﯾﻢ ﺟـﺎﯾﯽ آﻧﻬـﺎ را ﺑﻨﻮﯾﺴﯿﻢ. در اﯾﻦ ﺻﻮرت اﻣﮑﺎن ﮔﻢ ﯾﺎ دزدﯾﺪه ﺷﺪن آﻧﻬﺎ وﺟﻮد دارد. ﺣﺎﻻ ﺗﺼﻮر ﮐﻨﯿم ﺑـﺪن ﺗﺒﺪﯾﻞ ﺑﻪ ﮐﻠﯿﺪ ﯾﺎ رﻣﺰ ﻋﺒﻮر ﺑﺸﻮد. ﺧﺼﻮﺻـﯿﺎت ﻓﯿﺰﯾﻮﻟﻮژﯾـﮏ ﺑـﺪن (ﻣﺎﻧﻨـﺪ ﭼﻬـﺮه و اﺛـﺮاﻧﮕﺸﺖ)و ﻋﺎدات و رﻓﺘﺎرﻫﺎ     ( ﻣﺎﻧﻨﺪ دﺳﺖ ﺧـﻂ و ﺻـﺪا)و طریقه راه رفتن، آﻧﻘـﺪر ﭘﯿﭽﯿـﺪه ﻫﺴـﺘﻨﺪ ﮐـﻪ ﺿﺮﯾﺐ اﻣﻨﯿﺖ را ﺑﺎﻻ ﺑﺒﺮﻧﺪ و ﻣﻄﻤﺌﻨﺎ ﻧﻪ آﻧﻬﺎ را ﺟﺎ ﻣﯽﮔﺬارﯾم و ﻧﻪ ﻓﺮاﻣﻮش ﻣﯽﮐﻨﯿم. در واﻗـﻊ ﺳﯿﺴﺘﻤﻬﺎی ﺑﯿﻮﻣﺘﺮﯾﮏ از ﺧﻮد انسان ﺑﺮای ﺗﺎﯾﯿﺪ ﻫﻮﯾﺖ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽﮐﻨﻨﺪ.

روش های زیادی برای تشخیص هویت افراد از روی راه رفتن در تصاویر ویدیوئی ارائه شده اند که میتوان آنها را به دو دسته کلی طبقه بندی نمود: رهیافت های آماری و رهیافت های مبتنی بر مدل، رهیافت های ارائه شده شامل سه فاز کلی هستند. پیش پردازش، استخراج ویژگی، تشخیص.
بیومتریک یک روش مهم و خودکار از شناسایی افراد بر اساس ویژگی های فیزیولوژیکی و یا رفتاری است  شناخت راه رفتن در فناوری بیومتریک به یک شناسایی مهم و ایمن و راه حل های تایید شخصی تبدیل شده است.

• بیان مسئله:

در ﻋﻠﻢ ﺑﯿﻮﻣﺘﺮﯾﮏ، اﻋﻀﺎﯾﯽ از ﺑﺪن ﻣﻮرد ﺗﻮﺟﻪ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪ میشوند ﮐﻪ اﺳﺘﻔﺎده از آﻧﻬﺎ راﺣﺘﺘﺮ و ﮐﻢ ﺿﺮرﺗﺮ ﺑﺎﺷﺪ. ﻫﺮ ﮐﺪام از روﺷﻬﺎی ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده دارای ﻧﻘﺎط ﺿﻌﻒ و ﻗﺪرﺗﯽ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﮐﻪ ﺑﺎ ﺗﺮﮐﯿﺐ آﻧﻬﺎ ﺑﺎ دﯾﮕﺮ روﺷﻬﺎی اﻣﻨﯿﺘﯽ، ﻣﯽﺗﻮان ﺿﻌﻔﻬﺎی ﻣﻮﺟﻮد را از ﺑﯿﻦ ﺑﺮد. ﻫﯿﭻ ﻓﺮدی ﻧﻤﯽﺧﻮاﻫﺪ ﻫﻨﮕﺎم ﭼﮏ ﮐﺮدن ﻣﻮﺟﻮدی ﺧﻮد از ﻃﺮﯾﻖ ﺷﺒﮑﻪ ﻫﺎی آﻧﻼﯾﻦ ﺑﺎﻧﮑﻬﺎ ﻣﺘﻮﺟﻪ ﺷﻮد ﮐﻪ ﻣﻮﺟﻮدﯾﺶ ﺧﺎﻟﯽ ﺷﺪه، در ﺑﺴﯿﺎری از ﻣﻮارد ﺑﻪ ﻋﻠﺖ ﻣﻌﻨﯽ دار ﺑﻮدن رﻣﺰﻫﺎی ﻋﺒﻮر اﻓﺮادی ﮐﻪ ﺗﺎ ﺣﺪی ﻣﺎ را ﻣﯽ ﺷﻨﺎﺳﻨﺪ ﻣﯿﺘﻮاﻧﻨﺪ آﻧﻬﺎ را ﺣﺪس ﺑﺰﻧﻨﺪ و ﺑﺎ ﻓﻬﻤﯿﺪن ﺷﻤﺎره ﻣﺎ در ﺑﺎﻧﮏ ﺑﻪ راﺣﺘﯽ ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﺷﺒﮑﻪ آﻧﻼﯾﻦ ﺑﺎﻧﮏ وارد ﺣﺴﺎب ﻣﺎ ﺷﺪه ﻣﻮﺟﻮدی ﻣﺎ را ﺧﺎﻟﯽ ﮐﻨﻨﺪ. معمولا اکثریت افراد یک جامعه این قبیل از مشکلات را تجربه می نمایند. ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺳﺮﻋﺖ رﺷﺪ ﻗﺎﺑﻞ ﺗﻮﺟﻪ ﺗﺠﺎرت ﺟﻬﺎﻧﯽ و اﻫﻤﯿﺖ ﺗﺠﺎرت ﻧﻤﯽ ﺗﻮان از ﺳﯿﺴﺘﻤﻬﺎی ﻗﺪﯾﻤﯽ دﺳﺘﯽ ﯾﺎ ﺣﻀﻮری ﺑﺮای ﻣﺪت زﻣﺎن ﻃﻮﻻﻧﯽ اﺳﺘﻔﺎده ﮐﺮد، ازﻃﺮف دﯾﮕﺮ اﺳﺘﻔﺎده از اﯾﻦ روﺷﻬﺎی ﻗﺪﯾﻤﯽ ﺑﺎﻋﺚ اﺗﻼف اﻧﺮژی و زﻣﺎن زﯾﺎد ﺷﺪه و در ﻣﺪت زﻣﺎن ﻃﻮﻻﻧﯽ ﮐﺎر ﮐﻤﺘﺮی اﻧﺠﺎم ﻣﯽﺷﻮد. ﺑﻨﺎﺑﺮﯾﻦ در ﺗﺠﺎرت، ﺑﻪ ﻣﻮﺿﻮع ﺗﺠﺎرت اﻟﮑﺘﺮوﻧﯿﮑﯽ ﻧﯿﺎز اﺣﺴﺎس میﺷﻮد و ﻣﻮﺿﻮع ﺑﺴﯿﺎر ﻣﻬﻤﯽ ﮐﻪ اﻣﺮوزه ﻣﻮرد ﺗﻮﺟﻪ اﺳﺖ ﻣﺴﺌﻠﻪ اﻣﻨﯿﺖ اﺳﺖ. ﺑﯿﻮﻣﺘﺮﯾﮏ ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از روﺷﻬﺎی ﻗﺎﺑﻞ اﻋﺘﻤﺎد ﻣﯿﺘﻮاﻧﺪ ﺗﺎ ﺣﺪ زﯾﺎدی ﺟﻮاﺑﮕﻮی ﻣﺸﮑﻼﺗﯽ از اﯾﻦ ﻗﺒﯿﻞ ﺑﺎﺷﺪ. ﻋﻠﻢ ﺑﯿﻮﻣﺘﺮﯾﮏ ﻧﻪ ﺗﻨﻬﺎ در ﻣﻮرد ﺗﺠﺎرت اﻟﮑﺘﺮوﻧﯿﮏ ﺑﻠﮑﻪ درﻣﻮارد ﺑﺴﯿﺎری ﻧﯿﺰ ﮐﺎرﺑﺮد دارد. ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻣﺜﺎل در آزﻣﺎﯾﺸﮕﺎه ﻫﺎی ﻣﻬﻢ و ﺣﺴﺎس ﯾﺎ ورودی های ﺳﺎﺧﺘﻤﺎنهاییﮐﻪ در ﻣﻮرد ورود و ﺧﺮوج از آﻧﻬﺎ ﺣﺴﺎﺳﯿﻢ، ﯾﺎ ﻣﯽﺗﻮاﻧﯿﻢ از ﻗﻔﻠﻬﺎﯾﯽ ﮐﻪ روی آﻧﻬﺎ ﺻﻔﺤﻪ ﮐﻠﯿﺪ ﻧﺼﺐ ﺷﺪه اﺳﺘﻔﺎده ﮐﻨﯿﻢ و ﺑﻪ اﻓﺮاد ﻣﻮرد ﻧﻈﺮ اﺳﻢ رﻣﺰ ﻋﺒﻮر ﺑﺪﻫﯿﻢ ﺗﺎ ﻫﻨﮕﺎم ورود ازآن اﺳﺘﻔﺎده ﮐﺮده داﺧﻞ ﺷﻮﻧﺪ وﻟﯽ اﯾﻦ روش ﻧﯿﺰ زﯾﺎد ﻗﺎﺑﻞ اﻋﺘﻤﺎد ﻧﯿﺴﺖ ﺑﺎ ﻟﻮ رﻓﺘﻦ ﮐﻠﻤﻪ ﻋﺒﻮر دﯾﮕﺮ اﯾﻦ ﮐﺎر ﺑﻪ درد ﻧﺨﻮر ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ. وﻟﯽ زﻣﺎﻧﯿﮑﻪ از اﺛﺮ اﻧﮕﺸﺖ ﯾﺎ ﮐﻒ دﺳﺖ یا طریقه راه رفتن ﯾﺎ … ﺑﺮای ﺷﻨﺎﺳﺎﯾﯽ و اﺟﺎزه ورود اﺳﺘﻔﺎده ﺷﻮد دﯾﮕﺮ اﯾﻦ ﻣﺴﺎﺋﻞ اﯾﺠﺎد ﻧﺨﻮاﻫﺪ ﺷﺪ.
راه حلهای متعددی برای حل این مشکلات مطرح گردیده است، مانند باز ﺷﻨﺎﺳایی ﻫﻮﯾﺖ از ﻃﺮﯾﻖ اﺛﺮ اﻧﮕﺸﺖ، ﺷﻨﺎﺳایی ﻫﻮﯾﺖ از ﻃﺮﯾﻖ ﭼﺸﻢ، شناساییﻫﻮﯾﺖ از ﻃﺮﯾﻖ ﭼﻬﺮه، شناسایی هویت از طریق عنبیه که در فصل های بعدی برخی از آنها را توضیح خواهیم داد. دراین پایان نامه روش جدیدی را برای شناسایی هویت اشخاص معرفی خواهیم کرد. ایده ما با استفاده از روش شناسایی فرد از روی راه رفتن است،        می­ خواهیم با استفاده از رد پای مشخص هنگام راه رفتن هویت او را شناسایی کنیم مشکلات و مسائلی که در بالا به آن ها پرداختیم را تا حدود زیادی حل نماییم.
هدف از این پژوهش بالا بردن ضریب امنیت در بسیاری از اماکن عمومی، ارگان های دولتی و بیشتر اماکنی که نیاز به امنیت بیشتر و بالاتری دارند می باشد. ما با استفاده از واژه رد پای افراد، ورود وخروج افراد را کنترل می نماییم و به افرادی که مشخصاتشان در پایگاه داده ما ثبت شده، اجازه ورود و خروج را می دهیم.